آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 506 |
| تعداد مقالات | 5,311 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,076,669 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,722,349 |
شواهد نوین از توسعه فرهنگ کورا-ارس در دشت قم (براساس بررسی ، کاوش و لایه نگاری محوطه های قلی درویش و محوطه گورستانی یوسف خان خاوه) | ||
| پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 آبان 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nb.2025.29489.2687 | ||
| نویسندگان | ||
| شیدا اشرفی* 1؛ اردشیر جوانمردزاده2؛ رضا رضالو3؛ سیامک سرلک4 | ||
| 1اردبیل دانشگاه محقق اردبیلی | ||
| 2دانشیار گروه باستان شناسی، دانشکده‌ی علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
| 3گروه باستانشناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه محقق اردبیلی | ||
| 4کارشناس پژوهشکده باستانشناسی | ||
| چکیده | ||
| نتایج مطالعات باستانشناسی دشت قم ، بویژه در طول دو دهه اخیر تصویر نسبی از وضعیت توالی فرهنگی ،گاهشناختی و تحولات منطقه بخصوص در طول عصر مفرغ ارائه نموده است. در همین راستا کاوشهای محوطه استقراری قلی درویش و گورستان یوسف خان خاوه برای نخستین بار شواهد متقن و نوینی دال بر ارتباطات و تعاملات فرهنگی نسبتا گسترده بین جوامع عصرمفرغ قدیم مستقر دردشت قم با فرهنگ های عصرمفرغ قدیم دیگر مناطق، بویژه جنوبغرب و شمالغرب ایران ارائه نمود. جهت شناخت دقیق تر نحوه ارتباط یا توسعه فرهنگی ماورائ قفقازقدیم منطقه دو مرحله بررسی های باستانشناسی انجام شد. بجزقلی درویش و خاوه ، ۳۱ محوطه مورد مطالعه قرار گرفت که ۲۲ محوطه ، با شواهدی از فرهنگ کورا ارس ( بویژه سنت سفال) شناسایی شد. دوره II قلی درویش معرف فرهنگ آغاز عیلامی و دوره IIIA نشانگر حضور برخی شاخصه های فرهنگ ماورائ قفقازقدیم است. اما بر اساس مدارک به دست آمده از کاوش، به نظر میرسد گورستان خاوه ( همزمان با دوره IIIA قلی درویش) احتمالا معرف حضور و توسعه فرهنگی جوامع و گروه‌های ماورائ قفقازاست. به تعبیری مجموعه مدارک حاصل از کاوش و بررسی های دشت قم، این احتمال را قوت می بخشد که در اوایل هزاره سوم ق.م گروه ها و جوامع کوچرو کورا ارسی به این منطقه وارد شده و در نواحی مرتفع و کوهستانی جنوب دشت قم مستقر می شوند و با استقرارهای روستا نشین مناطق بیابانی و مسطح دشت تعامل و ارتباط دوسویه ای برقرار می کنند. تداوم برخی شاخصه های بومی دشت قم، در کنار شاخصه‌های فرهنگ اشاره شده در دوره IIIA قلی درویش و نبود شواهدی از معماری شاخص فرهنگ کورا – ارس در این دوره در قلی درویش، مبنای این فرض است. درمقابل،گورستان یوسف خان خاوه در جنوب دشت قم، شواهدی به مراتب بیشتر و کامل تراز شیوه های دفن، معماری قبور، سنت سفالی ،مجموعه ای از اشیای فلزی و دیگر اشیای تدفینی ارائه نمود . | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عصر مفرغ ، فرهنگ کورا ارس؛ محوطه قلی درویش . تپه گورستان خاوه . دشت قم | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 10 |
||