ارزیابی ارتباط بین صفات فنولوژیک با عملکرد در بوته و کاربرد این صفات در گزینش و گروهبندی ژنوتیپهای کینوا | ||
دوفصلنامه فنآوری تولیدات گیاهی | ||
دوره 14، شماره 1، شهریور 1401، صفحه 33-43 اصل مقاله (450.86 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/ppt.2023.24775.2054 | ||
نویسندگان | ||
رضا مرادی ریزوندی1؛ سید سعید موسوی* 2؛ محمدرضا عبداللهی2؛ محمود باقری3 | ||
1دانشآموخته کارشناسیارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران | ||
2دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران | ||
3استادیار، بخش تحقیقات سبزی، صیفی و حبوبات آبی، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران | ||
چکیده | ||
هدف این پژوهش مطالعه رابطه بین صفات مختلف فنولوژیک با عملکرد دانه و بررسی کارایی این صفات در گزینش تک بوته کینوا بود که در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. صفات روز تا رسیدگی فیزیولوژیک و طول دوره پرشدن دانه بیشترین همبستگی مثبت معنی دار و صفات روز تا ده برگی و روز تا جوانهزنی بیشترین همبستگی منفی معنیدار را با عملکرد دانه در بوته نشان دادند. روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، روز تا ده برگی (با ضریب منفی) و طول دوره پرشدن دانه بهترتیب وارد مدل رگرسیونی شدند. روز تا ده برگی و روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، بهترتیب بیشترین اثرات مستقیم منفی و مثبت را بر عملکرد دانه داشتند. بیشترین اثر غیرمستقیم مثبت نیز مربوط به طول دوره پرشدن دانه، از طریق افزایش روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، بود. توزیع ژنوتیپها در هر چهار ناحیه بایپلات بیانگر تنوع ژنتیکی بالای ژنوتیپها بود. ژنوتیپهای مطلوب (16، 8، 15 و 14) بیشترین مقدار از صفات روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، طول دوره پر شدن دانه و روز تا شیری شدن دانه داشتند، در ناحیه مطلوب بای پلات قرار گرفتند. طبق نتایج تجزیه خوشهای این زنوتیپها در خوشه پتانسیل تولید دانه قرار گرفتند. برعکس، ژنوتیپهای نامطلوب (2، 7 و 12) دارای بیشترین مقدار روز تا ده برگی، روز تا جوانهزنی و روز تا چهار برگی بودند. بهطور کلی، گزینش به نفع روز تا رسیدگی فیزیولوژیک و طول دوره پرشدن دانه و گزینش علیه روز تا ده برگی و روز تا جوانهزنی، عملکرد دانه در بوته را در کینوا بهبود خواهد داد. | ||
کلیدواژهها | ||
تجزیه به مؤلفههای اصلی؛ تجزیه خوشهای؛ تجزیه رگرسیون؛ تجزیه علیت؛ تجزیه همبستگی | ||
مراجع | ||
امیریوسفی، م.، تدین، م. ر. و ابراهیمی، ر. 1399. اثر کودهای زیستی و شیمیایی بر برخی صفات فیزیولوژیک، اجزای عملکرد و عملکرد گیاه کینوا. مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی، 10 (2): 17-1. حمزه، ح.، اصغری، ع.، محمدی، س. ا.، سفالیان، ا. و محمدی، س. 1397. اثر تغییرات صفات فنولوژیک و تخصیص مواد فتوسنتزی در شرایط متفاوت رطوبتی بر عملکرد دانه گندم نان. مجله تنشهای محیطی در علوم زراعی، 11 (4): 816-803. رشیدی، ف. و مجیدی، م. م. 1395. تحلیل ارتباط ویژگیهای فنولوژیک، مورفولوژیک و عملکرد دانه در ژنوتیپهای چهار گونه جنس براسیکا در شرایط تنش و عدم تنش خشکی. مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی، 6 (19): 34-15. سپهوند ، ن.، سرهنگی، م.، مهرابی ، ر. و مصطفوی، خ.، 1394. بررسی تنوع ژنتیکی مورفوتیپهای کینوا با استفاده از نشانگر مولکولی ریزماهواره. ژنتیک نوین، 10 (1): 122-115. سیفی، س. ا.، رمضانپور، س. س.، سلطانلو، ح.، صالحی، م. و سپهوند، ن.، 1394. بررسی برخی صفات مورفولوژیک مرتبط با عملکرد و زودرسی در ارقام اصلاحشده کینوا (.Chenopodium quinoa Willd). نشریه تولید گیاهان زراعی، 8 (2): 169-153. کریمی مقدم، ش. 1398. ارزیابی سازگاری و تنوع مرفوتیپهای کینوا از طریق نشانگرهای مرفولوژیکی و ریزماهوارهای در شرایط مختلف رطوبتی. پایاننامه کارشناسیارشد. دانشگاه بوعلی سینا. 98 صفحه. مولائی، ع. و باقری، م. 1398. مقایسه عملکرد ژنوتیپهای کینوا در شهرکرد. شانزدهمین کنگره ملی علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران. 7-5 بهمن 1398. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، صفحات 4-1. Afiah, S. A., Hassan, W. A. and Kady, A. Al. 2018. Assessment of six quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) genotypes for seed yield and its attributes under toshka conditions. Zagazig Journal of Agricultural Research, 45 (6): 2281-2294. Bhargava, A., Shukla, S. and Ohri, D. 2007. Genetic variability and interrelationship among various morphological and quality traits in quinoa (Chenopodium quinoa Willd.). Field Crops Research, 101 (1): 104-116. Bhargava, A., Shukla, S. and Ohri, D. 2012. Implications of direct and indirect selection parameters for improvement of grain yield and quality components in (Chenopodium quinoa Willd.) International Journal of Plant Production, 2 (3): 183-192. De Santis, G., D’ambrosio, T., Rinaldi, M. and Rascio, A. 2016. Heritabilities of morphological and quality traits and interrelationships with yield in quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) genotypes in the Mediterranean environment. Journal of Cereal Science, 70: 177-185. Elsohaimy, S., Refaay, T. and Zaytoun, M. 2015. Physicochemical and functional properties of quinoa protein isolate. Annals of Agricultural Sciences, 60 (2): 297-305. FAO, 2011. Quinoa is an ancient crop to contribute to world food security. From http://www.fao.org/quinoa-2013/publications/detail/en/item/202738/icode. Jacobsen, S. E., Liu, F. and Jensen, C. R. 2009. Does root-sourced ABA play a role for the regulation of stomata under drought in quinoa (Chenopodium quinoa Willd.). Scientia Horticulture, 122: 281-287. Mohyuddin, S. G., Riaz, A., Qamar, A., Ali, S. H., Hu, C., Wu, L., YU, T. and Ju, X. H. 2019. Quinoa is beneficial to the comprehensive nutritional value of potential health. Pakistan Journal of Science, 71 (2): 69-74. Prager, A., Munz, S., Nkebiwe, P., Mast, B. and Graeff, S. 2018. Yield and quality characteristics of different quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) Cultivars are grown under field conditions in southwestern Germany. Agronomy, 8 (197): 1-19. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 265 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 249 |