ارزیابی خودسازگاری، زمان گلدهی و خصوصیات مورفولوژیکی برخی از ژنوتیپهای بادام برای دستیابی به انتخاب‌های برتر | ||
| دوفصلنامه فنآوری تولیدات گیاهی | ||
| مقاله 8، دوره 8، شماره 1، خرداد 1395، صفحه 103-124 اصل مقاله (730.93 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/ppt.2016.1764 | ||
| نویسندگان | ||
| عبداله خدیوی خوب* 1؛ عصمت اوسطی2 | ||
| 1استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اراک، اراک، ایران | ||
| 2دانش‌آموخته کارشناسی، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اراک، اراک، ایران | ||
| چکیده | ||
| بادام یکی از گونه های مهم جنس Prunus از نظر اقتصادی می باشد. خودناسازگاری یکی از مشکلات مهم و محدودکننده در میزان تشکیل میوه و محصول دهی بادام می باشد. بنابراین شناسایی ارقام خودسازگار بادام اهمیت ویژه ای دارد. از مشکلات دیگر تولید بادام سرمای دیررس بهاره بوده که برای رفع آن باید ارقام دیرگل و مقاوم به سرمای بهاره معرفی کرد. بنابراین، آزمایشات زیر با هدف به‌دست آوردن ارقام خودسازگار و دیرگل برتر روی 90 ژنوتیپ بذری بادام در شهرستان آشتیان از توابع استان مرکزی صورت گرفت. در آزمایش اول میزان خودسازگاری ژنوتیپ ها مورد بررسی قرار گرفت که تعداد پنج ژنوتیپ 30، 42، 56، 63 و 82 نیمه خودسازگار تشخیص داده شدند. در آزمایش دوم زمان گلدهی ژنوتیپ ها مورد مطالعه قرار گرفت که زمان گلدهی 43 عدد از ژنوتیپ های مورد مطالعه از یک تا یازده فروردین ثبت شد که با توجه به اینکه در این زمان از سال احتمال سرمازدگی بهاره کاهش پیدا میکند لذا این ژنوتیپ ها میتوانند کاندیدای خوبی به‌عنوان والد دیرگل در برنامه ها اصلاحی باشند و یا بعد از بررسی خصوصیات کمی و کیفی میوه، در صورت تأیید به‌عنوان رقم تجاری مورد استفاده قرار بگیرند. از این تعداد، زمان گلدهی 10 عدد از ژنوتیپ ها (شامل ژنوتیپهای شماره 13، 14، 19، 31، 58، 62، 63، 76، 80 و 82) از تاریخ شش فروردین تا 11 فروردین ثبت شد که این ژنوتیپها به‌عنوان ژنوتیپ های دیرگل تا خیلی دیرگل طبقه بندی شدند. در آزمایش سوم؛ صفات رویشی و میوه ژنوتیپ های انتخاب شده به عنوان دیرگل و خیلی دیرگل (43 ژنوتیپ) مورد ارزیابی قرار گرفت و با توجه به خصوصیات یک بادام خوب از نظر تولیدکننده و مصرفکننده (دیرگلی، عملکرد زیاد، مغز بزرگ، رنگ مغز، طعم مغز و درصد مغز زیاد)؛ تعداد 13 ژنوتیپ شامل ژنوتیپ های شماره 3، 6، 13، 14، 23، 43، 57، 62، 63، 71، 77، 80 و 82 به‌عنوان ژنوتیپ های برتر معرفی شدند که برای احداث باغات بادام به باغداران توصیه می‌شوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بادام؛ دیرگل‌دهی؛ خودسازگاری؛ برنامه‌های اصلاحی؛ باغ تجاری | ||
| مراجع | ||
|
ایمانی، ع. 1385. مطالعه هیبریدهای دیرگل انتخابی بادام و تعیین میزان همبستگی بین زمان جوانه زنی بذور و تاریخ گلدهی آنها. موسسه اصلاح و نهال و بذر، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی. ص 81. راحمی، ع. 1390. خصوصیات میوه برخی از گون ههای وحشی بادام در ایران. به نژادی نهال و بذر، 14(4): 481- 459. شکوهیان، ع.، صانعی شریعت پناهی، م. و منیعی، ع. 1374. شناسایی ارقام دیرگل بادام در شهرستان کاشمر. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده کشاورزی. دانشگاه تربیت مدرس. 123 صفحه. شهنوازی، ع. و حسینی، س. ص.. 1390. ارزیابی منافع اقتصادی تحقیق و ترویج ارقام بادام دیرگل در ایران. نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی)، 25 (2): 274-266. عبادی، ع. 1391. بررسی تنوع فنوتیپی برخی از ارقام و ژنوتیپ های بادام با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی. علوم باغبانی ایران. 12 (4): 370-357. کاوند، م.، ارزانی، ک. و ایمانی، ع. 1388. گزینش ژنوتیپ های برتر بادام در منطقه بروجرد. مجله به نژادی نهال و بذر، 25 (3): 399-385. موسوی، ا.، فتاحی مقدم، م.، زمانی، ذ. و ایمانی، ع. 1389. ارزیابی خصوصیات کمی و کیفی برخی از ارقام و ژنوتیپ های بادام. علوم باغبانی ایران، 41 (3): 131-119. مومن پور، ع.، عبادی، ع. و ایمانی، ع. 1390. بررسی خصوصیات رویشی و زایشی و همبستگی بین آنها در نتاج حاصل از تلاقی دو رقم بادام به نام های تونو و شاهرود 12. نشریه علوم باغبانی، علوم و صنایع کشاورزی، 25 (2): 233-218. Almedia, C. R. 1945. Acerca da incompatibility na amaendoeira An. Agron. Lisb.,15: 1-186.
