امام خمینی(ره) و حسن البنا پیرامون نظام سیاسی | ||
پژوهشنامه انقلاب اسلامی | ||
مقاله 4، دوره 5، شماره 14، فروردین 1394، صفحه 65-87 اصل مقاله (731.17 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
عبدالله عطایی1؛ بهزاد قاسمی* 2 | ||
1استادیار دانشگاه بوعلی سینا | ||
2دانشجوی دکتری انقلاب اسلامی دانشگاه بوعلی سینا | ||
چکیده | ||
مقاله حاضر تلاش میکند تا با بررسی اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) و حسنالبنا به مبانی اندیشه سیاسی، وجوه اشتراک و تمایز رهبری مذهبی در ایران و مصر بپردازد. با عنایت به این موضوع، فرایند تاسیس دولت و نظام سیاسی در ایران و مصر، از مباحث مهم و درخور توجه پژوهشگران و محققین این حوزه است. پژوهش ضمن بررسی گفتمان سیاسی در اندیشه امام خمینی(ره) و حسن البنا، کوشش میکند با خوانشی از اندیشه دو رهبر سیاسی–معنوی، علل موفقیت امام خمینی(ره) و ناکامی نهضت حسنالبنا در تأسیس نظام سیاسی را نشان دهد. پژوهش در صدد پاسخ دهی به این سوال اساسی است که، گفتمان سیاسی امام خمینی و حسن البنا چه بوده است، چرا نتایج یکی به تشکیل نظام سیاسی انجامیده و دیگری اینگونه نشده است؟ نگارندگان بر این باور هستند که، تفاوت در مبانی اندیشه سیاسی و کارکرد دالهای گفتمانی شکل گرفته در اندیشه هر دو رهبر دینی، سبب به ثمر نشستن گفتمان امام(ره) و به نتیجه عملی نرسیدن گفتمان حسن البنا شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
حسنالبنا؛ گفتمان سیاسی؛ رهبری؛ جنبش اسلامی؛ اجتهاد | ||
مراجع | ||
- اخوانکاظمی، بهرام (1377)، پایگاه عدالت در اندیشه سیاسی اسلام، رساله چاپ نشده، دانشگاه تهران. - اخوانکاظمی، بهرام (1385)، نقد و ارزیابی نظریه کاریزمایی در تبیین رهبری امام خمینی(ره)، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. - امرایی، حمزه (1383)، انقلاب اسلامی و جنبشهای اسلامی معاصر، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. - بابی، سعید (1379)، هراس بنیادین اروپامداری و ظهور اسلامگرایی، ترجمهی غلامرضا جمشیدیها و موسی عنبری، تهران: دانشگاه تهران. - البنا، حسن (1945)، «العروبة و الاسلام»، دوهفتهنامه اخوانالمسلمین، شماره 18. - البنا، حسن (1978) منبر الجمعه (مجموعه احادیث الجمعه المنشوره بجریده الاخوانالمسلمین الیومیهـ اسکندریه:دارالدعوه . - البنا، حسن (1978)، حدیث الجمعه، ذکرى جریدة الاخوان المسلمین الیومیة. - البنا، حسن (۱۹۸۳)، مذاکرات الدعوه و الداعیه، المکتب الاسلامی، چاپ پنجم. - البنا، حسن (1984)، مجموعه الرسائل، الناشر: امکتبه التوفیقیه. - بهروزلک، غلامرضا (1386)، «کاربرد تحلیلهای گفتمانی در مطالعات سیاسی اسلامی»، مجموعه مقالات روششناسی در مطالعات سیاسی اسلام، تهران: دانشگاه امام صادق(ع). - جلیلی، هدایت (1374)، نهاد مرجعیت در دوران نهضت و نظام، مجموعه مقالات انقلاب اسلامی و ریشههای آن، قم: نشر معارف. - جمشیدی، محمدحسین (1380)، مفهوم عدالت در اندیشهی سیاسی امام خمینی(ره)، مجله انقلاب اسلامی، تابستان، شماره 36. - حسینیزاده، محمدعلی (1386)، اسلام سیاسی در ایران، قم: دانشگاه مفید. - حقیقت، سیدصادق (1388)، گونهشناسی ارتباط دین و سیاست در اندیشه سیاسی شیعه، قم: فصلنامه مفید، شماره 44. - خمینی، روح الله (1370)، صحیفه نور: مجموعه رهنمودهای امام خمینی (22 جلد)، تدوین سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی؛ تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات. - خمینی، روح الله (1376)، اسلام ناب محمدی در کلام و پیام امام خمینی(ره)، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). - خمینی، روحالله (1388)، ولایت فقیه، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). - خمینی، روحالله (1372)، کلمات قصار؛ پندها و حکمتها، تهران: چاپ نخست، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). - خواجه سروی، غلامرضا (1391)، انقلاب اسلامی و گفتمان سیاسی شیعه در عراق، فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشنامه انقلاب اسلامی، سال اول ، شماره 3. - دارینی، محمود (1382)، سیری در اندیشه امام خمینی(ره)، مجله انقلاب اسلامی پاییز، شماره 46. - دهقانیفیروز آبادی، سید جلال و آجورلو، حسین(1392)، مقایسه تطبیقی رهبری در انقلاب اسلامی ایران و انقلاب مصر، فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، سال هفتم، شماره24. - دینپرست، فائز (1389)، تحلیل گفتمان ولایت فقیه در نظام سیاسی