تعیین درجه حرارتهای کاردینال و واکنش جوانهزنی بذور به دما در اکوتیپهای ریحان (.Ocimum basilicum L) | ||
دوفصلنامه فنآوری تولیدات گیاهی | ||
مقاله 1، دوره 7، شماره 2، آذر 1394، صفحه 1-11 اصل مقاله (848.98 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی-پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
سید فاضل فاضلی کاخکی* 1؛ نسرین مشفق2؛ مرتضی گلدانی3 | ||
1مدرس مرکز آموز جهاد کشاورزی خراسان رضوی- دانشکده علمی کاربردی جهاد کشاورزی | ||
2دانش آموخته کارشناسی ارشد | ||
3عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
به منظور تعیین درجه حرارتهای کاردینال و تاثیر سطوح مختلف درجه حرارت بر شاخصهای جوانهزنی، 7 اکوتیپ ریحان (شامل: بنفش بندر عباس، بنفش کرمان، سبز دزفول، سبز یزد، سبز محلات، سبز شیراز و سبز اصفهان) در 8 سطح درجه حرارت (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و40 درجه سانتیگراد ) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 4 تکرار در سال 1391 در آزمایشگاه گیاهان ویژه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. نتایج نشان داد. بیشترین شاخصهای جوانهزنی (درصد و سرعت جوانهزنی، شاخص بنیه گیاهچه، طول ریشهچه و ساقهچه، نسبت طول ریشهچه به ساقهچه) از درجه حرارت 20 درجه سانتیگراد حاصل شد. تمامی اکوتیپهای ریحان بیشترین درصد و سرعت جوانهزنی را در دمای 25 درجه سانتیگراد داشتند. از نظر سرعت جوانهزنی اکوتیپ سبز یزد در درجه حرارت 25 درجه سانتیگراد با 1/39 بذر در روز بیشترین و اکوتیپ سبز اصفهان با 2/13 بذر در روز در همین درجه حرارت کمترین سرعت جوانهزنی را داشت. با افزایش درجه حرارت به بیشتر از 25 درجه سانتیگراد کلیه شاخصهای جوانهزنی کاهش یافت و زمانیکه درجه حرارت از 35 درجه سانتیگراد بیشتر شد شاخصهای فوق به شدت افت کردند. با افزایش درجه حرارت به بیشتر از 15 درجه سانتیگراد درصد و سرعت جوانهزنی به طور قابل ملاحظهای روند افزایشی داشت. بر اساس نتایج رگرسیون خطی بین سرعت جوانهزنی و درجه حرارت نشان داد که درجه حرارتهای کاردینال (حداقل، بهینه و حداکثر) در اکوتیپهای ریحان به ترتیب در دامنه 1/7-5/3، 8/27-24 و 7/45-8/42 درجه سانتی گراد قرار داشتند. | ||
کلیدواژهها | ||
سرعت جوانهزنی؛ شاخص بنیه گیاهچه؛ نسبت ریشهچه به ساقهچه | ||
مراجع | ||
امیدبیگی، ر. 1384. روشهای تولید و فرآیند گیاهان دارویی. انتشارات به نشر، مشهد، 3: 397. تبریزی، ل.، نصیریمحلاتی، م. و کوچکی، ع. ر. 1383. ارزیابی درجه حرارتهای حداقل، بهینه و حداکثر جوانهزنی اسفرزه و پسیلیوم. مجله پژوهشهای زراعی ایران، 2 (2): 150-143. حسنی، ع. و امیدبیگی، ر. 1381. اثرات تنش آبی بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و متابولیکی گیاه ریحان. مجله دانش کشاورزی. 12 (3): 61-47. رحیمیان مشهدی، ح.، باقری، ع. و پاریاب، ا. 1370. اثر پتانسیلهای مختلف حاصل از پلیاتیلن گلایکل و کلرور سدیم توأم با درجه حرارت بر مؤلفههای جوانهزنی تودههای گندم دیم. مجله علوم و صنایع کشاورزی، 5 (1): 46-37. رحیمی، ز. و کافی، م. 1389. ارزیابی درجه حرارتهای کاردینال و تأثیر سطوح مختلف دما بر شاخصهای جوانهزنی گیاه خرفه (Portulaca oleracea L.). نشریه حفاظت گیاهان (علوم و صنایع کشاورزی)، 24 (1): 86-80. زینلی، ا.، سلطانی، ا.