بررسی آثار آزاد سازی قیمت انرژی بر منابع آب و خاک در بخش کشاورزی با استفاده از برنامه ریزی ریاضی | ||
فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران | ||
مقاله 10، دوره 3، شماره 10، شهریور 1393، صفحه 201-218 اصل مقاله (445.99 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
حمید بلالی* 1؛ مهدی منتشلو2 | ||
1استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی دانشگاه بوعلیسینا | ||
چکیده | ||
پرداخت یارانه برای نهادههای کشاورزی با هدف حمایت از تولیدکنندگان و در جهت افزایش تولید محصولات کشاورزی صورت میپذیرد، اما پایینبودن مضاعف قیمت انرژی بهعنوان نهاده مهم تولیدی در بخش کشاورزی که از حمایتهای خاص دولت برخوردار میباشد، آثار نامطلوبی بر بخشهای مختلف جامعه از جمله بخش کشاورزی بههمراه داشته است. پایین بودن بهرهوری انرژی، بالا بودن میزان مصرف داخلی انرژی در مقایسه با استانداردهای بینالمللی و بار هزینهای بالای یارانه انرژی بر بودجه دولت و از همه مهمتر تخریب محیطزیست و تأثیر بر شاخصهای پایداری کشاورزی از جمله پیامدهای نامطلوب این سیاست قلمداد میگردند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سیاست آزادسازی قیمت انرژی بر شاخصهای زیست محیطی با تأکـید بر منابع آب و خاک در بخـش کشاورزی و با بهـرهگیری از رهیافت تعادل جزیی (PE) میپردازد. نتایج حاصل از اجرای مدل، در قالب بسته نرمافزار 9/22 GAMS نشان داد که سیاست کاهش یارانه انرژی تأثیر مثبتی در بهبود برخی شاخصهای زیست محیطی شامل میزان آب مصرفی، کود ازته و پتاس مصرفی به ازای واحد سطح بههمراه داشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
قیمت انرژی؛ شاخص های زیست محیطی؛ منابع آب و خاک؛ تعادل جزیی؛ برنامه ریزی ریاضی | ||
مراجع | ||
آسیایی، محمد؛ خیابانی، ناصر و موسوی، بقیتالله (1391)؛ "بررسی اثرات زیستمحیطی حذف یارانه حاملهای انرژی در بخش صنعت"، فصلنامه اقتصاد محیطزیست و انرژی، سال اول، شماره 4: 1- 24. بخشی، محمدرضا؛ پیکانی، غلامرضا؛ حسینی، صفدر و صالح، ایرج (1388)؛ "بررسی آثار حذف یارانه کودهای شیمیایی و اعمال سیاست پرداخت مستقیم بر الگوی کشت و مصرف نهادهها"، اقتصاد کشاورزی، جلد 4، شماره 2: 185- 207. بلالی، حمید؛ خلیلیان، صادق؛ احمدیان، مجید و ترابی پلتکله، صدیقه (1388)؛"مطالعه آثار تعدیل یارانه انرژی در بخش کشاورزی بر تعادل و بهرهبرداری منابع آب زیرزمینی با استفاده از رهیافت برنامهریزی پویا"، پژوهش کشاورزی، جلد هشتم، شماره 3: 95- 106. پژوهشکده مطالعات اقتصادی و صنعتیشریف (1388)؛"ارزیابی پیامدهای اصلاح نظام یارانه انرژی"، اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران. پهلوانی، مصیب؛ طیبی، کمیل؛ طاهری، پروین و کلاتهعربی، وحید (1391)؛ "تعیین میزان تغییرات مصرف نهادههای کشاورزی در اثر آزادسازی قیمت نهادهها"، نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی، جلد 26، شماره 4: 228- 236. تشکینی، احمد؛ عریانیدیلمی، بهاره و صبوریدیلمی، محمد (1388)؛ «نظام پرداخت یارانه انرژی: مشکلات و ضرورت بازنگری آن»، مجله اقتصادی- ماهنامه بررسی مسائل و سیاستهای اقتصادی ویژهنامه هدفمندسازی یارانهها. شماره 101. اسفند 1388: 141-160. حسنزاده، علی (1388)؛ «اصلاح قیمت حاملهای انرژی در جمهوری اسلامی ایران»، مجله تازههای اقتصاد، سال هفتم، شماره 126: 37-51. دفتر مطالعات زیربنایی (1387)؛ «بررسی آثار هدفمندسازی یارانههای انرژی در بخش کشاورزی»، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی. رستمی، مهدی؛ سرابندی، الهام و اسماعیلیان، منیژه (1390)؛ «بررسی سیاستهای زیستمحیطی انرژی در ایران»، مجله دانشگاه صنعت نفت. دانشکده نفت تهران. 1-8. شفیعپور، مجید و هراتی، امیرناصر (1383)؛ «بررسی اثر افزایش قیمت حاملهای انرژی بر امور معیشتی، اجتماعی و زیستمحیطی»، علوم و تکنولوژی محیط زیست، شماره 22: 31 – 35. طاهری، فرزانه؛ موسوی، نعمت ا...، و رضایی، محمدرضا (1389)؛ «اثر حذف یارانه انرژی بر هزینههای تولید کلزا در شهرستان مرودشت»، مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی، جلد 2، شماره 2: 77- 90. علیزاده، مهدی (1389). «درآمدی بر تأثیرات اقتصادی هدفمندکردن یارانهها»، نشریه اقتصاد شهر، شماره 8. صص106- 96. قادری، فرید؛ رزمی، جعفر و صدیقی، عسگر (1384)؛ «بررسی تأثیر پرداخت یارانه مستقیم انرژی بر شاخصهای کلان اقتصادی با نگرش سیستمی»، نشریه دانشکده فنی، جلد 39، شماره 4: 527-537. کریمی، فرزاد؛ و زاهدیکیوان، مهدی (1389)؛ «تعیین اگوی بهینهی تخصیص یارانههای کشاورزی به مصرفکنندگان و تولیدکنندگان»، تحقیقات اقتصاد کشاورزی، جلد 2، شماره 4: 99-120. منظور، داوود و حقیقی، الهام (1390)؛ «آثار اصلاح قیمتهای انرژی بر انتشار آلایندههای زیستمحیطی در ایران، مدلسازی تعادل عمومی محاسبه پذیر». محیط شناسی، سال سی و هفتم، شماره 60، زمستان 90: 1-12. Akkemik, A. K., and Oguz, F. (2011); Regulation, efficiency and equilibrium: A general equilibrium analysis of liberalization in the Turkish electricity market. Energy 36 (2011) 3282-3292.
Arguedas , C., Daan P., Soest, V. (2009). On reducing the windfall profits in environmental subsidy programs . Journal of Environmental Economics and Management 58 (2009) 192–205.
Balali, H., Khalilian, S., Viaggi, D., Bartolini, F., and Ahmadian, M. (2011). Groundwater balance and conservation under different water pricing and agricultural policy scenarios: A case study of the Hamadan-Bahar plain. Ecological Economics 70 (2011) 863–872.
Bushehri, A. M. and Wohlgenant, K., (2012). Measuring the welfare effects of reducing a subsidy on a commodity using micro-models: An application to Kuwait's residential demand for electricity. Energy Economics, Elsevier, 34(2), pages 419-425.
Charles, B. M., Grigorios, L., Schmitz, A. (2010). The Effect of Increased Energy Prices on Agriculture: A Differential Supply Approach. Journal of Agricultural and Applied Economics, 42,4(November 2010):711–718.
Daan P. and Henri L.F. (2012). On the environmental impact of energy market liberalisation. OCFEB Research Memorandum 0010, ‘Environmental Policy, Economic Reform and Endogenous Technology’, Working Paper Series 5.
Fu Jia Li, Suo Cheng Dong, Fei Li, 2012, A system dynamics model for analyzing the eco-agriculture system with policy Recommendations, Ecological Economics, 227: 34-45.
Liu, W., Li, H. (2011). Improving energy consumption structure: A comprehensive assessment of fossil energy subsidies reform in China. Energy Policy 39 (2011) 4134–4143.
Lopez, Ramon & Galinato, Gregmar I., (2007). Should governments stop subsidies to private goods? Evidence from rural Latin America. Journal of Public Economics, Elsevier, 91(5-6), pages 1071-1094.
Sohaili, K. The Effect of Determining Gasoline Price According to Market Mechanism on Environment Pollution (Case Study of Iran). Procedia Environmental Sciences 2 (2010) 270–273.
Tokarick, S. (2003). Measuring the Impact of Distortions in Agricultural Trade in partial and General Equilibrium. IMF working paper, wp/03/110. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,671 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,262 |