ایران، تهران: دانشگاه امام صادق. - رزق، جابر (1384)، دین و دولت در اندیشه شهید حسن البنا، ترجمه محمدجواد حجتی کرمانی، تهران: انتشارات اطلاعات. - روا، الیویه (1378)، تجربهی اسلام سیاسی، تهران: مرکز انتشارات بینالمللی صدرا. - الشرقی، عبدالمجید (1992)، «مشکله الحکم فی الفکر الاسلامی الحدیث»، مجله الاجتهاد، شماره 14 چاپ بیروت، سال چهارم. - عمیدزنجانی، عباسعلی (1378)، تأملی در فقه سیاسی شیعه. فصلنامه علوم سیاسی، سال اول، شماره چهارم، بهار. - عنایت، حمید (1363)، سیری در اندیشه سیاسی عرب: از حمله ناپلئون به مصر تا جنگ جهانی دوم. تهران: امیر کبیر. - فرهی، عبدالله و آئینهوند، صادق (390)، بررسی سیر رشد و ساختار تشکیلاتی جنبش اخوانالمسلمین بین سالهای 1928-1952، فصلنامه مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی، شماره26، زمستان. - فوزی، یحیی (1388)، اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)، قم: معاونت پژوهش دانشگاه معارف اسلامی. - فوزی، یحیی و پایاب، بهروز (1390)، مقایسه تطبیقی اشتراکات و افتراقات اندیشه سیاسی جنبش اسلامی اخوانالمسلمین در مصر و جنبش اسلامی شیعی در ایران، فصلنامه شیعهشناسی، شماره 36، زمستان. - فولادی، محمد (1387)، «استراتژی وحدت در جهان اسلام در اندیشه امام خمینی(ره)»، فصلنامه معرفت، سال هفدهم، شماره 126. - فیرحی، داوود (1384)، نظام سیاسی و دولت در اسلام، تهران، سمت. - فیرحی، فیرحی (1380)، نظام سیاسی و دولت در اسلام نظام سیاسی شیعه، فصلنامه علوم سیاسی، سال چهارم، شماره16. - قادری حاتم (1386)، پراکسیس: تعاطی اندیشه و فعل سیاسی در خاورمیانه، تهران: مرکز پژوهشهای علمی و استراتژیک خاورمیانه. - کربلایی پازوکی، علی(1383)، اندیشه سیاسی شیعه در عصر غیبت، قم: دفتر نشر معارف. - کوثرنشان، محمدرضا و شهبازی، محمد و جواهری کامل، مهدی (1388)، هوش عاطفی و رهبری تحول گرا، ماهنامه تدبیر، سال بیستم، شماره 205. - مرادی، مجید (1381)، نظریه دولت در اندیشه حسن البنا، فصلنامه علوم سیاسی، شماره19، پاییز. - میشل، ریچارد (1387)، تاریخ جمعیت اخوانالمسلمین از آغاز تا امروز. هادی خسروشاهی (مترجم)، انتشارات وزارت امور خارجه. - مطهری، مرتضی (1368)، پیرامون انقلاب اسلامی، تهران: انتشارات صدرا. - منوچهری، عباس (1377)، «گفتمان جمهوری و جمهوری گفتمانی»، جمهوریت و انقلاب اسلامی (مجموعه مقالات)، تهران: سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی. - وارث، سیدحامد (1384)، رهبری بصیر و الهامبخش، فصلنامه کمال مدیریت، سال سوم، شماره هشتم و نهم. - هراتی، محمدجواد (1386)، باز تفسیر از مفهوم عاشورا و قیام پانزدهم خرداد، مجموعه مقالات همایش پانزدهم خرداد (تهران، سوره مهر). - هراتی، محمدجواد (1391)، «تفاوت جایگاه و نقش بیداری اسلامی در انقلاب اسلامی ایران و جنبش بیداری اسلامی مصر»، فصلنامه علمیـ پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی، شماره 28. - هراتی، محمدجواد (1391)، تفاوت نقش و جایگاه رهبری درانقلاب اسلامی و جنبش بیداری اسلامی مصر، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، شماره 28. - هنری لطیفپور، یدالله (1375)، فرهنگ سیاسی شیعه و انقلاب اسلامی ایران، تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی. - هزاوهایی، سیدمرتضی (1391)، «انقلاب اسلامی، بیداری اسلامی و آینده اسلام سیاسی در منطقه»، فصلنامه علمی – پژوهشی پژوهشنامه انقلاب اسلامی، سال اول، شماره 4، 113-141. - Anckar, Carsten2008)) ,"On the Applicability of the Most Similar Systems Design and the Most Different Systems Design in Comparative Research." International Journal of Social Research Methodology.
- Karame, Kari (1996), Social and Economic Resons for the Recruiting to political Islam, Internasjonal politick, No.54.
- Roy, oliver (1994), The Faihure of political Islam, London: I. B. Tauris.
- Harris, Christina Phelps (1964), Nationalism and Revolution in Egypt: the role of The Muslim Brotherhood, New York: Hyperion press
- Lijphart, Arend (1971). "Comparative politics and the comparative method". American Political Science Review 65.
- http://www.ikhwanweb.com/article.php?id=17065
- http://khosroshahi.org/main/?Page=definition&UID=2740 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,543 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,400 |