نوسانات قیمتی نفت و رشد پایدار اقتصادی: مطالعه ی موردی ایران و ژاپن | ||
فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران | ||
مقاله 6، دوره 3، شماره 10، شهریور 1393، صفحه 107-125 اصل مقاله (428.9 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
نادر مهرگان* 1؛ یونس سلمانی2 | ||
1دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا | ||
2دانشجوی دکتری علوم اقتصادی دانشگاه تربیت مدرس | ||
چکیده | ||
دستیابی به رشد پایدار اقتصادی همراه با تثبیت نوسانات آن، یکی از اهداف اصلی سیاستگذاران اقتصادی در جوامع مختلف محسوب میشود. اهمیت این مسأله در کشورهای مرتبط با بازارهای جهانی نفت، بهدلیل تغییرات و تحولات مستمر قیمت نفت که بهعنوان شوک تعبیر میشوند، برجستهتر است. منتفع و متضرر شدن کشورها از شوکهای آتی قیمتی نفت بهواسطهی ماهیت تصادفی شوکها امری کاملاً تصادفی است، در حالی که نوسانات قیمتی نفت اقتصاد هر دو گروه از کشورهای واردکننده و صادرکنندهی نفت را دچـار بیثباتی میکند. در این مطالعه ابتدا نوسانات قیمتی در بازارهای جهانی نفت با استفاده از مدل EGARCH طی دورهی زمانی 1Q.1986- 1Q.2011 مدلسازی و سپس با استفاده از مدلهای چرخشی مارکف، تأثیر نوسانات قیمتی نفت بر فرآیند رشد پایدار اقتصادی دو کشور ایران و ژاپن بررسی و مقایسه شده است. مدلسازی نوسانات قیمت نفت نشان داد که شوکهای قیمتی نفت بهصورت نامتقارن در شکلگیری نوسانات قیمتی نفت نقش دارند. براساس مدلهای چرخشی مارکف نیز نوسانات قیمتی نفت تحت یک الگوی سه رژیمی رشد اقتصادی درکشور ایران را بیشتر از ژاپن کاهش میدهد، بهطوریکه نوسانات قیمتی نفت یکی از علل رشد اقتصادی پایین در ایران است و با وجود نوسانات قیمتی نفت دستیابی برای رشد پایدار اقتصادی برای اقتصاد ایران بسیار مشکل است. در مقابل نوسانات قیمتی نفت صرفاً مانع از دستیابی اقتصاد ژاپن به وضعیت رشد اقتصادی بالا میشود و اقتصاد ژاپن با وجود نوسانات قیمتی نفت قادر است فرآیند رشد پایدار اقتصادی را تا مرحلهی وضعیت رشد اقتصادی متوسط پیش ببرد، بهطوریکه احتمال چرخش از این وضعیت به وضعیت رشد اقتصادی پایین نیز بسیار ناچیز است. | ||
کلیدواژهها | ||
نوسانات قیمتی نفت؛ ایران؛ ژاپن و رشد پایدار اقتصادی | ||
مراجع | ||
ابراهیمی، محسن و قنبری، علیرضا (1388)؛ "پوشش ریسک نوسانات درآمدهای نفتی با استفاده از قراردادهای آتی در ایران"، پژوهشنامه اقتصادی، شماره 3، پیاپی 34: 173-204. ابریشمی، حمید؛ بهرادمهر، نفیسه و سیفی، طاهره (1392)؛ "پیشبینی قیمت نفت خام با استفاده از تبدیل موجک"، مدلهای غیرخطی و مدلهای خطی، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات اقتصادیِ کاربردی ایران، سال دوم، شماره 7: 41-63. ابونوری، اسماعیل و عرفانی، علیرضا (1387)؛ "الگوی چرخشی مارکف و پیشبینی احتمال وقوع بحران نقدینگی در کشورهای عضو اوپک"، پژوهشنامه اقتصادی، شماره 3، پیاپی 30: 153-174. جلائی، سیدعبدالمجید؛ قاسمینژاد، امین و کریمیان، علیاکبر (1392)؛ "بررسی تأثیر تکانههای نفتی بر رشد اقتصادی ایران با استفاده از الگوریتمهای جستجوی گرانشی (GSA)و بهینهسازی انبوه ذرات (PSO)"، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات اقتصادیِ کاربردی ایران، سال دوم، شماره 7: 111-127. بهبودی، داود، متفکر آزاد، محمدعلی و رضازاده، علی (۱۳۸۸)؛ "اثرات بیثباتی قیمت نفت بر تولید ناخالص داخلی در ایران"، فصلنامهی مطالعات اقتصاد انرژی، سال ششم، شماره 20: ۱-۳۳. جهادی، محبوبه و علمی، زهرا (1390)؛ "تکانههای قیمت نفت و رشد اقتصادی (شواهدی از کشورهای عضو اپک)، پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی"، سال اول، شماره دوم: 12-40. سلمانی، یونس (1391)؛ "مقایسه تأثیرگذاری نوسانات قیمتی بازار جهانی نفت بر اقتصاد کشورهای OPEC و OECD"، پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه صنعت آب و برق، دانشکده مدیریت و اقتصاد. سوری، علی (1389)؛ "اقتصاد سنجی همراه با کاربرد EVEIWS7"، انتشارات نور علم، تهران، چاپ سوم، بهار1391. فلاحی، فیروز و هاشمی دیزجی، عبدالرحیم (1389)؛ "رابطه علیت بین GDP و مصرف انرژی در ایران با استفاده از مدلهای مارکف سوئیچینگ"، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال هفتم، شماره 26: 131-152. مهرگان، نادر؛ حقانی، محمود و سلمانی، یونس (1391)؛ "تأثیر نامتقارن شوکهای قیمتی نفت بر رشد اقتصادی گروه کشورهای OECD و OPEC با تأکید بر محیط شکلگیری شوکها و تغییرات رژیمی"، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، شماره 19: 1-19. مهرگان نادر؛ محمدزاده، پرویز؛ حقانی، محمود و سلمانی، یونس (1392)؛ "بررسی الگوی چندرفتاری رشد اقتصادی در واکنش به نوسانات قیمت نفت خام: کاربردی از مدلهای GARCH و رگرسیون چرخشی مارکف"، فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، شماره 12: 73-101. Chen, S. S. & Hsu, K. W. (2012); Reverse globalization: Does high oil price volatility discourage international trade?, Energy Economics, Vol. 34, Issue 5, P 1634–1643.
Elmi, Z., Jahadi, M. (2011); Oil Price Shocks and Economic Growth: Evidence from OPEC and OECD, Australian Journal of Basic and Applied Sciences, Vol. 5(6), Pp. 627-635.
Ferderer, J. P. (1996); Oil Price Volatility and the Macroeconomy, Journal of Macroeconomics, Vol. 18, Pp. 1-26.
Gronwald, M. (2006); Oil Shocks and Real GDP Growth in Germany: Looking for a Needle in a Haystack, Working Paper, University of Hamburg, Department of Economics.
Guo, H. & Kliesen, K. L. (2005); Price Volatility and U.S. Macroeconomic Activity, Federal Reserve Bank of St. Louis Review, Vol. 87(6), pp. 669-683.
Hamilton, J. D. (1983); Oil and the Macroeconomy since World War II, Journal of Political Economy, Vol. 91, Pp. 228–248.
Hamilton, J. D. (2003); What Is an Oil Shock?, Journal of Economics, Vol. 113, Pp: 363-398.
Hylleberg, S., Engle, R. F., Granger, C. W. J. & Yoo, B. S. (1990); Seasonal Integration and Cointegration, Journal of Econometrics, Vol. 44, Pp. 215-238.
Iwayemi, A., Fowowe, B. (2011); Impact of Oil Price Shocks on Selected Macroeconomic Variables in Nigeria, Energy Policy, Vol. 39, Pp. 603–612.
Joher Ali Ahmed, H., Bashar Omar H. M. N. H. &. Mokhtarul Wadud, I. K. M. (2012); The Transitory and Permanent Volatility of Oil prices: What Implications Are There for the US Industrial Production?, Applied Energy, Vol. 92, Pp. 447–455.
Lee, K., Ni, S. & Ratti, R. A. (1995); Oil Shocks and the Macroeconomy: the Role of Price Volatility, Energy Journal, Vol.16, Pp.39–56.
Ming Kuan, Ch. (2002); Lecture on The Markov Switching Model, Institute of Economics, Academia Sinica, Taipei 115, Taiwan; Site: www.sinica.edu.tw/as/ssrc/ckuan.
Pindyck, R. H. (1991); Irreversibility, Uncertainty, and Investment, Journal of Economic Literature, Vol. 29, Pp. 110-148.
Rafiq, S., Salim, R. & Bloch, H. (2009); Impact of Crude Oil Price Volatility on Economic Activities: An Empirical Investigation in the Thai Economy, Resources Policy, Vol. 34, Issue 3, Pp. 121–132.
Rahman, S. & Serletis, A. (2012); Oil Price Uncertainty and the Canadian Economy: Evidence from a VARMA, GARCH-in-Mean, Asymmetric BEKK Model, Energy Economics, Vol.34, Pp. 603–610.
Verbeek, M (2005); A Guide to Modern Econometrics, Erasmus University Rotterdam, England, second edition, P300.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,662 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,010 |