عدول از تعادل زیباشناختی در ترجمۀ شهیدی از نهجالبلاغه (بررسی موردی تشبیه و استعاره) | ||
| فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه | ||
| مقاله 5، دوره 6، شماره 23، آذر 1397، صفحه 77-92 اصل مقاله (550.34 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2018.15494.1990 | ||
| نویسنده | ||
| سمیه کاظمی نجف آبادی* | ||
| استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| انتقال آرایه‌های بیانی و تصویرپردازی‌های ادبی متن مبدأ یکی از چالش‌های ترجمه است که در ترجمة متون ادبی به‌ویژه متون مقدسی که در زمرة شاهکارهای ادبی قرار گرفته، به وضوح نمود می‌یابد. صنعت‌پردازی‌های ادبی از شاخصه‌های سبک‌ساز متن ادبی به‌شمار می‌روند که می‌بایست مانند پیام و فحوای متن در زبان مقصد انعکاس یابند و زمینة برقراری تعادل بیانی یا به‌عبارت‌دیگر تعادل زیباشناختی را بین متن مبدأ و مقصد فراهم آورند. با وجود آن‌که تغییر یا نادیده گرفتن الگوهای بیانی، گوشه‌ای از پیام صاحب اثر و ماهیت تأثیر ادبی متن را تحت تأثیر قرار می‌دهد، ولی تفاوت نقش گفتمانی و ارزش ارتباطی متن مبدأ و مقصد، مترجم را ناگزیر، برای برقراری تعادل زیباشناختی به تغییر و تعدیل رهنمون می‌سازد. البته همه تغییراتی که در ضمن ترجمه صورت می‌پذیرد، پذیرفتنی و در راستای تعادل زیباشناختی نیست بلکه گاهی مترجم با به‌کارگیری برخی از استراتژی‌های تغییر، درجة تفسیرپذیری متن مقصد را تغییر داده و از حالت تعادل خارج می‌سازد. بر این اساس در پژوهش حاضر، ترجمة سید جعفر شهیدی به‌دلیل توجه ویژة مترجم به انتقال سبک ادبی نهجالبلاغه برگزیده شده و با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی، گوشه‌ای از تغییراتی که در برگردان دو آرایة سبک‌ساز تشبیه و استعاره، به عدول از تعادل زیباشناختی انجامیده، به تصویر کشیده شده است. مهم‌ترین یافتة این پژوهش بیانگر آن است که شهیدی در برگردان آرایة تشبیه و استعاره، در مواردی از تغییراتی چون حذف، افزایش و نیز تبدیل و جایگزینی مؤلفه‌های تصویری بهره برده که مغایر با اصل تعادل زیباشناختی است و تصویرپردازی‌های ادبی متن مبدأ را به‌درستی منتقل نکرده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نهجالبلاغه؛ خطبه‌ها؛ ترجمة شهیدی؛ آرایة استعاره و تشبیه؛ تعادل زیباشناختی | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم. - ابنابیالحدید، عبدالحمید بن هبة الله. (1965 م). شرح نهجالبلاغة. تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، ط 2. بیروت: دار احیاء التراث العربی. - ابن‌منظور، محمد بن مکرم. (1988 م). لسان العرب. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. - ابن‌میثم بحرانی، کمال‌الدین میثم بن علی. (1370). شرح نهجالبلاغة ابن‌میثم. ترجمه قربانعلی محمدی‌مقدم و دیگران. مشهد: آستان قدس رضوی. - ابوهلال عسکری. (1971). الصناعتین. ط 2. تحقیق علی البجاوی و محمد أبوالفضل. قاهرة: مطبعة عیسی الحلبی. - پورنامداریان، تقی. (1381). سفر در مه. چاپ 2. تهران: انتشارات نگاه. - صلح‌جو، علی. (1377). گفتمان و ترجمه. تهران: نشر مرکز. - خاقانی، محمد. (1390). جلوه‌های بلاغت در نهجالبلاغه. چاپ 2. تهران: بنیاد نهجالبلاغه. - خزاعی‌فرید، علی. (1394). «تعادل زیباشناختی در ترجمه متون ادبی». مترجم. شماره 3، 15-57 - شفیعی‌کدکنی، محمدرضا. (1375). صور خیال در شعر فارسی. چاپ 6. تهران: آگاه. - شمیسا، سیروس. (1376). بیان. چاپ 6. تهران: فردوسی. - شهدادی، احمد. (1383). جستاری درباره ترجمه فیض‌الاسلام از نهجالبلاغه. یادگارنامه فیض الاسلام؛ جستارهای علمی و پژوهشی در باب ترجمانی متون مقدس. خمینی‌شهر: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی. - شهیدی، سید جعفر. (1370). ترجمه نهجالبلاغه. چاپ 2. تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی. - صفارزاده، طاهره. (1359). اصول و مبانی ترجمه. تهران: دانشگاه ملی ایران. - صفوی، کورش. (1388). هفت گفتار درباره ترجمه. تهران: نشر مرکز. - عصفور، جابر. (1992 م). الصورة الفنیة (فن التراث النقدی و البلاغی عند العرب). ط 3. بیروت: المرکز الثقافی العربی. - فتوحی، محمود. (1393). بلاغت تصویر. چاپ 3. تهران: سخن. - گنتزلر، ادوین. (1380). نظریه‌های ترجمه در عصر حاضر. ترجمه علی صلح‌جو. تهران: هرمس. - لطفی‌پور ساعدی، کاظم. (1387). درآمدی به اصول و روش ترجمه. چاپ 8. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. - ماندی، جرمی. (1391). معرفی مطالعات ترجمه (نظریه‌ها و کاربردها). ترجمه: علی بهرامی و زینب تاجیک. تهران: رهنما. - میدانی، ابوالفضل. (1993 م). مجمع الأمثال. تحقیق: محمد محیی‌الدین عبدالحمید. بیروت: المکتبة العصریة. - نیومارک، پیتر. (1386). دوره آموزشی فنون ترجمه. ترجمه منصور فهیم و سعید سبزیان. چاپ 2. تهران: رهنما. - الهاشمی، احمد. (1999 م). جواهر البلاغة فی المعانی والبیان والبدیع. بیروت: المکتبة العصریة. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 397 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 374 |
||