برآورد سازوکار زمینلرزهها در گستره لرزهای پیرامون شهرهای کرمان و شیراز | ||
یافتههای نوین زمینشناسی کاربردی | ||
مقاله 2، دوره 18، شماره 35، تیر 1403، صفحه 18-30 اصل مقاله (2.47 M) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nfag.2022.26311.1518 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه نقدی1؛ مجید نعمتی* 2 | ||
1دانشجوی کارشناسیارشد، گروه زمینشناسی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران | ||
2استاد گروه زمینشناسی، دانشکده علوم و مرکز پژوهشی زمینلرزه، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران | ||
چکیده | ||
دادههای مورد نیاز برای حل سازوکار زمینلرزهها در این پژوهش از همآمیخت دادههای شکل موج موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران و پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله گردآوری شدهاند. پس از ویرایش دادهها از روش قطبشهای نخستین موج P رسیده به ایستگاههای لرزهنگاری باند پهن، بلند دوره و همچنین کوتاه دوره برای حل سازوکار کانونی زمینلرزهها بهره گرفته شد. خطای کانونیابی این زمینلرزهها نزدیک به 5 کیلومتر بوده و بیشینه چرخش صفحههای گرهی در سازوکارهای کانونی 5 درجه در نظر گرفته شد. این سازوکارها با کمترین خطا در شمار قطبشها برای سازوکارهای زمینلرزههای پیرامون شهرهای پرجمعیت و مهم کرمان و شیراز پردازش شدهاند. برپایهی حل سازوکار زمینلرزهها در این پژوهش، گسلهای گلباف، کوهبنان و رفسنجان دارای سازوکار چیره راستالغز راستگرد با مولفه معکوس و گسل سروستان دارای سازوکار چیرهی معکوس خالص میباشند. زمینلرزهها در پیرامون شهر شیراز بیشتر در نزدیکی سامانه گسلی سبزپوشان، کرهبس و گسل برازجان پراکنده شده و پراکندگی زمینلرزهها در کمربند چینخورده ساده زاگرس و گودال زاگرس (Zagros foredeep) بیشتر بوده و گستره زاگرس فراخاسته خالی از زمینلرزه است. سازوکارهای حلشده زمینلرزههای در این پژوهش نشان میدهد که زمینلرزههایی با سازوکار چیرهی راستالغز راستگرد به گسل کرهبس وابسته هستند. زمینلرزههایی با سازوکار چیرهی راستالغز راستگرد و معکوس نیز به گسل سبزهواران و زمینلرزههایی با سازوکار چیرهی راستالغز راستگرد با راستای گسلی شمالی- جنوبی به گسل سبزپوشان وابسته هستند. زمینلرزههایی نیز روی دادهاند که سازوکارو رو کانون آنها با هیج گسلی در گستره همخوانی ندارد. در تفسیر زمینلرزههای همه نقشهها بایستی خطای روکانون زمینلرزهها را نیز در نظر گرفت. این خطا باتوجه به فاصله میانایستگاهی ایستگاههای شبکههای لرزهنگاری در برخی از زمینلرزهها میتواند تا ده کیلومتر نیز برسد. سازوکار برخی از این گسلها که در کارهای (زمینشناسی یا لرزهشناسی) پیشین بررسی شده بودند، با سازوکار حل شده این پژوهش همخوانی دارند. | ||
کلیدواژهها | ||
سازوکار؛ زمینلرزه؛ کرمان؛ شیراز؛ گسل | ||
مراجع | ||
Akasheh, B., Berckhemer, H (1984) Focal mechanisms of earthquakes in Iran with special emphasis on small shocks in Tehran region. Neues Jahrb. Paleontol. Abh., 168: 244-255.
Ambraseys, M. M. and Melville, C. P (1982) "A History of Persian Earthquakes" [M]. London Cambridge University press, 219 p.
Berberian, M., Qorashi, M., Jackson, J. A., Fielding, E., Parsons, B. E., Priestley, K., Talebian, M., Walker, R., Wright, T. J. Baker, E (2001) The 1998 March 14 Fandoqa earthquake M=6.6 in Kerman, southeast Iran: Re-rupture of the 1981 Sirch earthquake fault, triggering of slip on adjacent thrusts, and the active tectonics of the Gowk fault zone. Geophys. J. Int., 146(2), 371-398.
Berberian, M., Yeats, R. S (1999) Patterns of historical earthquake rupture in the Iranian Plateau. Bulletin of the Seismological Society of America, 89: 120-139.
Copley, A., Faridi, M., Ghorashi, M., Hollingsworth, J., Jackson, J., Nazari, H., Oveisi, B., Talebian, M (2013) The 2012 August 11 Ahar earthquakes: consequences for tectonics and earthquake hazard in the Turkish-Iranian Plateau. Geophys. J. Int., http://dx.doi.org/10.1093/gji/ggt379.
De Martini, P. M., Hessami, K., Pantosti, D., D’ddezio, G., Alinaghi, H., Ghafori-Ashtiany, M (1998) A geologic contribution of the evaluation of the seismic potential of the Kahrizak fault (Tehran, Iran). Tectonophysics, 287: 187 – 199.
