آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 485 |
| تعداد مقالات | 5,045 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,290,946 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,384 |
کاربست شگرد عکس در خطبه‌های نهج‌البلاغه | ||
| فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه | ||
| مقاله 1، دوره 12، شماره 45، خرداد 1403، صفحه 1-27 اصل مقاله (512.83 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2024.29934.3113 | ||
| نویسنده | ||
| علی نجفی ایوکی* | ||
| دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران | ||
| چکیده | ||
| امام علی (ع) به‌عنوان یک سخنور، در فرایند انتقال پیغام خود به مخاطب، از راهبردها و شگردهای متعددی بهره جسته است که یکی از مهم‌ترین آن تکنیک‌ها «عکس» یا «تبدیل» است که از رهگذر تمرکز بر یکسان‌سازیِ چیدمان واژگان دو عبارت و آرایش یکسان آن‌ها به دست می‌آید و به توازن نحوی متن می‌انجامد. در پرتو توجه ویژه صاحب سخن به این تکنیک در نهج‌البلاغه، پژوهش حاضر بر آن است تا از رهگذر کاربردشناسی زبان و با روش توصیفی – تحلیلی، در گام نخست به شناسایی، استخراج و دسته‌بندی پاره‌گفتارهایی بپردازد که در خطبه‌های نهج‌البلاغه بر سازه تکنیک یادشده بنا گشته‌اند و در گام دوم از زمینه و غرض سخنانِ عکس‌محور پرده بردارد و در گام بعدی با تمرکز بر ساخت، سویه و زمانِ پاره‌گفت‌های مورد بحث، آن‌ها را گونه‌شناسی کند و از کارکرد شگرد یادشده با مخاطبان سخن بگوید. نتیجه بررسی نشان از آن دارد که میانِ زمینه و غرض نمونه‌های مورد مطالعه و صورت سخن و کلام ایراد گشته، هماهنگی و همسویی تنگاتنگی وجود دارد، آن‌گونه که می‌توان به این رهیافت رسید که هدف سخنور از کاربست تکنیک عکس، صرفاً زیباسازی سخن نبوده است. نتیجه دیگر این‌که عکس‌های دخالت‌داده شده از منظر ساخت، بیشتر در قالب جملات خبری نمود پیدا کرده‌اند تا جملات انشائی و از لحاظ زمانی بیشتر آینده‌نگر هستند تا گذشته‌نگر. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آرایه عکس؛ نهج‌البلاغه؛ توانش زبانی؛ صورت زبانی؛ باورپذیری | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم.
- ابن المعتز، أبوالعباس‌عبدالله (2012). کتاب البدیع. الشرح و التحقیق: عرفان مطرجی، بیروت: مؤسسة الکتب الثقافیة.
- التفتازانی، سعدالدین (2001). المطوّل، شرح تلخیص مفتاح العلوم. التحقیق: عبدالحمید الهنداوی، بیروت: دارالکتب العلمیة.
- ----------- (1416). مختصر المعانی. قم: مؤسسة دار الفکر.
- ----------- (1409). شرح السعد المسمّی بمختصر المعانی. التهذیب و التحقیق: محمد محی‌الدین عبدالحمید، قم: منشورات سیدالشهداء.
- الجرجانی، عبدالقاهر (1992). دلائل الإعجاز. القراءة و التعلیق: محمود محمد شاکر، د.مکان.
- بن مالک، بدرالدین (؟). المصباح فی المعانی والبیان والبدیع. د.مکان.
- حبنّکه المیدانی، عبدالرحمن حسن (1996). البلاغة العربیة أسُسها و علومها و فنونها. المجلدان، دمشق: دارالقلم و بیروت: الدار الشامیه.
- خضیر، باسم خیری (2016). استراتجیات الخطاب عند الإمام علی، مقاربة تداولیة. کربلاء: مؤسسة علوم نهج‌البلاغة.
- خلیل، إبراهیم (2010). بنیّة النص الروائی. الجزائر: منشورات الاختلاف.
- دخیل، علی محمد (2003). شرح نهج‌البلاغه. الطبعة الأولی، بیروت: دار المرتضی.
- دشتی، محمد (1389). ترجمة نهج‌البلاغه. قم: انتشارات اشکذر.
- القزوینی، الخطیب (2009). الإیضاح فی العلوم البلاغة. التحقیق: محمد عبدالقادر الفاضلی، بیروت: المکتبة العصریة.
- کرم‌پور، زهرا، حسومی، ولی‌الله، و خاکپور، حسین (1394). اقناع مخاطب در نهج‌البلاغه. فصلنامه پژوهشنامه نهج‌البلاغه، سال سوم، شماره 9، 27-53.
-وهبه، مجدی، وکامل المهندس (1984). معجم المصطحات العربیة فی اللغة والأدب. لبنان: مکتبة لبنان.
-یاکوبسن، رومان (1988). قضایا الشعریّة. ترجمة محمد الولی ومبارک الحنون، المغرب: دار توبقال للنشر.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 324 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 20 |
||