تأثیر روشهای مختلف خاکورزی و گیاه پوششی بر کارآیی جذب و مصرف نور در سیبزمینی (Solanum tuberosum) تحت شرایط آب و هوایی همدان | ||
دوفصلنامه فنآوری تولیدات گیاهی | ||
مقاله 14، دوره 8، شماره 2، آذر 1395، صفحه 179-193 اصل مقاله (681.27 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/ppt.2016.1864 | ||
نویسندگان | ||
گودرز احمدوند1؛ فرزاد مندنی2؛ معصومه دهقان بنادکی* 3؛ سمیه حاجی نیا3؛ بهاره اسکندری4 | ||
1دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلیسینا، همدان، ایران | ||
2استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
3دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلیسینا، همدان، ایران | ||
4عضو هیئت علمی گروه علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور همدان واحد بهار، ایران | ||
چکیده | ||
کاربرد سامانههای خاکورزی حفاظتی و گیاهان پوششی از روشهای اصلی مدیریت بومشناختی در تولید محصولات کشاورزی هستند که منجر به بهبود کارآیی مصرف منابع توسط گیاهان میشود. بهمنظور ارزیابی روشهای خاکورزی و گیاه پوششی بر کارآیی جذب و مصرف نور سیبزمینی آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1392 انجام شد. کرتهای اصلی شامل خاکورزی در سه سطح (خاکورزی متداول، خاکورزی حداقل و بدون خاکورزی) و کرتهای فرعی شامل گیاه پوششی در سه سطح (بدون گیاه پوششی، گیاه پوششی جو و ماشک) بود. نتایج آزمایش نشان داد که شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک کل، میزان جذب نور و کارآیی مصرف نور سیبزمینی در خاکورزی متداول و گیاه پوششی ماشک افزایش یافت. بیشترین شاخص سطح برگ سیبزمینی در خاکورزی متداول و گیاه پوششی ماشک (6/4) و کمترین آن در بدون خاکورزی و عدم گیاه پوششی (3/2) بهدست آمد. با افزایش شاخص سطح برگ در خاکورزی متداول و گیاه پوششی ماشک، روند جذب نور حدود 85 درصد افزایش یافت. همچنین نتایج حاکی از اثر مثبت گیاه پوششی ماشک بر رشد سیبزمینی بود. بهطوریکه بیشترین و کمترین تجمع ماده خشک بهترتیب در خاکورزی متداول و گیاه پوششی ماشک (1985/6 گرم در مترمربع) و عدم خاکورزی و کاشت گیاه پوششی (4/1236 گرم در مترمربع) بهدست آمد. بیشترین و کمترین میانگین کارآیی مصرف نور سیبزمینی در تیمار خاکورزی متداول و گیاه ماشک و تیمار عدم خاکورزی و گیاه پوششی بهترتیب معادل 3/12 و 2/09 گرم بر مگاژول تشعشع فعال فتوسنتزی بود. | ||
کلیدواژهها | ||
تجمع ماده خشک کل؛ تشعشع فعال فتوسنتزی؛ شاخص سطح برگ؛ ماشک | ||
مراجع | ||
احمدی، ک.، قلیزاده، ح.، عبادزاده، ح. ر.، حسینپور، ر.، حاتمی، ف.، محیطی، ض.، فضلی، ب.، فضلی استبرق، م.، کاظمیان، ا. و رفیعی، م. 1394. آمارنامه کشاورزی جلد اول محصولات زراعی سال زراعی 92-1391. وزارت جهاد کشاورزی، معاونت برنامهریزی و اقتصادی، مرکز فناورزی اطلاعات و ارتباطات. 167 صفحه. امام، ی. و ثقه الاسلامی، س. 1384. عملکرد گیاه زراعی: فیزیولوژی و فرایندها. انتشارات دانشگاه شیراز. شیراز. 593 صفحه. حسینپناهی، ف.، کوچکی، ع.، نصیری محلاتی، م. و قربانی، ر. 1389. ارزیابی جذب و کارآیی مصرف نور در کشت مخلوط ذرت و سیبزمینی. نشریه بومشناسی کشاورزی، 2: 60-50. سیادت، س. ع.، هاشمی دزفولی، س. ا.، ولیزاده، م. و صادقزاده حمایتی، س. 1387. تجزیه و تحلیل رشد سه رقم سیبزمینی در سطوح مختلف الگوی کاشت و تراکم بوته. مجله علوم کشاورزی ایران، 30: 397-379. کامکار، ب.، کوچکی، ع. ر.، نصیریمحلاتی، م. و رضوانیمقدم، پ. 1383. ارزیابی کارآیی مصرف نور و رابطه آن با تولید ماده خشک در سه گونه ارزن. مجله پژوهشهای زراعی ایران، 2: 208-196. کوچکی، ع.، نصیریمحلاتی، م.، مندنی، ف.، فیضی، ح. و امیرمرادی، ش. 1388. ارزیابی جذب و کارآیی مصرف نور توسط کانوپی کشت مخلوط ذرت و لوبیا. نشریه بومشناسی کشاورزی، 1: 23-13. گلدانی، م.