بررسی ارتباط بین ابعاد دینداری و سرمایه روانشناختی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه تبریز) | ||
پژوهش های جامعه شناسی معاصر (علمی - پژوهشی) | ||
مقاله 1، دوره 7، شماره 12، شهریور 1397، صفحه 1-21 اصل مقاله (603.98 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/csr.2018.12076.1207 | ||
نویسندگان | ||
حسین میرزائی1؛ مجتبی میرزائی* 2؛ لاله فتحی3 | ||
1استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2دانشجوی دکترای جامعهشناسی اقتصادی و توسعه دانشگاه فردوسی مشهد | ||
3کارشناسی ارشد جامعهشناسی | ||
چکیده | ||
دینداری پدیدهای است که از همان ابتدای پیدایش انسانها در روند تحول جوامع تأثیرگذار بوده است و به موضوعی اساسی و مهم در روند زندگی افراد تبدیل شده است؛ اما از آنجاییکه دینداری در سلامت روان انسان تأثیرگذار است مقاله حاضر در نظر دارد، سرمایه روانشناختی دانشجویان و نقش دینداری آنان را در توسعه این مفهوم مورد بررسی قرار دهد. پژوهش حاضر، به روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه با حجم نمونه 405 نفر در بین دانشجویان دانشگاه تبریز در تمامی مقاطع تحصیلی در سال 94-93 انجام گرفته و از روش نمونهگیری طبقهای تصادفی استفاده شده است. برای تحلیل دادهها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. یافته ها نشان داد که بین دینداری و سرمایه روانشناختی رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد. بهبیاندیگر، نتایج بیانگر وجود ارتباط مثبت و معنیدار بین ابعاد متغیر دینداری (مناسکی، تجربی و پیامدی) و ابعاد سرمایه روانشناختی (عزتنفس، خودکارآمدی و کانون کنترل) بود. براساس نتایج تحقیق، میانگین نمره دانشجویان برای سرمایه روانشناختی (31/74%)، متوسط رو به بالا ارزیابی شده است. در این تحقیق بعد خودکارآمدی (94/74%) بیشترین میانگین را در ابعاد سرمایه روانشناختی به خود اختصاص داده است. همچنین براساس نتایج تحقیق، سرمایه روانشناختی بیش از همه از بعد مناسکی (355/0= beta) متغیر دینداری متأثر است. در نهایت نتایج بیانگر آن بود که 17 درصد از واریانس متغیر سرمایه روانشناختی، توسط متغیر دینداری قابل تبیین است. | ||
کلیدواژهها | ||
سرمایه روانشناختی؛ خودکارآمدی؛ دینداری؛ مناسک دینی | ||
مراجع | ||
ابراهیم مداحی، محمد و صمدزاده، منا و کیخای فرزانه، محمد مجتبی (1390). «بررسی ارتباط میان جهتگیری مذهبی و بهزیستی روانشناختی در دانشجویان»، فصلنامه روانشناسی تربیتی، 2(1): 63-53. افشانی، سید علیرضا و خرمپور، یاسین و ممبینی، سجاد (1393). «بررسی رابطه دین و خودشکوفایی»، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی- فرهنگی، 3(1): 29-52. امام جمعهزاده، سید جواد و محموداوغلی، رضا و عیسینژاد، امید (1389). «بررسی رابطه دینداری و مشارکت سیاسی دانشجویان دانشگاه اصفهان»، پژوهشنامه علوم اجتماعی، 6(1): 34-7. باقریپور، اشرف (1389). «یونگ و روانشناسی دین»، پژوهشهای فلسفی، 18: 155-179. بخشی ارجنکی، بتول و شریفی، طیبه و قاسمی پیربلوطی، محمد (1393). «بررسی رابطه بهزیستی روانشناختی با نگرش دینی، عزتنفس و سرسختی روانشناختی با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه دولتی شهرکرد»، نشریه مدیریت ارتقای سلامت، 3(3): 69-60. بهادری خسروشاهی، جعفر و هاشمی نصرتآباد، تورج و باباپورخیرالدین، جلیل (1391). «رابطه سرمایه روانشناختی با سرمایه اجتماعی دانشجویان دانشگاه تبریز»، مجله تخصص پژوهش و سلامت، 2(1): 153-145. بهادری خسروشاهی، جعفر و هاشمی نصرت آباد، تورج و بیرامی، منصور (1391). «رابطه سرمایه روانشناختی و ویژگیهای شخصیتی با رضایت شغلی در کتابداران کتابخانههای عمومی شهر تبریز»، دوماهنامه پژوهنده، 17(6): 318-312. بهرامی دشتکی، هاجر (1389). «معنا و معنویت از دیدگاه روانشناسان»، فصلنامۀ علوم تربیتی راه تربیت، 10: 143-160. جی واتسن، پل (1377). «روانشناسی دین در جوامع مسلمین، ترجمه: پونه بناکار حقیقی»، نشریه قبسات، (شماره 8 و 9): 71-52. چراغی، مونا و مولوی، حسین (1385). «رابطه بین ابعاد مختلف دینداری و سلامت عمومی در دانشجویان دانشگاه اصفهان»، مجله پژوهشهای تربیتی و روانشناختی دانشگاه اصفهان، 2(3) پیاپی 6: 22-1. حبیبوند، علی مراد (1387). «رابطه جهتگیری مذهبی با اختلالات روانی و پیشرفت تحصیلی»، روانشناسی دین، 1(3): 79-107. دباغی، پرویز (1388). «بررسی نقش معنویت و مذهب در سلامت»، مجله دانشکده پیراپزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران، 4(1): 4-1. شعاع کاظمی، مهرانگیز و مؤمنی