اصلاح موتاسیونی برنج محلی سنگ طارم با استفاده از اتیل متان سولفونات (EMS) | ||
| دوفصلنامه فنآوری تولیدات گیاهی | ||
| دوره 14، شماره 1، شهریور 1401، صفحه 79-86 اصل مقاله (472.85 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/ppt.2023.24453.2047 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد سیه‌چهره1؛ غفار کیانی* 2؛ سید کمال کاظمی تبار2 | ||
| 1دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد، گروه اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران | ||
| 2دانشیار، گروه اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران | ||
| چکیده | ||
| برنج غذای اصلی مردم ایران است. ارقام محلی برنج علی‌رغم داشتن کیفیت بالا دارای عملکرد پایین و صفات نامطلوبی چون ارتفاع بلند می‌باشند. اصلاح به روش جهش، یکی از روش‌های مناسب برای ایجاد تغییرات ژنتیکی و اصلاح صفات زراعی در برنج است. EMS (اتیل متان سولفونات) باعث تغییر نقطه‌ای در توالی DNA می‌شود و تغییرات کم و نیز پایداری را در مقایسه با پرتوتابی ایجاد می‌کند. در این آزمایش اثر عامل جهش‌زا شیمیایی EMS در سه سطح 17/0، 35/0 و 51/0 درصد روی رقم سنگ طارم در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع ساری موردبررسی قرار گرفت. تنوع صفات زراعی نظیر ارتفاع، تعداد پنجه، طول خوشه و غیره در جمعیت نسل M2 موردبررسی قرار گرفت. درمجموع از 17 ژنوتیپ انتخابی در نسل M2، 8 جهش یافته برتر از نظر ویژگی‌های زراعی شناسایی شدند. این گیاهان دارای ارتفاع کم‌تر، تعداد دانه پر بیش‌تر و وزن 100 دانه بالاتری نسبت به رقم شاهد سنگ طارم بودند. متوسط ارتفاع در این لاین‌ها 131 سانتی‌متر بوده درحالی‌که مقدار آن در والد (سنگ طارم) برابر 164 سانتی‌متر می‌باشد. سایر فرآیندهای اصلاحی روی ژنوتیپ‌های منتخب در نسل‌های متعاقب بر اساس روش اصلاحی شجره‌ای در جریان می‌باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| برنج؛ جهش؛ سنگ طارم؛ صفات زراعی؛ نسل F2 | ||
| مراجع | ||
|
احمدی خواه، ا. 1387. ژنتیک تکمیلی. انتشارات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. 366 صفحه. فلاح، ا.، باقری، ل.، نبی پور، ع. و الیاسی، ح. 1394. مقایسه خصوصیات گیاهچههای برنج طارم محلی، حسنی و عنبربو با موتانت نسل پنجم. یافته‌های نوین کشاورزی، 2 (10): 153-143. مجد، ف.، رحیمی، م. و رضازاده، م. 1381. ایجاد لاین‌های مقاوم به خوابیدگی و پرمحصول در برنج به روش القای موتاسیون به‌وسیله پرتودهی گاما (موتاسیون‌زای فیزیکی). مجله علوم و فنون هسته‌ای، 22 (4): 43-37. مجیدی، ز.، بابائیان جلودار، ن.، رنجبر، غ. و باقری، ن. 1392. مطالعه تنوع ایجاد شده به‌وسیله اتیل متان سولفونات و سدیم آزید روی رقم برنج طارم محلی. پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، 5 (12): 62-49. Babaei, A., Nematzadeh, G. A. and Hashemi, H. 2011. An evaluation of genetic differentiation in rice mutants using semi-random markers and morphological characteristics. Australian Journal of Crop Science, 5 (13): 1715-1722. Baloch, A. W., Soomro, A. M., Mustafa, G., Bughio, M. S. and Bughio, H. R. 1999. Mutagenesis for reduced plant height and high grain yield in Jajai77, an aromatic rice (Oryza sativa L.) variety. Pakistan Journal of Botany, 31 (2): 469-474. Bibi, S., Ahmed Khan, I., Bughio, R. and Khatri, A. 2009. Genetic differentiation of rice mutants based on morphological traits and molecular marker (RAPD). Pakistan Journal of Botany, 41 (2): 737-743. Haris, A., Bakhtiar, S. A. and Jusoff, K. 2013. Gamma ray radiation mutant rice on local aged dwarf. Middle-East Journal of Scientific Research, 15 (8): 1160-1164. Ibrahim, S. D. 2013. Mutation induced genetic variability in rice (Oryza sativa L.). International Journal of Agriculture and Crop Sciences, 5 (23): 2789-2794. Khush, G. S. 2005. What it will take to feed 5.0 billion rice consumers in 2030. Plant Molecular Biology, 59 (1): 1-6. Siddiqui, S. A. and Singh, S. 2010. Induce genetic diversity for yield and traits in basmati rice. World Journal of Agricultural Sciences, 6 (3): 331-337. Till, B. J., Cooper, J., Tai, T. H., Colowit, P., Greene, E. A., Henikiff, S. and Comai, L. 2007. Discovery of chemically induced mutations in rice by TILLING. BMC Plant Biology, 11: 7-19. Yashitola, J., Thirumurgan, T., Sundaram, R. M. and Ramesha, M. S. 2002. Assessment of purity of rice hybrid using microsatellite and STS markers. Crop Science, 42: 1369-1373. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 217 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 174 |
||