ارزیابی و تحلیل روند کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت عجبشیر برای مصارف کشاورزی | ||
یافتههای نوین زمینشناسی کاربردی | ||
مقاله 10، دوره 11، شماره 21، خرداد 1396، صفحه 114-124 اصل مقاله (1.02 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nfag.2017.1929 | ||
نویسندگان | ||
فرخ اسدزاده1؛ سینا شکیبا* 2؛ مهری کاکی3 | ||
1گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه | ||
2گروه زمینشناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه ارومیه، ارومیه | ||
3گروه مهندسی منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز | ||
چکیده | ||
با توجه به اهمیت منابع آب زیرزمینی در تأمین آب شرب و کشاورزی، پایش کیفی و توزیع زمانی و مکانی روند تغییرات آن، از مباحث مهم در برنامهریزی و مدیریت منابع آب میباشد. در این مطالعه تغییرات روند تغییرات کیفی آب زیرزمینی دشت عجبشیر با استفاده از اطلاعات 5 حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق و 21 رشته قنات و چشمه برای متغیرهای SO4، Na، Cl، EC، SAR و TDS در دو ماه خشک (شهریور ماه) و تر (خرداد ماه) در دوره آماری90 -1381 مورد بررسی قرار گرفته و کلاسبندی کیفیت آب برای مصارف کشاورزی براساس روش ویلکاکس صورت گرفت. برای بررسی تغییرات روند از آزمون ناپارامتری اسپیرمن در سطح 95 درصد، استفاده شد. نتایج پهنهبندی و محاسبه تغییرات مساحت در ابتدا و انتها دورهی آماری در دشت نشان داد که شوری در ماه خشک و مرطوب به ترتیب 4 و 5/0 کیلومتر مربع افزایش یافته و در نتیجه کیفیت منابع آب زیرزمینی برای مصارف کشاورزی نامناسب گشته است. نتایج تحلیل روند متغیرها برای چاههای عمیق و نیمهعمیق نشان داد که چاه النجیق با مقدار آمـاره اسـپیرمن برای مـتغیر EC برابر مقدار 38/2 روند معنیداری افزایشی داشته و در چاه دانالو متغیر شوری با مقدار آماره اسپیرمن 12/3- روند کاهشی معنیداری مشاهده گردید. | ||
کلیدواژهها | ||
دشت عجبشیر؛ مصارف کشاورزی؛ کلاسبندی؛ آزمون اسپیرمن | ||
مراجع | ||
[1] اسـدی، ا.، کریمـی، ث (1391) تأثـیر خشـکسالی بر پهنههای کیفی آبهای زیرزمینی دشت شبستر، سومین همایش ملی مدیریت جامع منابع آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری. [2] اکرامی ، م.، شریفی، ذ.، ملکینژاد، ح.، و اختصاصی، م (1390) بررسی روند تغییرات کیفی و کمی منابع آب زیرزمینی دشت یزد - اردکان در دهه 88-1379، مجله طلوع بهداشت. دوره10 شماره (4-3)، صفحات: 82-91. [3] دانشور وثوقی، ف.، دین پژوه، ی (1391) تجزیه و تحلیل روند تغییرات کیفیت آب زیرزمینی دشت اردبیل با استفاده از روش اسپیرمن، نشریه مهندسی عمران و محیط زیست، شماره چهارم، سال سی و هشتم، 17-27. [4] ذوالعلی، و.، بارانی، غ. ع (1391) بررسی روند تغییرات کیفیت آب زیرزمینی دشت مشهد با استفاده از نرمافزار هیدروشیمی، ششمین همایش ملی مهندسی محیط زیست، دانشگاه تهران. [5] سلطانی، ح.، بحرینی مطلق، م.، کیانی، م.، امیری، م (1391) بررسی روند تغییرات مکانی- زمانی کیفیت آب زیرزمینی برای مصارف کشاورزی با استفاده از GIS مطالعه موردی شهرستان شیراز، اولین همایش ملی جریان و آلودگی آب، دانشگاه تهران. [6] شکیبا، س (1394) ارزیابی آلودگی منابع آب زیرزمینی مناطق پاییـندست مـحل دفن زباله شـهر سـنندج، پایاننامهی کارشناسیارشد، دانشگاه ارومیه، ص 50. [7] علیزاده، ا (1383) اصول هیدرولوژی کاربردی، چاپ هفتم، انتشارات دانشگاه امام رضا، ص870-881. [8] کاکی، م.، اسدی، ا (1392) تحلیل روند تغییرات کیفی منابع آب زیرزمینی دشتهای محدوده شرقی دریاچه ارومیه، سی و دومین گردهمایی و نخـستین کنگرهی بینالمللی تخصصی علوم زمین. [9] محمدی، م.، محمدی قلعهنی، م.، ابراهیمی، ک (1390) تغییرات زمانی و مکانی کیفیت آب زیرزمینی دشت قزوین، مجله پژوهش آب ایران، شماره هشتم، 52-41. [10] مصلح، ل.، هاشمی، س. ح (1391) تحلیل روند تغییرات کیفیت آب زیرزمینی مطاله موردی: دشت دزفول- اندیمشک، اولین همایش ملی جریان و آلودگی آب، دانشگاه تهران. [11] ملکوتیان، م.، کرمی، ا (1383) بررسی روند تغییرات کیفیت شیمیایی منابع آب زیرزمینی دشت بم و بروات طی سالهای 1383-1376، مجله پزشکی هرمزگان، شماره دوم، سال هشتم، 116- 109. [12] مهری، س.، آلشیخ، ع.ا .، و جوادزاده، ز (1394) بررسی روند تغییرات کیفی و سطح ایستابی آبهای زیرزمینی در حوضۀ آبریز دریاچۀ ارومیه، مجله اکوهیدرولوژی، دوره2 و شماره4 صفحات: 395-404. [13] Abrishamchi, A., Owlia, R. R., Tajrishi, M., Abrishamchi, A (2008) Optimal design of groundwater quality monitoring using entropy theory. In Proceedings of the conference on water scarcity, climate change and groundwater management responses, California, USA, 1-5.
[14] Elci, A., Polat, R (2011) Assessment of the statistical significance of seasonal groundwater quality change in karstic aquifer system near Izmir-Turkey, Environmental Monitoring and Assessment, 172, 445-462.
[15] Ketata, M., Hamzaoui, F., Gueddari, M., Bouhila, R. and Riberio, L (2011) Hydrochemical and statistical study of groundwater in Gabes- South deep aquifer (South-eastern Tunisis), Physics and Chemistry of the Earth, 36, 187-196.
[16] Wilcox. L. V.: The quality water for irrigation use. US Dept. Agric. Bull., 1948, 1962, 40.
[17] Yeh, M-S., Lin, Y-P., Chang, L-Ch (2006) Designing an optimal multivariate geostatistical groundwater quality monitoring network using factorial kriging and genetic algorithms, Environ Geol50 (2006):100-121. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,136 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 549 |