جاوید، مهرآور (1390). « بررسی مقایسهای و رابطهای رفتار جرأتمندانه، عزت نفس و جهتگیری مذهبی دانشجویان ورزشکار و غیر ورزشکار»، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 19(12): 190-169. صابری نجفآبادی، ملیحه (1389). «تأملی بر آراء ویلیام جیمز در پرتو نقد کتاب روانشناسی دین از دیدگاه ویلیام جیمز»، عیار، 23: 59-76. صدری، جمشید و جعفری، علیرضا (1389). «بررسی رابطۀ باورهای مذهبی با سلامت روان»، فصلنامۀ علوم رفتاری، 2(2): 123-138. عباسزاده، محمد و میرزائی، مجتبی (1393). «نقش دین در توسعه شبکههای اعتماد اجتماعی دانشجویان»، فصلنامه فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 4(2): 224-199. عباسزاده، محمد و میرزائی، مجتبی (1394). «مطالعه نقش مداخلهگرایانه سرمایه اجتماعی و سرمایه روانشناختی در تأثیرگذاری فرآیند جامعهپذیری بر دینداری»، دو فصلنامه علمی-پژوهشی دین و ارتباطات، 22(1): 122-87. عباسزاده، محمد و علیزاده اقدم، محمد باقر و موسوی، آرزو (1393). «مطالعه نقش مداخله گرایانه سازه عزت نفس در تاثیرگذاری دینداری بر هراس اجتماعی»، دوفصلنامه علمی-پژوهشی پژوهشهای جامعه شناسی معاصر، 3(5): 99-71. علوی، سید حمیدرضا (1385). «بررسی رفتار دینی و عوامل مرابط با آن در نوجوانان دبیرستانهای کرمان»، نشریه تربیت اسلامی، 2: 164-143. علیپور، احمد؛ آخوندی، نیلا؛ صرامی فروشانی، غلامرضا؛ صفارینیا، مجید و آگاه هریس، مژگان (1392). «بررسی اثربخشی مدل مداخله سرمایه روانشناختی بر سلامت کارشناسان شاغل در شرکت ایرانخودرو دیزل»، دو ماهنامه سلامت کار ایران، 10(4): 24-16. فروهر، محمد و هویدا، رضا و جمشیدیان، عبدالرسول (1390). «تبیین سرمایه روانشناختی و کارآفرینی سازمانی اعضای هیئت علمی دانشگاه»، فصلنامه فرهنگ مشاوره و رواندرمانی، 2(8): 100-83. کوشکی، شیرین و خلیلی فرد، مهدی (1389). «نگرش مذهبی و منبع کنترل»، مجلهاندیشهورفتار، 4(15): 65-58. محمدی، سید داوود و مهرابیزاده، مهناز (1385). «ارتباط نگرش مذهبی با مکان کنترل و نقش جنسیت»، فصلنامهپژوهشهایروانشناختی، 9(18): 93-85. میرکوهی، مهدی و خرمایی، احسان (1390). «رابطه دینداری و سلامت روان در نوجوانان»، فصلنامه علوم رفتاری، 131-115. نازک تبار، حسین و زاهدی، محمد جواد و نایبی، هوشنگ (1385). «نقش دینداری در ممانعت از بزهکاری جوانان شهر تهران»، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، 6(22): 257-233. نجاتی، عثمان (1384). قرآن و روانشناسی، ترجمه عباس عرب، مشهد: انتشارات آستان قدس. هدایتی، بنتالهدی و فاتحیزاده، مریمالسادات و آکوچکیان، احمد (1387). «بررسی تأثیر آموزش اسلام محور به والدین بر عزتنفس نوجوانان»، دو فصلنامه مطالعات اسلام و روانشناسی، 1(2): 138-117. همایی، رضوان (1388). «نقش پدر، مادر و فرد در ایجاد شخصیت دینی از نظر روانشناسی و قرآن»، فصلنامه زن و فرهنگ، 1(1): 43-55. هویدا، رضا و مختاری، حجت اله و فروهر، محمد (1391). «رابطه سرمایه روانشناختی و مؤلفههای تعهد سازمانی»، مجله پژوهشهای علوم شناختی و رفتاری، 2(2):43-56. یاسمینژاد، پریسا و گلمحمدیان، محسن و سعیدیپور، بهمن (1389). «درآمدی بر رابطهی دین و معنویت با روانشناسی با تکیه بر دیدگاه چند تن از روانشناسان مطرح»، قبسات، 15: 79-111. Abbotts, J.; Williams, R.; Sweeting, H. and West, P. (2004). “Is going to church good or bad for you? Denomination, attendance and mental health of children in West Scotland”, Social Science & Medicine, 58: 645-656.
Farmer, M.; Trapnell, PD. and Meston, CM. (2008). “The relation between sexual behavior and religiosity subtypes: a test of the secularization hypothesis”, Archives of Sex Behavior, Springer
Frankl, V. (1984). Mans search for meaning: An Introduction to Logotherapy, New York: Simon and Schuster.
Paraschiva, P. and Nicoleta, M. (2011). “Way of Approaching Religiosity in Psychological Research”, The Journal of International Social Research, Issue. 18(4): 362-352.
Salleh, M. S (2012). “Religiosity in Development: A Theoretical Construct of an Islamic-Based Development”, International Journal of Humanities and Social Science, 2(14): 266-274.
Zhang, L. (2008). “Religious Affiliation, Religiosity, and Male and Female Fertility”, Demographic Research, 18(8): 233-262. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,061 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,201 |