طراحی الگوی آینده پژوهانه اسناد سیاست گذاری فناوری انقلاب اسلامی | ||
پژوهشنامه انقلاب اسلامی | ||
مقاله 1، دوره 5، شماره 14، فروردین 1394، صفحه 1-25 اصل مقاله (627.58 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
سعید خزایی1؛ امیرهوشنگ حیدری* 2؛ عین اله کشاورز ترک3 | ||
1عضو هیأت علمی دانشگاه امام حسین (ع) | ||
2دانشجوی دکتری آینده پژوهی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) | ||
3عضو هیأت علمی (استادیار آینده پژوهی) دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) | ||
چکیده | ||
آیندهپژوهی با رویکرد مبتنی بر ساخت آینده، سعی دارد در بسترهای مهمی همچون؛ حوزه های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و علم و فنآوری توان انتخاب آگاهانه، برنامهریزی فراگیر و تعامل هوشیارانه با دنیای آشوبناک و پیچیده آینده را ارتقاء دهد. توجه به هنجارها و ارزشهای اجتماعی به مثابه ابزاری کارآمد در دست رهبران، مدیران و سیاستگذاران محسوب می شود که آینده پژوهی به این شاخصه ها توجه ویژه دارد. امروزه الگوهای تدوین اسناد سیاست گذاری فناوری برگرفته از برساخت های مادی بشر؛ عموماً در گردونه آزمون و خطا تکامل می یابند. این رویکرد؛ گاه خسارات جبران ناپذیری را بر پیکره جوامع وارد می نماید. اسناد سیاست گذاری فناوری به عنوان محرک اصلی جوامع باید از معیارها و ارزش های دینی، اعتقادی و انقلابی حاکم بر جوامع پیروی کند. ارائه الگوی مناسب به منظور تدوین اسناد سیاست گذاری فناوری مبتنی بر اعتقادات و ارزش های دینی- انقلابی و آموزه های ناب و ارزشمند اسلام در کنار رویکردهای آینده پژوهانه، راهکاری مناسب در راستای پاسخگویی به این نیاز اساسی جوامع خواهد بود. در مقاله پیشروی، الگوی پیشنهاد شده ابتدا برای ایران به عنوان اولین خواستگاه انقلاب اسلامی ارائه داده می شود. از طرفی با توجه به همگرایی کشورهای مسلمان حول مبانی و ارزش های انقلاب اسلامی و آغاز جنبش صدرو انقلاب به جهانیان، الگوی پیشنهادی این قابلیت را خواهد داشته که به سایر کشورهای اسلامی نیز تسری یابد. تحقیق ماهیتاً کیفی بوده و از روش تحلیل اسناد با رویکرد استنباطی بهره می گیرد. پیشینه تحقیق متکی براسناد حوزه سیاست گذاری فناوری کشور است و برای حصول نتایج بهتر، از روش استنتاجی استفاده شده است. همچنین مطالعه استنباطی تحقیق بیشتر بر روی منابعی است که فرآیند سیاست گذاری را معطوف به داشته های دینی و انقلابی کرده است. در این راستا ابتدا منابع جمعآوری و مطالعه شد؛ سپس دادهها استخراج، طبقهبندی و مورد بهرهبرداری قرار گرفت و در آخر الگوی سیاست گذاری فناوری انقلاب اسلامی مبتنی بر رویکرد آیندهپژوهی پیشنهاد و ارایه گردید. | ||
کلیدواژهها | ||
آیندهپژوهی؛ انقلاب اسلامی؛ اسناد سیاست گذاری فناوری؛ جامعه اسلامی | ||
مراجع | ||
- مسلمیزاده، طاهره (1384). پایگاه دانش آیات و روایات آیندهپژوهی، تهران: انتشارات مرکز آیندهپژوهی علوم و فنون دفاعی. - قربانی، سعید (1385). آیندهاندیشی از منظر اسلام، همایش آیندهپژوهی فناوری و چشمانداز توسعه، دانشگاه صنعتی امیرکبیر. - فاضل قانع، حمید (1388). آیندهپژوهی و جامعه مطلوب اسلامی، نشریه معرفت فرهنگی اجتماعی، سال اول، شماره اول، زمستان. - سبحانی، جعفر (1361). مبانی توحید از نظر قرآن، اصفهان: مکتبة امیرالمؤمنین العامه. - مصباح، محمدتقی (1380). پاسخ استاد به جوانان پرسشگر، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم. - خزایی، سعید؛ محمودزاده، امیر (1392)، آیندهپژوهی. اصفهان: پارس ضییاء. - ناظمی امیر؛ قدیری، روح اله (1385)، آیندهنگاری از مفهوم تا اجرا، تهران: مرکز صنایع نوین. - قاضینوری، سیدسپهر؛ قاضینوری، سیدسروش (1391)، مقدمهای بر سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری، دانشگاه تربیت مدرس. - نبیپور، ایرج (1390)، آیندهنگاری فناوری ابزاری برای توسعه پایدار جوامع. بوشهر: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بوشهر. - پایا، علی و همکاران (1386). گزارش نهایی مرحلة نخست طرح تحقیقاتی پایلوت آیندهنگاری مناسبترین فنّاوریهای ایران1404. تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور. - سیلورمن، دیوید (1381)، روش تحقیق کیفی در جامعهشناسی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: موسسه فرهنگی انتشارتی تبیان. - منتظر، غلامعلی (1390)، طرح پژوهشی تحلیل اسناد فرادستی فناوری اطلاعات و ارتباطات. - پدرام، ع؛ جلالیوند، ع (۱۳۹۲)، مقدمهای بر آیندهپژوهی، جلد یک: آشنایی با آیندهپژوهی، تهران: مرکز آیندهپژوهی علوم و فناوریهای دفاعی. - ذکایی، محمدسعید (1383)، نظریه و روش در تحقیقات اجتماعی، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 17. - تقوی، م؛ طبائیان، ک؛ پدرام، ع (۱۳۸۷)، راهبردهای طراحی و راهاندازی رشته آیندهپژوهی، همایش آیندهپژوهی، نوآوری و همگرایی فناوری. - معصومی اشکوری، حسن (1387)، راهنمای علمی برنامهریزی و آیندهپژوهی، تهران: انتشارات پیام. - خزائی، سعید (1386)، آیندهپژوهی، مفاهیم و ضرورتها، (www.futurediscovery.com). - شوارتز، پیتر (1387)، هنر دورنگری، ترجمه عزیز علیزاده، تهران: انتشارات مرکز آیندهپژوهی علوم فناوری دفاعی. - ناظمی، امیر؛ قدیری؛ روحاله (1385)، آیندهنگاری از مفهوم تا اجرا، تهران: مرکز صنایع نوین، وزارت صنایع و معادن. - مبینی دهکردی، علی (1387)، مگادایم ها الزام راهبردی، آینده سازمانها، تهران: مؤسسه مطالعات بینالمللی انرژی. - سرکیسیان، آلفرد (1384)، سیاست تکنولوژی: اصول و مفاهیم، تهران: مرکز صنایع نوین. - ناظمی، امیر (1393)، طرح برنامهها و طرحهای تحول در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور. - بلاغی، صدرالدین (1370)، عدالت و قضا در اسلام، تهران: امیرکبیر. - Slaughter, r. (2008) , reflections on 40 years of futures studies and futures.
- Glaser.b & strauss. a .(1967). the discovery of grounded theory. chicugo: aldine. - twiss , b.c , 1992 , forcasting for technologist and engineers ,a practical guide for better dicitions , peter peregrinus , London . United Kingdom. - Myer , dowell , 2000 , construction the future in planning , school of policy , planning and development, university of southern California. - Faludi, andres, 1970, the planning environment and the meaning of planning, regional studies , vol 4. - Edquist, c. (editor) (1997), systems of innovation: technologies, institutions and organizations, pinter publishers/cassell academic, London. - Eliasson G. (1994), Technology, Economic Competence and the Theory of the Firm-Discussing the Economic Forces Behind Long-term Economic Growth, in Economics of Technology, north-Holland. - Dror, y. (2006) training for policy makers, in moran, michael; rein, martin, and goodin, robert e. (eds) 2006. the oxford handbook of public policy. Oxford: oxford university press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,327 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,168 |