، رضوانی مقدم، پ.، نصیریمحلاتی، م. و کافی، م. 1390. بررسی کارآیی مصرف نور، شاخصهای فنولوژیکی و فیزیولوژیکی هیبریدهای ذرت در تراکمهای مختلف کاشت. مجله پژوهشهای تولید گیاهی، 18: 27-1. مندنی، ف.، گلزردی، ف.، احمدوند، گ.، سپهری، ع. و جاهدی، ا. 1386. اثر طول دوره تداخل علفهای هرز بر قابلیت جذب و کارآیی مصرف نور توسط تاج پوشش سیبزمینی (Solanum tuberosum) رقم آگریا در دو تراکم کشت بذری و تجاری. پژوهش کشاورزی: آب، خاک و گیاه در کشاورزی، 7: 40 -27. موسوی بوگو، ا.، جهانسوز، م. ر.، مهرور، م. ر.، صادقی شعاع، م. و حسینی پور، ر. 1392. بررسی شاخصهای رشدی در ارقام گندم آبی تحت تأثیر سیستمهای خاکورزی. مجله زراعت و اصلاح نباتات، 9: 23-15. Acreche, M. M. and Slafer. G. A. 2009. Grain weight, radiation interception and use efficiency as affected by sink-strength in Mediterranean wheat released from 1940 to 2005. Field Crop Research, 110: 98-105. Al-Kaisi, M. and Licht, M. 2004. Effect of strip-tillage on corn Nitrogen uptake and residual soil Nitrate accumulation compared with no-tillage and chisel plow. Agronomy Journal, 96: 1164-1171. Bergamaschi, H., Dalmago, G. A. and Bergonci, J. I. 2010. Intercepted solar radiation by maize crops subjected to different tillage systems and water availability levels. Pesquisa Agropecuaria Brasileria, 45: 1331-1341. Bianch, C. A. M., Bergonci, J. I., Bergamasci, H. and Dalmago, G. A. 2004. Ajuste osmotico em milho, cultivado em diferentes sistemas de manejo de solo e disponibilidade hidrica. Pesquisa Agropecuaria Brasileria, 40: 645-651. Blabk, C. and Ong, C. 2000. Utilization of light and water in tropical agriculture. Agricultural and Forest Meteorology, 104: 25-47. Corlett, J. E., Black, C. R., Ong, C. K. and Monteith, J. L. 1992. Above and below-ground interactions in a leucaena/ millet alley cropping system II. Light interception and dry matter production. Agricultural and Forest Meteorology, 60: 73-91. Da-wei, H., Zhou-Ping, S., Tian-Lai., L., Hong, Y. and Hua. Z. 2014. Nitrogen nutrition index and its relationship with N use efficiency, tuber yield, radiation use efficiency and leaf parameters in potatoes. Journal of Integrative Agriculture, 13: 1008-1016. Dwyer, L., Stewart, R., Hamilton, I. and Honwing, L. 1992. Ear position and vertical distribution of leaf area in corn. Agronomy Journal, 84: 430-438. Eshel, G., Egozi, R., Goldwasser, Y., Kahti, Y., Fine, P., Hayut, E., Kazukro, H., Rubin, B., Dar, Z. and Keisar, O. 2015. Benefits of growing potatoes under cover crop in a Mediterranean climate. Agricultural Ecosystems and Environment, 211: 1-9. Fukai, S. and Trenbath, B. R. 1993. Processes determining intercrop productivity and yield of component crop. Field Crops Research, 34: 247-271. George-Jaeggli, B., Jordan. D. R., Van Oosterom, E. J., Broad, I. J. and Hammer G. L. 2013. Sorghum dwarfing genes can affect radiation capture and radiation use efficiency. Field Crop Research, 149: 283-290. Goudriaan, J. and Van Laar, H. H. 1993. Modelling Potential Growth Processes. Kluwer Academic Press. 