دانشگاه بوعلی سینا

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات22
تعداد شماره‌ها495
تعداد مقالات5,173
تعداد مشاهده مقاله9,602,206
تعداد دریافت فایل اصل مقاله6,323,867
صادقیان, ناصر, مروتی, سهراب, حسینی‌نیا, سید محمدرضا, فاضلی کبریا, حامد. (1403). تعارض منافع و راهکارهای مدیریت آن با تأکید بر آموزه‌های نهج‌البلاغه. پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 12(46), 53-82. doi: 10.22084/nahj.2025.30653.3166
ناصر صادقیان; سهراب مروتی; سید محمدرضا حسینی‌نیا; حامد فاضلی کبریا. "تعارض منافع و راهکارهای مدیریت آن با تأکید بر آموزه‌های نهج‌البلاغه". پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 12, 46, 1403, 53-82. doi: 10.22084/nahj.2025.30653.3166
صادقیان, ناصر, مروتی, سهراب, حسینی‌نیا, سید محمدرضا, فاضلی کبریا, حامد. (1403). 'تعارض منافع و راهکارهای مدیریت آن با تأکید بر آموزه‌های نهج‌البلاغه', پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 12(46), pp. 53-82. doi: 10.22084/nahj.2025.30653.3166
صادقیان, ناصر, مروتی, سهراب, حسینی‌نیا, سید محمدرضا, فاضلی کبریا, حامد. تعارض منافع و راهکارهای مدیریت آن با تأکید بر آموزه‌های نهج‌البلاغه. پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 1403; 12(46): 53-82. doi: 10.22084/nahj.2025.30653.3166

تعارض منافع و راهکارهای مدیریت آن با تأکید بر آموزه‌های نهج‌البلاغه

فصلنامه پژوهشنامه نهج‌البلاغه
مقاله 3، دوره 12، شماره 46، شهریور 1403، صفحه 53-82    اصل مقاله (861 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2025.30653.3166
نویسندگان
ناصر صادقیان1؛ سهراب مروتی* 2؛ سید محمدرضا حسینی‌نیا3؛ حامد فاضلی کبریا4
1دانشجوی دکتری، علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
2استاد، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
3دانشیار، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
4استادیار، گروه مدیریت، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
چکیده
نهج‌البلاغه به‌عنوان منبعی کلیدی پس از قرآن کریم، ابزاری غنی و ارزشمند برای فهم و مدیریت چالش‌های مختلف، به‌ویژه تعارض منافع، محسوب می‌شود. تعارض منافع به‌عنوان یکی از پدیده‌های فردی و اجتماعی مهم در دهه‌های اخیر، باعث بروز فساد و ناعدالتی شده و آسیب‌های جدی به افراد، جوامع و حکومت‌ها وارد می‌کند؛ بنابراین سؤال اصلی این است که مصادیق تعارض منافع، از منظر نهج‌البلاغه کدام‌اند و چه راهکارهایی برای مدیریت این تعارض‌ها ارائه‌شده است؟ این نوشتار باهدف شناسایی و تبیین مصادیق تعارض منافع از منظر نهج‌البلاغه، به بررسی راهکارهای مدیریت آن‌ها می‌پردازد. برای دستیابی به این هدف، از روش توصیفی - تحلیلی و استناد به آموزه‌های علوی در نهج‌البلاغه استفاده‌شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که نهج‌البلاغه مصادیق متعددی از تعارض منافع را بیان می‌کند، ازجمله سوءاستفاده‌های زمامداران و خواص و اثرات منفی آن بر تصمیم‌سازی‌ها به نفع گروه‌های خاص. علل این وضعیت می‌تواند به آزمایش‌های الهی، دنیاطلبی و فشارهای اقتصادی و اجتماعی مرتبط باشد. علاوه بر این، نهج‌البلاغه به ارائه روش‌های مؤثری برای مدیریت تعارض منافع پرداخته است؛ مانند تأکید بر کسب صفات عالیه نفسانی نظیر ایمان، تقوا و توجه به انفاق. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که آموزه‌های علوی می‌توانند به‌عنوان منبع الهام‌بخش در ارائه راهکارهای اخلاقی و اجتماعی برای مقابله با این پدیده مورداستفاده قرار گیرند.
