گلنوشتۀ آغازایلامی با سیستم نگارشی تأیید نشدهای از تپه سفالین | ||
پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
دوره 13، شماره 37، شهریور 1402، صفحه 149-159 اصل مقاله (759.88 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nb.2023.28029.2607 | ||
نویسندگان | ||
مرتضی حصاری1؛ روح الله یوسفی زشک* 2 | ||
1دانشیار گروه باستانشناسی پیشازتاریخ، پژوهشکدۀ باستانشناسی، پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری، تهران، ایران. | ||
2استادیار گروه باستانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا، ورامین، ایران | ||
چکیده | ||
دورۀ آغازایلامی در نیمۀ دوم هزارۀ چهارم پیشازمیلاد در بازۀ زمانی 3300 تا 2800پ.م. شکل گرفت که میتوان آن را بهعنوان انقلابی در زندگی سیاسی و معیشتی بشر دانست. تپه سفالین در شمال مرکز فلات ایران، یکی از بارزترین محوطههای این دوره است که کلیۀ شاخصهای مهم دورۀ آغازایلامی را داراست. بررسی و تحلیل معیشت، جامعه و طبقات اجتماعی مردمان دورۀ آغاز ایلامی ساکن در سفالین براساس گلنوشتهای با سیستمی نگارشی پیشنهادی که هنوز تأیید نشده از این دوره است، یکی از مهمترین اهداف این پژوهش است. اینکه چرا جامعۀ آغازایلامی با سیستم نگارشی کهن خود، چنین سیستمی داراست و چگونه همزمان با شکلگیری جوامع شهری و پیدایش خط در فلات ایران و خوزستان میتوان این سیستم نگارشی را مورد ارزیابی قرار داد. یکی از وجوه شاخص را میتوان، وجود دادههای ویژه، بیانگر سیستم اداری و فن مدیریت خاص، تغییر معیشت و نوع زندگی به گونۀ طبقاتی و بهوجود آمدن تمایزات اجتماعی و سیاسی میباشند. در پژوهش حاضر نگارندگان با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی این گلنوشتۀ آغازایلامی، سعیبر معرفی و نهایتاً تحلیل ساختار نگارشی جدیدی پیشنهاد دادهاند؛ براساس گلنوشتههای تپه سفالین میدانیم که در برخی از الواح بهدست آمده، مفاد متنی دستمزد پرداخت بیش از هزار کارگر برای انجام کاری ثبت شده است و برروی متون نگارشی مبنیبر شمارش، گلههایی با تعداد بسیار بالایی از دام به یادگار مانده است، که نشان از یک جامعۀ بزرگ طبقاتی و یا شاید حکومتی میباشد و معرف یک جامعه با پیچیدگیهای شهری است؛ همانگونه که ذکر شد با وجود مستندات حاضر، نیل به هدف که همانا تحلیل این موضوع ویژه امکانپذیر میشود. این گلنوشته میتواند با سیستم نگارشی خاص خود دریچهای جدید در مطالعات گلنوشتههای آغازایلامی، تحتعنوان آغازایلامی فلات نشان دهد. | ||
کلیدواژهها | ||
گلنوشتۀ آغازایلامی؛ ایران باستان؛ فن مدیریت؛ سیستم نگارشی تأیید نشده (پیشنهادی)؛ تپه سفالین | ||
مراجع | ||
- Alden, J. R., (1982). “Trade and Politics in Proto-Elamite Iran.” In: Current Anthropology, 23 (6): 613 – 640 - Alden, J. R., (1892). “Trade and Politics in proto – Elamite Iran”. Current Anthropology, 23 (6): 613 – 40. - Biscione, R.; Saivatori, S. & T., (1977). “Shahr-I sokhta: L abitato proto storico e la sequenze cronologica”. In: la citta Bruciata Del deserto salato (the burnt city in the salt desert): 77-102 with Eng. Trans-lation: 103-112. Erizzo editrice. Italy. - Carter, E., (1980). “Excavations in the Ville Royale at Susa: The Third Millennium B.C. Occupation”. Cahiers de la Delégation archéologique française en Iran, 11: 7-134. - Crone, P., (2003). Pre-Industrial Societies: Anatomy of the Pre-modern World. New Jersey, USA: One world Publications - Dittmann, R., (1986a). “Susa in the Proto-Elamite Period and Annotations on the Painted Pottery of Proto-Elamite Khuzestan”. In: