آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 499 |
| تعداد مقالات | 5,213 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,720,556 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,404,817 |
رویکرد شمایل شناسی به پرندگان اساطیری ساسانی | ||
| پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 مهر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nb.2025.30618.2756 | ||
| نویسندگان | ||
| ویانا میرزائی* 1؛ زهرا رهبرنیا2 | ||
| 1کارشناسی ارشد پژوهش هنر دانشگاه الزهرا تهران ایران. مدرس دانشگاه. | ||
| 2عضو هیات علمی دانشکده هنر دانشگاه الزهرا تهران | ||
| چکیده | ||
| یکی از نمونه‌های اسطوره‌ای ایران، که پیشینه‌ی حضور آن در هنر و تمدن ایرانی از دوران باستان تا‌کنون جلوه‌های گوناگونی داشته پرنده سیمرغ است. اروین پانوفسکی روش شمایل شناسی را در مطالعات هنری به‌کار گرفته و از توصیف پدیده‌های هنری به تفسیر روشمند آن‌ها می‌پردازد. این تفسیر از سه سطح دلالت پردازانه موتیف، تم و محتوا گذر می‌کند. بر این اساس این پژوهش برآن است تا با روش شمایل‌شناسی به درک معنایی نقش نمادین سیمرغ در آثار هنری ایران در ادوار مختلف تاریخی؛ ساسانی، پیش از اسلام و ایلخانی و صفوی در دوره اسلامی، بپردازد. پرسش مرکزی پژوهش در این گزاره خلاصه می‌شود که نقشمایه سیمرغ در متون مختلف هنری و ادبی ایران در ادوار مختلف ایران باستان و پس از اسلام چه دگردیسی‌های شکلی و معنائی داشته و میزان تاثیرپذیری آن از تمدن‌های همجوار چه میزان بوده است؟ پژوهش حاضر نگاهی تاریخی دارد و به شیوۀ توصیفی_تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری تعدادی از آثار هنری (پارچه، نگاره، فلزکاری، چرم و سرامیک) ایران، چین باستان، مصر باستان می‌باشد؛ در خوانش تاریخی نیز متون دینی پیش از اسلام و متون اساطیری (شاهنامه فردوسی) و عرفانی (عقل سرخ سهروردی)، در ایران دورۀ اسلامی و اساطیر چین و مصر باستان مورد نظر بوده‌اند. نتایج پژوهش آشکار می‌‌سازد؛ که تا قبل از ظهور اسلام سیمرغ پرنده‌ای است، دارای قدرت‌های مافوق طبیعی و تصویرش نشان اقتدار نیروهای کیهانی برامور دنیای خاکی است، به عنوان نمونه بازنمود آن در لباس شاه ساسانی نشان‌دهنده حمایت خدا از او و مشروعیت سیاسی و دینی وی، اعطای فر و به نوعی نمایش انتقال نمادین قدرت است. در دوران اسلامی سیمرغ راه یافته به آثار هنری و عرفانی فارسی؛ از نظر بصری و فرمی با تاثیرپذیری از همتای چینی‌اش به سیمرغ چینی نزدیک می‌شود، از نظر اسطوره‌شناسی مانند سیمرغ اوستایی و بنو مصری نماینده خورشید، نور و حقیقت می‌گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شمایل شناسی؛ اسطوره؛ سیمرغ؛ چین؛ مصر | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 8 |
||