سامانه مدیریت نشریات علمی دانشگاه بوعلی سینا

موسوی, سید رضا, بیگی, جمال, پورقهرمانی, بابک. (1402). گفتمان سیاست جنایی کرامت‌مدار در سیره امام علی(ع). پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 11(42), 121-149. doi: 10.22084/nahj.2024.28281.2964
سید رضا موسوی; جمال بیگی; بابک پورقهرمانی. "گفتمان سیاست جنایی کرامت‌مدار در سیره امام علی(ع)". پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 11, 42, 1402, 121-149. doi: 10.22084/nahj.2024.28281.2964
موسوی, سید رضا, بیگی, جمال, پورقهرمانی, بابک. (1402). 'گفتمان سیاست جنایی کرامت‌مدار در سیره امام علی(ع)', پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 11(42), pp. 121-149. doi: 10.22084/nahj.2024.28281.2964
موسوی, سید رضا, بیگی, جمال, پورقهرمانی, بابک. گفتمان سیاست جنایی کرامت‌مدار در سیره امام علی(ع). پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 1402; 11(42): 121-149. doi: 10.22084/nahj.2024.28281.2964

گفتمان سیاست جنایی کرامت‌مدار در سیره امام علی(ع)

فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه
مقاله 6، دوره 11، شماره 42، شهریور 1402، صفحه 121-149    اصل مقاله (1.29 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2024.28281.2964
نویسندگان
سید رضا موسوی1؛ جمال بیگی* 2؛ بابک پورقهرمانی2
1دانشجوی دکتری تخصصی حقوق جزا و جرم شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران
2دانشیار گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران
چکیده
سیاست جنایی در سیره امام علی(ع)، به‌عنوان سیاست جنایی افتراقی مثبت و در راستای عمل به مفاد آیه شریفه ﴿وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ﴾، از یک‌سو به دنبال حفظ کرامت انسانی بوده و کیفر را به‌عنوان آخرین حربه موردتوجه قرار داده و از سوی دیگر در پی تحقق امنیت قضایی که از مهم‌ترین نیازها و حقوق انسانی شهروندان در اجتماع بوده و موجب رشد و بالندگی جامعه بوده است می‌باشد و در اهمیت و ارزش موضوع، همین بس که سیاستی جنایی علوی دارای خصیصه قطعیت در اعمال ضمانت اجراهای کیفری و تنوع راهکارها و انعطاف‌پذیری در مبارزه با بزهکاری و حفظ حقوق دفاعی متهم است. پژوهش حاضر با بهره جستن از روش توصیفی-تحلیلی و باهدف تبیین گفتمان سیاست جنایی در سیره امام علی(ع)، به این پرسش اصلی پاسخ خواهد داد که جلوه‌های گفتمان سیاست جنایی در سیره امام علی(ع) کدامند؟ یافته‌های تحقیق حکایت از این دارند که در سیره امام علی(ع)، گفتمان سیاست جنایی پیشگیرانه منطبق بر مدل سیاست جنایی مشارکتی و گفتمان سیاست جنایی علوی در دادرسی کیفری به‌عنوان یک مجموعه منسجم و به‌هم‌پیوسته بوده، هر دو دارای اهداف عالیه است که مبتنی کرامت انسانی و تکامل جامعه بشری است.
کلیدواژه‌ها
امام علی(ع)؛ نهج‌البلاغه؛ کرامت انسان؛ سیاست جنایی پیشگیرانه؛ دادرسی کیفری عادلانه
مراجع
    • قرآن کریم.
    • نهج‌البلاغه.
    • آمدی، عبدالواحد بن محمد (1987). تصنیف غررالحکم و درر الکلم، قم: مکتب الدعایة الأسلامیة.
    • ابن ابی جمهور، محمدبن‌زین‌الدین (1405ق). عوالی اللثالی العزیزیه فی الاحادیث الدینیه، ج 2، قم: سید الشهداء.
    • احمدی، محمد (1390).کرامت انسانی و مجازات‌های بدنی از منظر اسلام و حقوق بشر غربی، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • بنان، ملیحه (1397). تطبیق آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 با شیوه‌های دادرسی امام علی(ع)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه پیام کرج.
    • بهداروند، محمدمهدی (1388). مروری بر اختلاط زن و مرد در نگاه اسلام، ماهنامه پیام زن، شماره 206،46-57.
