تحلیل عاطفۀ غضب در خطبههای نهجالبلاغه (بررسی موردی خطبههای سرزنش کوفیان) | ||
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه | ||
مقاله 1، دوره 6، شماره 23، آذر 1397، صفحه 1-17 اصل مقاله (627.03 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2018.13113.1944 | ||
نویسندگان | ||
مجتبی ترکاشوند* 1؛ یحیی معروف2 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی کرمانشاه | ||
2استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی کرمانشاه | ||
چکیده | ||
عاطفه از اساسیترین عوامل پیدایش یک اثر ادبی و شامل حالتهایی چون اندوه، شادی، امید و یأس، حیرت و تعجب، خشم و ترس، طرب و رغبت است که حادثه یا هر عمل دیگری را در ذهن هنرمند و ادیب ایجاد میکند و او میکوشد این حالات و تأثیرات ناشی از آن را چنانکه خود احساس کرده به دیگران منتقل کند. در میان متون دینی، نهجالبلاغه دارای خطبههایی است که در حضور مردم و در مناسبتهای مختلف ایراد شده است. در این میان خطبههایی هستند که مخاطب با خواندن آنها سرشار از اندوه و خشم میشود؛ بهگونهای که خود، آن حس را لمس میکند و این حس ناشی از هنرمندی خالق آن است. نتایج پژوهش حاضر که با روش توصیفی تحلیلی سامان یافته حاکی از آن است که عاطفۀ غضب در گزینش واژگانی با نظمآهنگ متناسب، تأثیر بهسزایی داشته و امام(ع) در برونداد این عاطفه از تصویرگری هماهنگ با آن بهره برده و با تکیه بر روشهای مختلف باعث شده که مخاطب با شنیدن این خطبهها دستخوش همان حس و عاطفۀ مورد نظر شود. | ||
کلیدواژهها | ||
امام علی(ع)؛ خطبه؛ عاطفۀ غضب؛ عراق؛ کوفه | ||
مراجع | ||
- قرآن کریم. - ابنابیالحدید. (1428). شرح نهجالبلاغه. تحقیق: ابراهیم الانباری. الطبعه الأولی. بغداد: دارالکتاب العربی. - ابن جنی، ابوالفتح عثمان. (1421). سر صناعة الإعراب. الطبعة الأولی. بیروت: دارالکتب العلمیّة. - ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414). لسانالعرب. بیروت: دار صادر. - الجرجانی، علیمحمّد بن علی. (1983). التعریفات. تحقیق: جماعة من العلماء بإشراف الناشر. الطبعة الاولی. بیروت: دارالکتب العلمیّة. - الهى، طاهره؛ بیگدلى، الیاس؛ سلیمانى ابهرى، صدیقه و اشترى، صدیقه. (1392). «خشم در نگاه اسلام و روانشناسی؛ کظم غیظ چیست؟ سرکوب خشم یا مدیریت آن». نشریه معرفت، شماره 192، 31-46. - پورنامداریان، تقی. (1374). سفر در مه. چاپ اوّل. تهران: نگاه. - تستری، سهل بن عبدالله. (1423). تفسیر القرآن العظیم. بیروت: دارالکتب العلمیة. - تونجی، محمد. (1999). المعجم المفصل فی الأدب. بیروت: دارالکتب العلمیة. - جعفری، سید محمدمهدی. (1380). «منابع و مستندات نهجالبلاغه». مجله کتابداری، دفتر 36، 7-25. - الخفاجی، عبدالمنعم. (1995). مدارس النقد الأدبی. بیروت: دارالعصریة اللبنانیة. - خوشمنش، ابوالفضل. (1394). «بررسی نظمآهنگ هجده سوره از قرآن کریم». نشریه فرهنگ ارتباطات، شماره 62، 185-215. - خوشمنش، ابوالفضل. (1377). «جستارهایی در زمینۀ نظم آهنگ قرآن». نشریه بینات، شماره 20، 36-59. - دشتی، محمد. (1382). ترجمه نهجالبلاغه. چاپ پنجم. قم: انتشارات آل علی(ع). - دهخدا، علیاکبر. (1377). لغتنامه. تهران: دانشگاه تهران. - الرافعی، مصطفی صادق. (1973). اعجاز القرآن و البلاغة النبویة. الطبعة التاسعه. بیروت: دارالکتب العربیة. - زمخشری، جارالله محمود بن عمر بن احمد. (1998).الکشاف. الطبعة الأولی. بیروت: دارالکتب العلمیة. - سلیمی، علی. (1387). النقد و الناقدون فی الأدب العربی. چاپ اول. کرمانشاه: دانشگاه رازی. - سید قطب. (1990). النقد الأدبی؛ اصوله و مناهجه. الطبع السادس. مصر: دارالشروق. - الشایب، احمد. (1994).اصول النقد الأدبی، الطبعه العاشره. القاهرة: مکتبة النهضة المصریة. - عتیق، عبدالعزیز. (1972). فی النقد الأدبی. بیروت: دار النهضة العربیة. - عرفان، حسن. (1380). ترجمه و شرح جواهر البلاغه. چاپ دوم. قم: نشر بلاغت. - الفاخوری، حنا. (1986). الجامع فی تاریخ الادب العربی (الأدب القدیم). الطبعة الأولی. بیروت: دار الجیل لبنان. - فاضلی، محمد. (1376). دراسة و النقد فی مسائل بلاغیة هامه. مشهد: دانشگاه فردوسی. - فیض کاشانى، محسن. (1365). حقایق. ترجمه و شرح: محمدباقر ساعدى خراسانى. قم: انتشارات اسلامى. - کهندل جهرمی، مرضیه؛ علینژاد چمازکنی، فاطمه و میرحق جولنگرودی، سعیده. (1390). «گذری بر زیباشناسی اسلوب ندا در قرآن کریم». مجله مطالعات قرآنی (فدک سابق). شماره 7، 71-77. - معروف، یحیی. (1384).«الابل فی القرآن و الادب العربی».نشریه العلوم الانسانیة الدولیة. شماره 12، 99-116. - معماری، داود و زمردی، محمد. (1394). «خشم و مدیریت آن در قرآن کریم». نشریه سراج منیر، شماره 18، 115-136.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 649 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 576 |