بازخورد حضرت علی(ع) با دو مفهوم «ستم» و «عدالت» در ساختار جامعه | ||
| فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه | ||
| مقاله 2، دوره 7، شماره 27، آذر 1398، صفحه 25-43 اصل مقاله (578.03 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2019.17512.2141 | ||
| نویسندگان | ||
| صدیقه سلیمانی1؛ یوسف عالی عباس آباد2؛ حسین آریان* 3 | ||
| 1استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام‌نور | ||
| 2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام‌نور | ||
| 3استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران | ||
| چکیده | ||
| دورة حکومت حضرت علی(ع)، یکی از پرتلأطم‌ترین دوران اسلام است. دورانی که پس از جانشینی پیامبر(ص)، با انواع فتنه‌ها، آشوب‌ها، جنگ‌ها و منازعات داخلی همراه بود و بالاخره با توطئه‌ای به شهادت آن حضرت انجامید. امام علی(ع) در این دورة متلاطم، با آگاهی و دیدة تیزبین، توانست قوانین و مبانیای به نام «عدالت»، «آزادی»، «حقوق فردی» و «حقوق اجتماعی» ایجاد کند. تمام نظریه‌های امام، برگرفته از آیات قرآن و رسالت و سنت حضرت پیامبر(ص) بود. بررسی گفتار و رفتار امام اول شیعیان نشان میدهد که اِشراف کافی و خردورزانه به «دین»، «دین و جامعه» و «اخلاق» داشته‌اند. این مبانی در تمام میراث فکری آن حضرت وجود دارد که نشان از تمرکز خاص ایشان در جامعه به‌عنوان خلیفه مسلمین است. امام علی(ع)، به‌عنوان متفکرِ تیزبین، در جهان پرآشوبِ عصر خود، با راهکارهای سیاسی - اجتماعی خاص در پی کسب آزادی، اخلاق، عدالت و حقوق فردی و نشان‌دادن راه‌های وصول به آن و نگهداری از آن بود. شیوة پژوهش در اینمقاله، پژوهش نظری با روش تحلیلی - توصیفی و رویکردی جامعه‌شناختی است که با استفاده از آن و تجزیه‌وتحلیل داده‌های متن، به ابعاد گوناگون سؤال‌های طرح‌شده پاسخ داده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امام علی(ع)؛ عدالت؛ ستم؛ ساختار جامعه؛ روش تحلیل توصیفی | ||
| مراجع | ||
|
- آمِدی، عبدالواحد. (1378ق). غررالحکم و دررالکلم، تهران: [بینا]. - ابن‌ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله. (1378ق). شرح نهجالبلاغه، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: دار أحیاء الکتب العربیه. - اسپینوزا، باروخ. (1392). اخلاق، ترجمة محمد جهانگیری، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. - استوارت میل، جان. (1358). رساله دربارة آزادی، ترجمة جواد شیخ‌الاسلامی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. - جرداق، جرج. (1376). امام علی(ع) صدای عدالت انسانی، ترجمة سیدهادی خسروشاهی، قم: خرّم. - جوادی آملی، عبدالله. (1378). زن در آیینة جلال و جمال، قم: اسراء. - جهان‌بین، فرزاد و نعمتی، محمد. (1394). «معیار و راهبردهای عدالت اقتصادی در نهجالبلاغه»، فصلنامة پژوهشنامه نهجالبلاغه، 3(10)، 103-122. - خویی، عبدالله. (1387). منهاج البراعة فی شرح نهج‌البلاغة، قم: تبیان. - شهیدی، سیدجعفر. (1377). ترجمة نهجالبلاغه، تهران: علمی و فرهنگی. - علایی رحمانی، فاطمه. (1369). زن از دیدگاه نهجالبلاغه، قم: تبلیغات اسلامی. - فالکس، کیث. (1381). شهروندی، ترجمة محمدعلی دلفروز، تهران: کویر. - فتحی، سروش و مختارپور، مهدی. (1390). «توسعة شهری، شهرنشینی و حقوق شهروندی»، مطالعات توسعة اجتماعی ایران، 3(4)، 89-105. - فیض کاشانی، ملامحسن. (1362). اصول المعارف، تصحیح سیدجلال الدین آشتیانی، قم: جامعة مدرسین. - کوزر، لوئیس. (1373). زندگی و اندیشه بزرگان جامعه‌شناسی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: علمی. - مجلسی، محمدباقر. (1403ق). بحارالانوار، بیروت: داراحیاء التُراث العربی. - مجیدی، حسن و مقری، فاطمه. (1393). «جایگاه کار و تقسیم‌کار در نهجالبلاغه»، پژوهشنامة علوی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 5(2)، 99-117. - مطهری، مرتضی. (1368). عدل الهی، تهران:صدرا. - مقیاسی، حسن و فراهانی، سمیرا. (1393). «سبکشناسی لایهای در خطبة 27 نهجالبلاغه»، فصلنامة پژوهشنامه نهجالبلاغه، 7، 39-62. - مولایی، محمد. (1394). «آزادی در نظام حکومت اسلامی از منظر نهجالبلاغه»، فصلنامة پژوهشنامه نهجالبلاغه، 3(11)، 1-16. - وحیداختر. (1364). عناصر فلسفة وجودی در فکر اقبال، ترجمة محمدمهدی رستمی (شاهرودی)، به کوشش دکتر غلامرضا ستوده، تهران: دانشگاه تهران، 403-427. - هلد، دیوید. (1384). مدل‌های دموکراسی، ترجمة عباس مخبر، تهران: روشنفکران و مطالعات زنان. - همایون کاتوزیان، محمدعلی. (1377). نه مقاله در جامعه‌شناسی تاریخی ایران، تهران: مرکز. - Mofidi, M., Devellis, R. F., Devellis, B. M., Blazer, D. G., Panter, A. T. & Jordan, J. M. (2007). “The Relationship between Spirituality and Depressive Symptom”, Journal of Nervous & Mental Disease, Vol. 195(8), 681-688. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 279 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 305 |
||