، گالشی، س. و ساداتی، س. ج. 1389. دماهای کاردینال، واکنش به دما و دامنه بردباری دمایی جوانهزنی بذر در ارقام گندم (Triticum aestivum L.). مجله الکترونیک تولیدات گیاهان زراعی، 3 (3): 42-23. سلیمی، ح. و قربانلی، م. 1380. بررسی جوانهزنی بذور یولاف وحشی در شرایط متفاوت و تأثیر برخی عوامل مؤثر در شکست خفتگی بذر. رستنیها، 2: 55-41. نصیریمحلاتی، م.، کوچکی، ع. ر.، رضوانی، پ. و بهشتی، ع. 1386. آگرو اکولوژی. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. 459 صفحه. Adam, N. R., Diering, D. A., Coffelt, T. A. and Wintermeyer, M. J. 2007. Cardinal temperatures for germination early growth of two Lesquerella species. Industrial Crops and Products, 25: 24-33.
Aflakpui G. K. S., Gregory P. J. and Froud-Williams, R. J. 1998. Effect of temperature on seed germination rate of (Striga hermonthica Del benth). Crop Protection, 17: 129-133.
Alizadeh, M. A. and Eysouvand, H. R. 2005. Percentage germination rate and seedling vigour index in two pharmeutical plant (Anthemis altissima L.) and (Eruca sativa L.) in freezing and dry storage condition. Pharmeutical Plants Research in Iran, 20 (3): 301-307.
Copeland, L. O. and McDonald, M. B. 1995. Principles of Seed Science and Technology. Pub. Chapman and Hall. USA.
Covell, S., Ellis, R. H., Roberts, E. H. and Summerfield, R. J. 1986. The influence of temperature on seed germination rate in grain legumes. I. A comparison of chickpea, lentil, soybean and cowpea at constant temperatures. Journal Experimental Botany, 37: 705-715.
Dadkhah, A. R. 2006. Effect of salinity on germination and seedling growth of four sugar beet genotypes (Beta vulgaris L.) Pajouhesh and Sazandegi, 70: 88-93.
Jordan, G. L. and Haferkamp, M. R. 1989. Temperature responses and calculated heat units for germination of several range grasses and shrubs. Journal of Range Management, 42: 41-45.
Kamaha, C. and Maguire, Y. D. 1992. Effect of temperature on germination of six winter wheat cultivars. Seed Science and Technology, 20:181-185.
Nadjafi, F., Tabrizi, J., Shabahang, J. and Mahdavi Damghni, A. M. 2009. Cardinal germination temperatures of some medicinal plant species. Seed Technology, 31(2): 156-163.
Ramin A. A. 1997. The influence of temperature on germination of taree Irani (Allium ampeloprasum L. Spp. iranicum W.). Seed Science and Technology, 25: 419-426.
Soltani, A., Galeshi, S., Zeinali, E. and Latifi, N. 2002. Germination, seed reserve utilization and seedling growth of chickpea as affected by salinity and seed size. Seed Science and Technology, 29: 653-662.
Suzuki, H. and Khan, A. A. 2000. Effective temperature and duration for seed humidification in snap bean (Phaseolus vulgaris L.). Seed Science and Technology, 28: 381-389.
Vigil, M. F., Anderson, R. L. and Beard, W. E. 1997. Base temperature and growing degree hour requirement for the emergence of canola. Crop Science, 37: 844- 849.
Wade, L. J., Hammer, G. L. and Davey, M. A. 1993. Response of germination to temperature amongst diverse sorghum hybrids. Field Crop Research, 31: 295-308. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,795 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,814 |