250pp. Lal, R., Mahboubi, N. and Fausey. R. 1994. Long term tillage and rotation effects on properties of central soils. Soil Science Society of American Journal, 58: 517-522. Lal, R. 1995. The role of residue management in sustainable agricultural systems. Journal Sustain Agriculture, 5: 51-78. Keating, B. A. and Carberry, P. S. 1993. Resource capture and use in intercropping: solar radiation. Field Crop Research, 34: 273-301. Miguez, F. E. and Bollero, G. A. 2005.Tillage and Nitrogen source and rate effects on corn response in corn-soybean rotation. Agronomy Journal, 98: 507-513. Milford, G. F. J., Travis, K. Z., Pockock, T. O., Jaggard, K. W. and Day, W. 1995.Growth and dry matter partitioning in sugar beet. Journal Agriculture Science Cambrich, 110: 301-308. Nassiri Mahallati, M., Koocheki, A., Mondani, F., Feizi, H. and Amirmoradi, S. 2015. Determination of optimal strip width in strip intercropping of maize (Zea mays L.) and bean (Phaseolus vulgaris L.) in Northeast Iran. Journal of Cleaner Production, 106: 343-350. O,Connell, M. G., O,Leary, G. J., Whitfield, D. M. and Connor, D. J. 2004. Interception of photosynthetic ally active radiation and radiation-use efficiency of wheat, field pea and mustard in a semi-arid environment. Field Crops Research, 85: 111-124. Parajulee, M. N., Montandon, R. and Slosser, J. E. 1997. Reley intercropping to enhance abundance of insect predators of cotton aphid (Aphis gossypii) in Texas cotton. International Journal of Pest Management, 43: 227-232. Picard, D., Ghiloufi, M., Saulas, P. and De Tourdonnet, S. 2010. Dose under sowing winter wheat with a cover crop increase competition for resources and it is compatible with high yield? Field Crop Research, 115: 9-18. Purcell, C., Ball, R., Reaper, J. D. and Vories, E. 2000. Radiation use efficiency and biomass production in soybean at different plant population densities. Crop Science, 42: 172-177. Rosati, A., Metcalf, S. G. and Lampinen, B. D. 2004. A simple method to estimate photosynthetic radiation use efficiency of canopies. Annuals of Botany, 93: 567-574. Sinclair, T. R. and Muchow, C. R. 1999. Radiation use efficiency, A review. Advances in Agronomy, 65: 215-265. Teasdale, S. R., Rosecrance, R. C., Coffman, C. B., starr, S. L., Paltineanu, I. C., Lu, Y. V. and Watkins, B. K. 2000. Performance of reduced-tillage cropping systems for sustainable grain production in Maryland. Journal Alternative Agriculture, 15: 79-87. Tollennar, M. and Aguilera, A. 1992. Radiation use efficiency of old and a new maize hybrid. Agronomy Journal, 84: 536-541. Tsubo, M., Walker, S. and Ogindo, H. O. 2005. A simulation model of cereal-legume intercropping systems for semi-arid regions I. Model development. Field Crop Research, 93: 10-22. Uchino, H., Iwama, K., Jitsuyama, Y., Ichiama, K., Sugiura, E., Yudate, T., Nakamura, S. and Gopal, J. 2012. Effect of inter seedling cover crop and fertilization on weed suppression under an organic and rotational cropping system. Field Crop Research, 127: 9-16. Zhang, L., Vander Werf, W., Bastiaans, L., Zhang, S., Li, B. and Spirtz, J. H. 2008. Light interception and utilization in relay intercrops of wheat and cotton. Field Crop Research, 107: 29-42. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,162 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,333 |