اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی بر پیشرفت تحصیلی درس علوم تجربی | ||
راهبردهای شناختی در یادگیری | ||
مقاله 6، دوره 2، شماره 2، شهریور 1393، صفحه 83-96 اصل مقاله (673.52 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
یحیی معروفی* 1؛ رسول کردنوقابی2؛ لطف الله ساعد موچشی3 | ||
1دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه بوعلیسینا | ||
2دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه بوعلیسینا | ||
3کارشناس ارشد برنامهریزی درسی دانشگاه بوعلیسینا | ||
چکیده | ||
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی بر پیشرفت تحصـیلی دانشآموزان دختر پایه پنجم ابتدایی در درس علوم بود. روش: روش تحقیق نیمهآزمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه دانشآموزان دختر پایه پنجم ابتدایی ناحیه یک شهر سنندج بود. نمونهی آماری این پژوهش 114 نفر (شامل سه گروه آزمایشی 84 نفری و 30 نفر برای گروه گواه) بود. برای جمعآوری اطلاعات از آزمـون معلمساخته استفاده شــد. دادههای جمعآوری شده به کمک شاخصهای آمار توصیفی و آزمون تحلیل کوواریانس و تحلیل واریانس یک طرفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافتههای پژوهش نشان داد که بین پیشرفت تحصیلی دانشآموزانی که با استفاده از هریک از راهبردهای شناختی، فراشناختی و یا بهطور همزمان از هر دو راهبرد در درس علوم آموزش دیده بودند با دانشآموزانی که با این راهبردها آموزش ندیده بودند، تفاوت معناداری وجود داشت و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان آموزش دیده با استفاده از این راهبردها بالاتر از دانشآموزان گروه گواه بود. بهعلاوه بین پیشرفت تحصیلی دانشآموزان تحت آموزش راهبردهای سهگانه نیز تفاوت معناداری وجود داشت و آموزش راهبردهای فراشناختی بیش از دو راهبرد دیگر و راهبرد شناختی بیش از آموزش همزمان دو راهبرد شناختی و فراشناختی در عملکرد دانشآموزان گروه آزمایش مؤثر بوده است. نتیجه گیری: براساس یافتههای این پژوهش میتوان گفت که آموزش راهبردهای شناختی و فـراشناختی بر پیشرفت تحصیلی دانشآموزان پایه پنجم ابتدایی در درس علوم تجربی مؤثر بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
راهبردهای شناختی و فراشناختی؛ پیشرفت تحصیلی؛ دورهی ابتدایی | ||
مراجع | ||
ابراهیمی قوامآبادی، صغری (1377)؛ اثربخشی سه روش آموزش راهبردهای یادگیری (آموزش دوجانبه) توضیح مستقیم و چرخه افکار بر درک مطلب حل مسأله، دانش فراشناختی، خودپنداره تحصیلی و سرعت یادگیری در دانشآموزان دختر دوم راهنمایی معدل پایینتر از 15 شهر تهران، رساله دکتری، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی. پرویز،کورش و شریفی، مسعود (1390)؛ رابطه راهبردهای شناختی و فراشناختی با میزان موفقیت تحصیلی دانشآموزان شهری و روستایی مقطع متوسطه، فصلنامه راهبردهای آموزش، دوره 4، شماره 1: 1-6. زرینجویی، محمد (1383)؛ بررسی تأثیر آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی (روش آموزش دوجانبه) بردرک مطلـب وحل مسأله دانشآموزان سال دوم راهنمایی شهر خرمآباد در سال تحصیلی 82-1383. پایاننامه کارشناسیارشد. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی. سیف، علی اکبر (1379)؛ روانشناسیپرورشی، تهران: انتشارات آگاه. سیف، علی اکبر و مصرآبادی، جواد (1382)؛ اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری بر سرعت خواندن، یادداری و درک متون مختلف، فصلنامه تعلیم وتربیت، سال 19، شماره 2: 37-54. عباباف، زهرا (1375)، مقایسه استراتژیهای یادگیری دانشآموزان قوی و ضعیف دوره دبیرستان مناطق 2، 4، 11 شهر تهران در سال تحصیلی 75-74، پایاننامه کارشناسیارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی. عباباف، زهرا (1387)؛ مقایسه راهبردهای شناختی و فراشناختی دانشآموزان دوره متوسطه به تفکیک سطح توانایی، رشته تحصیلی و جنسیت و ارائه پیشنهادهایی در حوزه برنامه درسی، فصلنامه نوآوریهای آموزشی، شمارهی 25، سال هفتم: 119-150. غباریبناب، باقر و آدمزاده، فاطمه (1386)؛ تأثیر بهکارگیری راهبردهای شناختی و فراشناختی در بهبود انشای دانشآموزان با اختلالات یادگیری در مقطع ابتدایی، مجله روانشناسی و علوم تربیتی، سال سی و هفتم، شماره 1: 57-71. فردانش، هاشم (1388)؛ مبانینظریتکنولوژیآموزشی، تهران: انتشارات سمت. فولادچنگ، محبوبه (1384)؛ بررسی تأثیر آموزش فراشناختی بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی، فصلنامه نوآوریهای آموزشی، سال چهارم، شماره14: 149-162. کارشکی، حسین (1381)؛ تأثیر آموزش راهبردهای فراشناختی بر درک مطلب دانشآموزان، مجله روانشناسی 21، سال ششم، شماره 1: 63-84. کریمی، یوسف (1382)؛ اختلالاتیادگیری، تهران: نشر ساوالان. کیمیایی، سیدعلی و غریب ، سمیه (1388)؛ بررسی رابطه بین راهبردهای یادگیری و سبکهای اسناد در دانشآموزان مقطع متوسطه، مجله علوم رفتاری، دوره سوم، شماره دوم: 99-104. گیج، نیت ل و برلاینر، دیوید سی (1374)؛ روانشناسیتربیتی، ترجمه: غلامرضا خویینژاد و همکاران، مشهد: انتشارات حکیم فردوسی. متولی، سیدمحمد (1376)؛ بررسی تأثیر آموزش راهبردهای فراشناختی بر خواندن، درک مطلب و سرعت یادگیری دانشآموزان کلاسهای اول دبیرستانهای دخترانه شهرستان فردوس، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی. ملکی، بهرام (1384)؛ تأثیر آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی بر افزایش یادگیری و یادداری متون درسی مختلف، فصلنامه تازههای علوم شناختی، سال 7، شماره 3: 42-50. یعقوبی،ابوالقاسم (1383)؛ تأثیر آموزش راهبردهای فـراشناختی بر بهبود عملکـرد خواندن دانشآموزان نارساخوان پسر پایههای چهارم و پنجم ابتدایی شهر همدان، رساله دکتری روانشناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی. یوسف زاده، محمدرضا و معروفی، یحیی (1389)؛ تدریسحرفهای، همدان: انتشارات دانشگاه بوعلیسینا. Anderson, N. J. (2002); The role of metacognition in second Language Teaching and Learning. Birgham Young University, Eric Digest. Blakey, E. and Spence, S. (1998); http://www.mommytips.com/article/ education/Developing% 20 Metacognition.htm. Coskun, A. (2010); The effect of metacognitive strategy training on the listening performance of beginner students. Novitas-ROYAL (Research on Youth and Language), 4 (1): 35-50. Coutinho, S., Hastings, K., Skowronski, J. and Britt, M. (2005). Metacognition, need for cognition and use of explanations during ongoing learning and problem solving. Learning and Individual Differences,15: 321 – 337. Fouché, J., Lamport, M. A. (2011); "Do Metacognitive Strategies Improve Student Achievement in Secondary Science Classrooms?, "Christian Perspectives in Education, 4(2). From http://digitalcommons.liberty.edu/cpe/vol4/iss2/4. Karigan, K. (2006); Metacognition and its implication on pedagogy. The Journal for Independent School Educator, 4/4: 1-2. Khezrlou, S. (2012); The Relationship between Cognitive and Metacognitive Strategies, Age, and Level of Education. The Reading Matrix.12(1): 50-61. Kurnaz, M, A and Çimer, S, O. (2010); How do students know that they have learned? An investigation of students’ strategies. Procardia Social and Behavioral Sciences 2: 3666–3672. Lin, X. D., Schwartz, D. L. and Hatano, G. (2005); “Toward Teachers’ Adaptive Metacognition.” EducationalPsychologist. 40(4): 245- 255. Pilten, P., Yener, D. (2010); Evaluation of metacognitive knowledge of 5th grade primary schoolstudents related to non-routine mathematical problems. Procardia Social and Behavioral Sciences 2: 1332–1337. Shannon, S. V. (2008); Using Metacognitive Strategies and Learning Styles to Create Self-Directed Learners. Journal of Institute for Learning Styles.1: 14-28. Temur, T., Kargin, T ., Bayar, A, S. & Bayar, V. (2010); Metacognitive awareness of grades 6, 7 and 8 students in reading process . Procardia Social and Behavioral Sciences 2: 4193–4199. Veenman, M, V, J. & Spaans. M. A. (2005); Relation between intellectual and metacognitive skills: Age and task differences. Learning and Individual Differences. 15: 159–176. Weinstien, CE. and Hume, L. M. (1998); study strategies for lifelong learning. Washington D.C: American Psychology Association.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 8,362 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,037 |