    • بیگی، جمال(1396). جرم انگاری کتمان شهادت و چالش‌های آن در حقوق ایران، فصلنامه آموزه‌های حقوق کیفری، شماره 14، 145-172.
    • تقی‌پور، علیرضا (1393). پیشگیری غیر کیفری از جرم در نهج‌البلاغه، فصلنامه پژوهشنامه نهج‌البلاغه، سال 2، شماره 5، 125-140.
    • تمیمی مغربی، ابوحنیفه نعمان بن محمد (1385). دعائم الاسلام، چاپ اول، قم: موسسه آل البیت علیهم‌السلام.
    • ثقفی، ابراهیم بن محمد (بی‌تا). الغارات، انتشارات بهمن.
    • جرداق، جرج (1379). امام علی(ع) صدای عدالت انسانی، ترجمه سید هادی خسروشاهی، ج 2، چ 10، تهران: انتشارات شروق.
    • جعفری تبریزی، محمدتقی (1370). تحقیقی در دو نظام حقوق جهانی بشر از دیدگاه اسلام و غرب و تطبیق آن دو با یکدیگر، تهران: دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی ریاست جمهوری، چاپ اول.
    • حاجی‌محمدی، اصغر، افتخار جهرمی، گودرز، جنیدی، لعیا و شهلا، مهدی (1397). اصل بی‌طرفی دادرس و قواعد ناشی از آن، فصلنامه تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، شماره 35، 33-48.
    • حرالعاملی، محمدبن‌حسن (1397). وسائل الشیعه، تصحیح و تعلیق رازی، محمد، چاپ چهارم، تهران: مکتبه الاسلامیه.
    • حرعاملی، محمدبن‌حسن (1414). وسائل الشیعه الی تحقیق الی تحقیق مسائل الشریعه، قم: موسسه آل‌بیت (علیهم‌السلام).
    • حسنی، محمد (1397). سیاست جنایی افتراقی در عهدنامه مالک، حقوق اسلامی، سال پانزدهم، شماره 58، 145-173.
    • حسینی، سید حسین و محمود سلطانی، طاهره. (1395). مشارکت جامعه مدنی در سیاست جنایی با تأکید بر سیاست جنایی ایران، تحقیقات حقوقی تطبیقی ایران و بین‌الملل، سال 9، شماره 32، 179-217.
    • حق‌محمدی‌فرد، زهرا. (1393). اصول حاکم بر سیاست جنایی اسلام با محوریت اندیشه‌های حضرت امام خمینی(س)، رساله دکتری فقه و مبانی حقوق و اندیشه امام خمینی(س)، پژوهشکده امام خمینی (س) و انقلاب اسلامی.
    • دلماس مارتی، می ری. (1398). نظام‌های بزرگ سیاست جنایی، ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ چهارم، تهران: نشر میزان.
    • دهخدا، علی‌اکبر. (1377). لغتنامه، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، جلد دوازدهم.
    • سرخسی، محمد (1414ق). المبسوط، بیروت: دارالمعرفه.
    • صدوق، محمدبن‌علی‌بن‌بابویه (1413). من لا یحضره الفقیه، چاپ دوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم: جلد سوم.
    • طباطبایی، سید محمدحسین (1374). تفسیر المیزان، چاپ پنجم، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    • قربانی، ابراهیم؛ بیگی، جمال و پورقهرمانی، بابک (1398). مطالعه فقهی و حقوقی تأثیرگذاری افکار عمومی بر کیفرگذاری‌ها در سیاست جنایی قضایی ایران، فصلنامه علمی- پژوهشی فقه و مبانی حقوق اسلامی، سال 12، ش 4، زمستان،97-114.
    • کارخانه، جواد و موسیوند، جواد (1395). بررسی رویکرد کنترل اجتماعی از دیدگاه امام علی(ع)، مطالعات ادبیات، عرفان و فلسفه، دوره دوم، ش 4/1، 74-86.
    • کلانتری، کیومرث و نوری، فاطمه (1396). عدالت محاسبه‌گر در نهج‌البلاغه، فصلنامه پژوهشنامه نهج‌البلاغه، سال 5، ش 18، 77-97.
    • کلینی، محمدبن‌یعقوب (1390). اصول کافی، ج 1، ترجمه صادق حسن‌زاده، قم: قائم آل محمد (عج).