Ekhlaspour, P., Abbasnejad, A., and Nemati, M (2023) Earthquake risk zoning of the Kerman Province using geographic information system and hierarchical analysis method. Journal of New Findings of Applied Geology, 17 (33) 69-82 (in Persian).
Hessami, K., Jamali, F., Tabassi, H (2003) Map of Major Active Faults of Iran. International Institute of Earthquake Engineering and Seismology, Iran.
Jackson, J. A., McKenzie, D. P (1984) Active tectonics of the Alpine-Himalayan belt between western Turkey and Pakistan. Geophys. J. R. Astron. Soc., 77 (1): 185–264.
Jackson, J., Haines, J. Holt, W (1995) The accommodation of Arabia-Eurasia plate convergence in Iran. JOURNAL OF GEOPHYSICAL RESEARCH, 1OO(B8), 15: 205-219.
Lay, T., Wallace, T. C (1995) Modern Global Seismology. Academic Press Institute, California, 92101-4495, ISBN-12-732870-X.
McKenzie, D (1972) Active Tectonics of the Mediterranean Region, Geophysical Journal International, 30: 109-185
Moradi-S A., Hatzfeld, D., Tatar, M (2011) Microseismicity and seismotectonics of the North Tabriz fault (Iran). Tectonophysics, 506: 22-30.
Nemati, M (2010) The microseismicity of Alborz Khavari. Ph. D. thesis, Institute of Geophysics, University of Tehran, 103 p (in Persian).
Nemati, M (2013) Some aspects about seismology of 2012 August 11 Ahar-Varzaghan (Azarbayjan, NW Persia) earthquakes sequences. Journal of Sciences Islamic Republic of Iran, 24(3): 229-241.
Nemati, M (2015) Intermediate-term variations in 200-year seismicity at south of Iran. Geomatics Natural Hazards and Risks (Taylor & Francis), DOI: 10.1080/19475705.2015.1030785.
Nemati, M. and Gheitanchi, M (2011) Analysis of 2005 Dahuieh (Zarand) aftershocks sequence in Kerman province. Journal of Earth and Space Physics (Institute of Geophysics the University of Tehran), 37(1): 1-9.
Nemati, M., Jafari Hajati, F., Rashidi, A. and Hassan-zadeh, R (2020) Seismology of the 2017 Hojedk earthquakes (MN 6.0- 6.1), Kerman province, SE Iran. Tectonophysics, 780: 228398.
Ni, J. Barazangi, M (1986) Seismotectonics of Zagros continental collision zone and a comparison with the Himalayas. J. Geophys. Res., 91: 8205-8218.
Priestley, K., Baker, C. and Jackson, J (1994) Implications of earthquake focal mechanism data for the active tectonics of the south Caspian Basin and surrounding regions, Geophys. J. Int., 118: 111–141.
Savidge, E., Nissen, E., Nemati, M., Karas¨ozen, E., Hollingsworth, J., Talebian M., Bergman, E., Ghods, A., Ghorashi, M., Kosari, E., Rashidi A. and Rashidi, A (2019) The December 2017 Hojedk (Iran) earthquake triplet-sequential rupture of shallow reverse faults in a strike-slip restraining bend. GJI, 217(2): 909-925.
Solaymani Azad, S., Ritz, J. F., Abbassi, M. R (2011) Left-lateral active deformation along the Mosha–North Tehran fault system (Iran): morphotectonics and paleoseismological investigations. Tectonophysics, 497: 1–14.
Stein, S. Wysession, M (2003) An Introduction to Seismology, Earthquakes and Earth Structure, ISBN 0-86542-078-5.
Talebian, M., Biggs, J., Bolourchi, M., Copley, A., Ghassemi, A., Ghorashi, M., Hollingsworth, J., Jackson, J., Nissen, E., Oveisi, B., et al (2006) The Dahuiyeh (Zarand) earthquake of 2005 February, 22 in central Iran. Geophys J Int., 164: 137-148.
Tchalenko, J. S (1974) Recent destructive earthquakes in the Central Alborz. In: Materials for the Study of Seismotectonics of Iran: North-Central Iran. Geol. Surv. Iran, 29: 97–116.
Tchalenko, J. S (1975) Seismicity and structure of the Kopeh Dagh (Iran, USSR). Philos. Trans. R. Soc. Lond., 278: 1-28.
Walker, R. T., Bergman, E. Elliott, J. R., Fielding, E. J., Ghods, A. R., Ghoraishi, M. Jackson, J. Nazari, H. Nemati, M. Oveisi, B. Talebian, M. Walters, R. J (2013) The 2010-2011 South Rigan (Baluchestan) earthquake sequence and its implications for distributed deformation and earthquake hazard in southeast Iran. Geophys J Inter., 109: 1-26.
Walker, R. T., Jackson, J (2004) Active tectonics and late Cenozoic strain distribution in central and e astern Iran. Tectonics, 23, TC5010, doi: 10.1029/2003TC001529. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 234 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 76 |