Gamdat Nasr: Period or Regional Style? Edited by Uwe Finkbeiner and Wolfgange Röllig. Beihefte Zum Tübinger Atlas des orderen orients, Reihe B. no. 62, Wiesbaden: 171-96. - Dittmann, R., (1986b). “Seals and Sealings and Tablets”. In: Gamdat Nasr: Period or Regional Style? U. Finkbeiner and W.Röllig (eds), Beihefte zum Tübinger Atlas des vorderen orients. Wiesbaden: 332-66. - Dahl, J. L.; Hessari, M. & Yousefi Zoshk, R., (2012). “The proto-Elamite Tablets from Tape Sofalin”. Iranian Journal of Archaeological Studies, 2(1): 57-73. - Ghirshman, R., (1938). Fouilles de Sialk. Vol.1. Paris. - Hessari, M.; Bernbeck, R. & Pollock, S., (2021). “A Brief Report on New Radiocarbon Dates from Tappeh Sofalin, Pishva, Iran”. Journal of Archaeological Studies, 12 (4): 49 -61 - Hessari, M., (2011). “New Evidence of the Emergence of Complex Societies”. Iranian Journal of Archaeological Studies, 1 (2): 35. - Lamberg-Karlovsky, C. C., (1970). Excavations at Tappeh Yahya 1967-69. Pahlavi University, the Asia Institute Monograph series No.1, Cambridge. - Lamberg-Karlovsky, C. C., (1972). “Trade Mechanisms in Indus-Mesopotamian Interrelations”. Journal of the American Oriental Society, 92 (2): 89-100. - Le Brun, A., (1971). Recherches stratigraphiques á ĺacropole de Susa (1969-71) DAFI. 1. - Majidzadeh, Y., (2002). The first and second season of archaeological excavation at tep Ozbaki. Iranian center for Archaeological Research - Nicholas, I. M., (1980). The Proto-Elamite Settlement at TUV. University Museum Monograph 69. Philadelphia. The University Museum. - Pittman, H., (1997). “The Administrative Function of Glyptic Art in proto – Elamite Iran: A Survey of the Evidence”. Sceaux d’orient ET leur employ. Res orientales, X: 133 – 153. - Potts, D., (1999). The Archaeology of Elam: Formation and Transformation of an Ancient Iranian State. Cambridge: Cambridge university press. - Potts, D. T.; Lamberg-Karlovsky, C. C. & Pittman, H., (2001). Excavations at Tappeh Yahya, Iran, 1967-1975: the third Millennium. Bulletin of the American School of Prehistoric Research 45. Cambridge. - Powell, M. A., (1984). “Late-Babylonian Surface Mensuration”. AfO, 31: 32-66. - Scheil, V., (1905). Documents en Ecriture Proto-Elamite (MDP6). Paris: Leroux. - Sumner, W., (1986). “Proto-Elamit Civilization in Fars”. in: Gamdat Nasr: Perod or Regional Style? U. Finkbeiner and W.Röllig (eds), Beihefte zum Tübinger Atlas des vorderen orients. Wiesbaden: 199-211. - Tosi, M., (1984). “The Notion of Craft Specialization and its Representation in the Archaeological Record of Early States in the Turanian Basin”. In: M. Spriggs (Ed), Marxist Perspectives in Archaeology. Cambridge: 22-52. - Whitcomb, D. S., (1971). “The proto-Elamite period at talli-ghazir, Iran”. M. A thesis. University of Georgian. Athens. Geirgia (Unpublished). - Yousefi Zoshk, R.; Forouzan, F. & Tavoosy, M., (2022). “An analysis of the political and livelihood of Susa in Proto-Elamite period”. Journal of Iran Pre-Islamic Archaeological Essays, 7 (1): 71 -83. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 323 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 363 |