    • لازرژ، کریستین. (1400). درآمدی بر سیاست جنایی، چاپ دهم، مترجم علی حسین نجفی ابرندآبادی.
    • لیثی الواسطی، علی بن محمد. (1376). عیون الحکم و المواعظ، تحقیق: حسین الحسنی البیرجندی، قم: دارالحدیث.
    • مجلسی، محمدباقر. (1386). بحارالانوار، ج 1، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
    • محمد تمیمی، عبدالواحد. (1390). غررالحکم و دررالکلم، مترجمان: لطیف راشدی و سعید راشدی، قم: پیام علمدار.
    • محمدی، ابوالحسن. (1377). قواعد فقه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    • مطهری، مرتضی. (1393). عدل الهی، تهران: صدرا.
    • معین، محمد. (1386). فرهنگ معین، ج 1، چاپ چهارم، تهران: انتشارات ادنا.
    • مغنیه، محمدجواد. (1379). فقه الامام جعفر الصادق، ج 6، قم: مؤسسه انصاریان.
    • مفید، ابوعبدالله محمد بن محمد بن نعمان. (1371). الجمل، ترجمه و تحقیق سید علی میر شریفی، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
    • موسوی، سید رضا، بیگی، جمال و پورقهرمانی، بابک (1402). جلوه­های سیاست جنایی پیشگیرانه در سیره امام علی(ع)، فصلنامه علمی پژوهش­های نهج­البلاغه، سال 22، ش 77.
    • موسوی، محسن باقر (1419). القضاء و النظام القضایی عند الامام علی(ع)، چاپ اول، بیروت: مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه.
    • مولوی، محمد. (1395). پیامدسنجی ترک فریضه امربه‌معروف و نهی از منکر در جامعه با تأکید بر دیدگاه امام علی(ع)، پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی، سال 6، شماره 13، 55-80.
    • مهدوی‌نژاد، محمدحسین، عرب صالحی، محمد، صادقی، افلاطون و رستمی، محمد. (1399). نسبت سنجی میان ایمان و عقل در نهج‌البلاغه، نشریه علمی اندیشه نوین دینی، سال 16، شماره 62، 157-176.
    • میرخلیلی، محمود و حاجی ده آبادی، محمدعلی. (1387). دانشنامه امام علی(ع)، چاپ چهارم، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
    • میرخلیلی، سید محمود. (1385). پیشگیری وضعی از بزهکاری با نگاه به سیاست جنایی اسلام، رساله دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه تهران.
    • نادری، قائم، عباسی، اصغر و اسماعیلی، مهدی. (1399). سیاست جنایی مشارکتی، جامعه­شناسی سیاسی ایران، سال 3، ش 4، زمستان،1891-1909.
    • نجفی ابرندآبادی، علی حسین (1377). بزهکاری، احساس ناامنی و کنترل، مجله حقوقی دادگستری، شماره 22، 43-84.
    • ------------------- (1400). درباره اصطلاح سیاست جنابی، در: لازرژ، کریستین، درآمدی بر سیاست جنابی، چاپ دهم، تهران: نشر میزان.
    • ------------------- (۱۳۹۸). سیاست جنایی: نیازپور، امیرحسن، دانشنامه علوم جنابی اقتصادی، چاپ دوم، تهران: نشر میزان.
    • نجفی، محمدحسن (1367). جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام، قم: دارالکتب الاسلامیه. ج 22 و 41.
- نوبری، علیرضا و یعقوبی هیق، سید شهاب‌الدین (1399). تحلیل محتوای نامه‌های امام علی(ع) با محور اصول حکمرانی، پژوهش‌های سیاست اسلامی، سال 8، ش 17، بهار و تابستان،40-70.

  • وحیدی، عبدالملک، شیدائیان، مهدی و میرخلیلی، سید محمود. (1400). مبانی و جلوه­های قرآنی سیاست جنایی مشارکتی، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، سال 9، شماره 34، 31-61.
  • Garner, B. (2019). Black, s Law Dictionary, S.A, West Publisher.
  • Kant, I. (1993). Groundwork of the Metaphysics of Morals, Translated by Ellington, J, Third Edition, Hackle Publishing Company, U.S.A.
  • The Oxford Encyclopedic (1996). English Dictionary, New York, Oxford University Press.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 255
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 206