Barbera, J., Garcia, E. and Carbonell, E. A. 1998. Phenotypical correlation among some traits in almond. Genetic Breeding, 46: 145-156.
Colic, S., Rakojac, V., Zec, G., Nikolic, D. and Aksic, M. F. 2012. Morphological and biochemical evaluation of selected almond [Prunus dulcis (Mill.) D. A.Webb] genotypes in northern Serbia. Turkish Journal of Agricultural and Forestry, 36: 429-438.
De Giorgio, D. and Polignano, G. B. 2001. Evaluating the biodiversity of almond cultivars from germplasm collection field in Southern Italy. Sustaining the Global Farm, 56: 305-311.
Dicenta, F. and Garcia, J. E. 1992. Phenotypical correlations among some traits in almond. Journal of Genetic and Breeding, 46: 241-246.
DiGrandi-Hoffman, G., Thorp, R., Lopez, G. and Eisikowitch, D. 1994. Describing the progression of almond bloom using accumulated heat units. Journal of Applied Ecology, 82: 1-17.
FAOSTAT. 2011. At: http://faostat.fao.org/site/567/DesktopDefauH.aspx?PageID=567.
Godini, A. 1981. Observing pollen tube growth in self-compatible almond cultivars by mean fluorescence. Option Mediterranianes, 81: 77-82.
Grasselly, C. 1999. Origin and evolution of almond. Research Crops and Evolution, 46: 143-147.
Gulcan, R. 1985. Descriptor List for Almond (Prunus amygdalus). International Board for Plant Genetic Resources (IBPGR) Rome, pp: 32.
Hammer, Ø., Harper, D. A. T. and Ryan, P. D. 2001. PAST: paleontological statistics software package for education and data analysis. Palaeontologia Electronica 4 (1): 9. http://palaeoelectronica. org/2001_1/past/issue1_01.htm.
Herrero, M., Camera, M. and Felipe, A. J. 1997. Interpolinizazion de variedades de almond. An. Inst. Invest. Agrar, Ser, Prod, Veg, 7: 99-103.
Kester, D. E. and Asay, R. N. 1875. Almonds. In: Janick Y. J., and Moore, J. N. (Eds.), Advances in Fruit Breeding. Purdue University Press, West Lafayette, Indiana, pp. 387-419.
Kester, D. E., Shackel, K. A., Micke, W. C., Viveros, M. and Gradziel, T. M. 2004. Noninfectious bud failure in ‘Carmel’ almond: I. Pattern of development in vegetative progeny trees. Journal of American Society of Horticultural Science, 127: 244-249.
Khadivi-Khub, A., Jafari, H. R. and Zamani, Z. 2013. Phenotypic and genotypic variation in Iranian sour and duke cherries. Trees, 27: 1455-1466.
Lansari, A., Iezzoni, A. F. and Kester, D. E. 1994. Morphological variation within collection of Moroccan almond clones and Mediterranean and North American cultivars. Euphytica, 78: 27-41.
Ortega, E., Egea, J. and Dicenta, F. 2004. Effective pollination period in almond cultivars. HortScience, 39: 19-22.
Rohlf, F. J. 2000. NTSYS-pc Numerical Taxonomy and Multivariate Analysis System. Version 2. 1. Exeter Software, Setauket, NY.
Socias I company, R. 1988. Self-compatibility in almond: transmission and advances. Acta Horticulture, 224: 307-317.
Socias i Company, R., Kodad, O., Alonso, J. M. and Felipe, A. J. 2008. ‘Mardía’ almond. HortScience, 43: 2240-2242.
Socias I Company, R., Kodad, O., Alonso, J. M. and Gradziel, J. T. M. 2007. Almond Quality: A Breeding Perspective. In Janick, J. (ed.). Horticultural Reviews, 33: 1-33.
Socias I Company, R. 2002. Latest advances in almond self-compatibility. Acta Horticulture, 591: 205-211.
Sorkheh, K., Shiran, B., Khodambashi, M., Moradi, H., Gradziel, T. M. and Martinez-Gomez, P. 2010. Correlations between quantitative tree and fruit almond traits and their implications for breeding. Scientia Horticulturae, 125: 323-331.
Talhouk, S. N., Lubani, R. T., Baalbaki, R., Zurayk, R., Al Khatib, A., Parmaksizian, L. and Jaradat, A. A. 2000 Phenotypic diversity and morphological characterization of Amygdalus species in Lebanon. Genetic Resource and Crop Evolution, 47: 93-104.
Zeinalabedini, M., Sohrabi, S., Nikoumanesh, K., Imani, A. and Mardi, M. 2012. Phenotypic and molecular variability and genetic structure of Iranian almond cultivars. Plant Systematic and Evolution, 298: 1917-1929.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,265 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,346 |
||