شناسایی عوامل بازدارنده جوانهزنی بذرهای باریجه (Ferula gummosa) و اثر بازدارندگی عصاره آن روی جوانهزنی و رشد علفهای هرز تاجخروس و جو وحشی | ||
| دوفصلنامه فنآوری تولیدات گیاهی | ||
| مقاله 10، دوره 8، شماره 2، آذر 1395، صفحه 127-137 اصل مقاله (726.41 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/ppt.2016.1860 | ||
| نویسندگان | ||
| موسی رسولی* 1؛ علی شهبازی2؛ محمود لطفی3؛ سید سعید موسوی4؛ آذر جهانیان5 | ||
| 1استادیار گروه علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران | ||
| 2دانشآموخته کارشناسی ارشد، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 3دانشیار، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 4استادیار گروه اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران | ||
| 5استادیار گروه علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| به منظور بررسی مکانیسم خواب و نیز بالا بردن درصد و سرعت جوانهزنی بذرهای گیاه باریجه ابتدا اقدام به کاشت جنین باریجه در محیط موراشیک و اسکوگ گردید. همچنین عامل‌های محیطی (نور، تاریکی و دمای 8، 20 و متناوب 8 و 20 درجه سانتی گراد)، هورمون جیبرلیک اسید و حذف پوسته بذر روی جوانهزنی بذر باریجه مورد آزمایش قرار گرفتند. در آزمایش دیگری عصاره آبی بذر باریجه روی رشد و جوانهزنی علفهای هرز تاجخروس و جو وحشی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که 95% جنین‌های باریجه در محیط کشت موراشیک و اسکوگ به خوبی رشد می‌کنند و برداشتن پوسته باریجه و دمای پایین (8 درجه سانتی گراد) تاثیر معنی‌داری در افزایش درصد و سرعت جوانهزنی دارند. به طوری که 77% بذرهای بدون پوسته در دمای 8 درجه سانتی گراد جوانه زدند. تاثیر پیش‌تیمار هورمون جیبرلیک اسید بر جوانهزنی معنی‌دار نبود اما سرعت جوانه زنی بذرها را افزایش داد و تیمار تاریکی تاثیری در جوانهزنی باریجه نداشت. همچنین نتایج نشان داد که عصاره آبی بذر باریجه در غلظت‌های مختلف خاصیت بازدارندگی قوی روی رشد و جوانهزنی علفهای هرز مورد بررسی دارد. در مجموع نتایج بدست آمده نشان داد که خواب در گیاه باریجه در اثر دو عامل فیزیولوژیک درونی و خواب شیمیایی (مواد بازدارنده) است که دماهای پایین باعث غلبه بر عوامل فیزیولوژیک درونی شده و برداشتن پوسته باعث حذف نسبی خواب شیمیایی می-شود. تأثیر بازدارندگی عصاره بذر باریجه روی رشد و جوانهزنی علفهای هرز تاجخروس و جو وحشی نیز وجود مواد بازدارنده در بذرهای باریجه را تأیید می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آللوپاتی؛ خواب فیزیولوژیکی؛ مواد بازدارنده؛ اسید جیبرلیک؛ پوسته بذر | ||
| مراجع | ||
|
اسلامی منوچهری، ب. 1373. استفاده از محصولات مرتعی غیرچوبی در ایران. مجله مراتع و جنگلها، 25: 407-402. امیدبیگی، ر .1384. تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد دوم طراحان نشر. چاپ اول. 438 صفحه. زرگری، ع. 1375. گیاهان داروئی. جلد دوم. انتشارات دانشگاه تهران، چاپ ششم. 976 صفحه. عموآقایی، ر. 1385. تأثیر نور، مدت زمان سرمادهی و سن بذر بر جوانهزنی بذرهای کما (Ferula ovina). علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 3: 297-289. قربانلی، م.، بخشیخانیکی، غ. ر. و شجاعی، ا. 1386. بررسی اثرات آللوپاتی درمنه (Artemisia sieberi) بر جوانهزنی بذور و رشد دانه رستهای یولاف وحشی و تاجخروس. پژوهش و سازندگی، 79: 134-129. ملتی، ف.، کوچکی، ع. و نصیریمحلاتی، م. 1384. بررسی رفتارهای جوانهزنـی و تاریخ کاشت مطلوب در گیاه دارویـی باریجه (Ferula gummosa). پژوهشهای زراعی ایران، 3: 530-521. Baskin, C. C. and Baskin, J. M. 1998. Seeds. Ecology, biogeography and evolution of dormancy and germination. 666pp. San Diego: Academic Press. (hardback). Chon, S. U., Choi, S. K., Jung, S., Jang, H. G., Pyo, B. S. and Kim, S. M. 2002. Effects of Alfalfa leaf extracts and phenolic allelochemicals on early seedling growth and root morphology of Alfalfa and barnyard grass. Crop Protection, 21: 1077-108. Eftekhar, F., Yousefzadi, M. and Borhani, K. 2004. Antibacterial activity of the essential oil from Ferula gummosa B. seed. Fitoterapia, 75: 758-759. Finch-Savage, W. E. and Leubner-Metzger, G. 2006. Seed dormancy and the control of germination. New Phytologist, 171: 501-523. Fujii, Y., Furukawa, M., Hayakawa, Y., Sugawara, K. and Shibuya, T. 1991. Survey of Japanese medicinal plants for the detection of allelopathic properties. Weed Research Japan, 36: 36-42. Gupta, V. 2003. Seed germination and dormancy breaking techniques for indigenous medicinal and aromatic plants. Journal of Medicinal and Aromatic Plants Science, 25: 402-407. International Seed Testing Association (ISTA). 1985. International rules for seed testing. Seed Science and Technology, 13: 300-520. Khanh, D. K., Hong, N. H., Xuan, D. T. and Chung, I. M. 2005. Paddy weed control by medicinal and leguminous plants from Southeast Asia. Crop Protection, 24: 421-431. Maguire, J. D. 1962. Speed of germination aid in selection and evaluation for seedling and vigor. Crop Science, 2: 176-177. Murashige, T. and Skoog, F. 1962. A revised medium for rapid growth and bioassays with tobacco tissue cultures. Plant Physiology, 15: 473-497. Nadjafi, F., Bannayan, M., Tabrizi, L. and Rastgoo, M. 2006. Seed germination and dormancy breaking techniques for Ferula gummosa and Teucrium polium. Journal of Arid Environments, 64 (3): 542-547. Ramezani, M., Hosseinzade, H. and Mojtahedi, K. 2001. Effects of Ferula gummosa B. fraction on morphine dependence in mice. Journal of Ethnopharmacology, 77: 71-75. Rice, E. L. 1984. Allelopathy, (2nd edition). New York Academic press. 473 pp. Sayyah, M., Kamalinejad, M., Bahrami, R. and Rustaiyan, A. 2001. Antiepileptic potential and composition of fruit essential oil of Ferula gummosa. Biomedical Journal, 5: 69-72. Taiz, L. and Zeiger, E. 2006. Plant Physiology, (4th edition). Sinauer Associates, Inc. Publishers, Sunderland, MA. 704 pp. Zeng, H. Y., Alan, A. R. and Saxena, P. K. 2009. Evaluation of in vitro shoots of Artemisia judaica for allelopathic potential. Acta Physiologae Plantarum, 31: 1237-1248. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,166 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,016 |
||