آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شمارهها | 512 |
| تعداد مقالات | 5,398 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,403,236 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,914,656 |
تحلیل اصول اخلاقی و اجتماعی مؤثر بر تعاملات جمعی در آیات قرآن کریم: رویکردی به تزکیه اجتماعی | ||
| مطالعات اجتماعی قرآن | ||
| دوره 4، شماره 1، شهریور 1404، صفحه 156-185 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/qss.2025.30972.1134 | ||
| نویسندگان | ||
| معصومه السادات سعیدی حسینی* 1؛ ملیحه السادات سیدرضا دولابی2 | ||
| 1دانشگاه اصول دین -تهران-ایران | ||
| 2دانشکده اصول دین- تهران-ایران | ||
| چکیده | ||
| تزکیهی اجتماعی در منظومهی قرآنی، فرآیندی چندساحتی است که از تهذیب نفس فردی آغاز شده و به اصلاح بنیادهای اخلاقی و ساختاری جامعه میانجامد. این پژوهش با روش تحلیل محتوای مضمونی و تمرکز بر سیاق آیات، سه راهبرد اصلی در تحقق تزکیه اجتماعی را استخراج و تحلیل کرده است. مهمترین راهبرد، «تقویت سلامت تعاملات اجتماعی» است که بر پایه اعتماد متقابل، رعایت حقوق و حریمهای فردی، کنترل نگاه و پرهیز از بدبینی و تجاوز به حقوق دیگران استوار است. این راهبرد شالوده اصلاح روابط انسانی و تضمین سلامت و آرامش جمعی را تشکیل میدهد و از نظر قرآن، اصلیترین بستر بروز یا پیشگیری از انحرافات اخلاقی در جامعه است. راهبرد دوم، «هدایتگری اجتماعی و تربیت اخلاق جمعی» است که نقش نظامهای تربیتی الهی، پیامبران و نهادهای آموزش وحیانی را در شکلدهی رفتارهای جامعهپسند و تقویت ارزشهای اخلاقی برجسته میکند. این هدایت سازمانیافته، پایهگذار رشد اخلاقی و پایداری تزکیه در سطح اجتماعی است. سومین راهبرد، «ترویج روحیه انفاق و بخشش» است که بهعنوان راهکاری مؤثر برای مقابله با ریشههای درونی فساد اجتماعی مانند بخل و دنیاطلبی، زمینهساز عدالت اجتماعی، کاهش فاصلههای اقتصادی و تقویت پیوندهای جمعی شناخته میشود. یافتهها نشان میدهد تزکیه اجتماعی در قرآن، فرایندی چندسطحی و منسجم است که اصلاح روابط اجتماعی، هدایت تربیتی و تقویت ارزشهای اخلاقی را بهطور همزمان دنبال میکند و در نهایت زمینهساز جامعهای متعادل، اخلاقمحور و الهی میگردد. | ||
| کلیدواژهها | ||
| قرآن؛ تزکیه اجتماعی؛ تحلیل محتوا؛ تعاملات اجتماعی؛ هدایت گری؛ انفاق | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 56 |
||