کلیدواژه‌ها
امام علی (ع)؛ نهج‌البلاغه؛ تعارض منافع؛ حکمرانی؛ فساد؛ مدیریت
مراجع
  • قرآن کریم، ترجمه: فولادوند، مهدی، تهران، دفتر مطالعات و تاریخ معارف اسلام.
  • نهج‌البلاغه (1379). ترجمه: دشتی، محمد، چاپ اول، قم: مشهور.
  • ابراهیمی، فرناز، شعبان‌زاده، مهدی و همکاران (1403). مصادیق تعارض منافع مدیران در شرکت‌های تجاری و راهکارها. مطالعات فقه اقتصادی، دوره 6 (5)، 573-588. https://doi.org/10.22034/ejs.2024.464121.1849
  • ابن اعثم کوفی، ابومحمد احمد (1411). الفتوح، بیروت: دار الاضواء.
  • ابن‌بابویه، محمد بن علی (1362). الخصال، قم: جامعه مدرسین.
  • ابن‌حجرعسقلانی، ابوالفضل احمدبن‌علی‌بن‌محمد (1415). الاصابه فی تمییزالصحابه، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • ابن‌خیاط، ابوعمرو خلیفه بن خیاط لیثی عصفری (1415). تاریخ خلیفه بن خیاط، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • ابن‌سعد، محمد هاشم بصری (1410). الطبقات الکبری، بیروت: دارالکتب.
  • ابن‌شعبه حرانی، حسن‌بن‌علی (1404). تحف العقول، قم: جامعه مدرسین.
  • ابن‌عبدالبر، ابو عمر یوسف بن عبدالله بن محمد (1412). الاستیعاب فی معرفه الاصحاب، بیروت: دارالجیل.
  • ابن کثیر دمشقی، عمادالدین اسماعیل (1419). تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • ایزدی یزدان‌آبادی، احمد (1379). مدیریت تعارض، تهران: انتشارات دانشگاه امام حسین (ع).
  • بادینی، حسن و سیاه‌بیدی کرمانشاهی، سعید (1400). مصادیق تعارض منافع در حقوق خصوصی. مجله حقوقی دادگستری، 116(85)، 209-231. https://doi.org/10.22106/jlj.2020.129515.3474
  • بغدادی، احمدبن‌علی (1417). تاریخ بغداد، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • بلاذری، احمد بن یحیی (1417). انساب الاشراف، بیروت: درالفکر.
  • بهنامی، محمد (1385). صبر در زندگی اسوه‌های آسمانی. شمیم یاس، 12(38)، 26-30.
  • پرهیزکاری، سید عباس و رزقی، ابوالفضل (1396). تعارض منافع: دسته بندی و مفهوم شناسی، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
  • تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد (1366). تصنیف غرر الحکم ودرر الکلم، قم: دفتر تبلیغات.
  • خامنه‌ای، سید علی (1399). گفتاری در باب صبر، تهران: انتشارات انقلاب اسلامی.
  • خلیلی، مصطفی (1384). ایمان و خردورزی از دیدگاه امام علی، رواق اندیشه، 40، 58-80.
  • دفت، ریچارد آل (1383). تئوری و طراحی سازمان، ترجمه علی پارسائیان و سید محمد اعرابی، تهران: انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
  • ربیع، وجیهه، میرباقری فرد، سید علی‌اصغر و همکاران (1398). بررسی مقام صبر در متون ادبی فارسی و راهکارهای عملی آن در روانشناسی مثبت گرا، فصلنامه جستارهای نوین ادبی، 205(52)، 79-103. https://doi.org/10.22067/jls.v52i2.80298
  • رجایی، سهیلا (1398). تعارض منافع آفتی جدی در نظام سلامت، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری، دوره 9(30)، 335-340.
  • زرکلی، خیر الدین (1980). الاعلام، بیروت: دار العلم للملایین.
  • سروش‌فر، زهره (1399). بررسی پیشینه، تعاریف و راهکارهای مدیریت تعارض منافع، مرکز توانمندسازی و حاکمیت جامعه، برگرفته از https://iran-bssc.ir/?p=15448
  • سلیمانی، نادر (1384). مدیریت تعارض در مدرسه، تهران: آرمان رشد.
  • طباطبایی، محمدحسین (1374). تفسیر المیزان، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  • طباطبائی ندوشن، سید روح‌الله، میرحسینی، یحیی و همکاران (1401). تحلیل رفتار مدیریتی امام علی بر پایه «فاصله قدرت». فصلنامه پژوهشنامه نهج‌البلاغه، دوره 10(40)، 1-47. https://doi.org/10.22084/nahj.2023.27925.2936
  • طوسی، محمدبن‌حسن (1414). الامالی، قم: دار الثقافه.
  • غفاری، ایمان و علی محمدزاده، خلیل (1401). تعارض منافع در نظام سلامت ایران با تأکید بر مناصب حاکمیتی. نشریه فرهنگ وارتقای سلامت فرهنگستان علوم پزشکی، دوره 6 (3)، 473-480.
  • فلاح سلوکلایی، محمد (1384). سیمای کارگزاران دولت اسلامی از منظر امام علی. معرفت، 93، 102-118.
  • کلینی، محمد بن یعقوب (1407). الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  • مرتب، یحیی، کشافی‌نیا، وحید و همکاران (1400). تعارض منافع در بخش عمومی، تهران: انتشارات شفافیت و پیشرفت.
  • مسعودی، علی بن حسین (بی‌تا). التنبیه و الاشراف، قاهره: دار الصاوی.
  • مسعودی، عصمت و میرزایی، فرشته (1388). بررسی تعارض از منظر مکتب اسلام و تئوری‌های مدیریت، اندیشه مدیریت، 1(3)، 164-133.
  • مطهری، مرتضی (1397). ده گفتار، تهران: انتشارات صدرا.
  • ----------- (1398). سیری در نهج‌البلاغه، تهران: انتشارات صدرا
  • مقریزی، احمد بن علی (1420). امتاع الاسماع، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • مکارم شیرازی، ناصر (1374). تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  • ------------- (1386 الف). پیام امام امیرالمومنین، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  • منتظری، محمد، بهمنی، اکبر و همکاران (1397). الگوی حکمرانی خوب از دیدگاه نهج البلاغه، گامی در جهت تبیین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت. دوفصلنامه علمی و پژوهشی مطالعات الگوی پیشرفت ایران اسلامی، 6(11)، 133-155.
  • موسوی خمینی، سید روح‌الله (1380). شرح چهل حدیث، قم: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  • نمازی شاهرودی، علی (1414). مستدرکات علم رجال الحدیث، تهران: نمازی شاهرودی.
  • نوروزی، رضا‌علی؛ رمضانی، فاطمه و همکاران (1395). صبر اجتماعی در قرآن. پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، 22(110)، 159-174.
  • واثقی بادی، محمد و بنی‌اسدی دشتابی، صالح (1401). جایگاه مفهوم تعارض منافع در حکمرانی و خط مشی گذاری عمومی. فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، دوره 3(9)، 159-190.
  • یارمحمدی واصل، مسیب، قنادی، فاطمه و غفاری، فائزه (1399). مهارت تاب‌آوری و ویژگی‌های آن از دیدگاه امام علی در نهج‌البلاغه. فصلنامه پژوهشنامه نهج‌البلاغه، دوره 8(31)، 129-150. https://doi.org/10.22084/nahj.2020.19323.2295
  • یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب (بی‌تا). تاریخ یعقوبی، بیروت: دار صادر.
  • یوسفی، پوریا، اسماعیلی، سجاد و همکاران (1402). شناسایی انواع مختلف تعارض منافع در نظام دارویی جمهوری اسلامی ایران. نشریه فرهنگ و ارتقای سلامت فرهنگستان علوم پزشکی، دوره 7(2)، 271-279.
  • Carson, T. L. (1994). Conflicts of Interest. Journal of Business Ethics, 13(5), 387-404.
  • Mclean, C., Assaly, A., & Mackenzie. Jm (2013). Conflict of Interest. In The Professional Practice Handbook for Dictians in Alberta (pp. 1-11). College of Dietitians of Alberta.
  • (2003b). Recommendation of the Council on Guidelines for Managing Conflict of Interest in the Pubite Service.
  • Spence, E. (2004). Conflicts of interest and corruption. Australian Journal of Professional and Applied Ethics, 5(2), 25-36. http://researchoutput.csu.edu.au/R/-?func=dbin-jump-full & object_id= 50808&local_base= GEN01-CSU01
  • M., & Snead. W. S. (1982). Conflict of Interest [with Commentary]. Business & Professional Ethics Journal, 320-17.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 88
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 9


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب