کاربرد مدل ملتز در بررسی نقش بهرهوری بنگاههای تولیدکنندۀ سیمان در صادرات سیمان | ||
| فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران | ||
| مقاله 10، دوره 12، شماره 45، فروردین 1402، صفحه 259-293 اصل مقاله (1.39 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/aes.2022.26186.3447 | ||
| نویسندگان | ||
| عاطفه احمدی1؛ احمد صلاح منش* 2؛ حسن فرازمند3؛ ابراهیم انواری4 | ||
| 1دانشجوی دکتری اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشکدۀ اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
| 2استادیار گروه اقتصاد، دانشکدۀ اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
| 3استاد گروه اقتصاد، دانشکدۀ اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
| 4دانشیار گروه اقتصاد، دانشکدۀ اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
| چکیده | ||
| با توجه به اهمیت توسعۀ صادرات غیرنفتی در کشور، بخش صنعت محرک اصلی رشد و توسعۀ اقتصادی و افزایش صادرات محسوب می‌شود؛ لذا در این پژوهش به بررسی بازار صادرات سیمان ایران بهعنوان یکی از صنایع پایه و راهبردی پرداخته شده است. هدف این پژوهش بهره‌مندی از مدل ملتز برای بررسی تأثیر بهرهوری در کنار متغیرهای مالی (شدت سرمایه و بدهی) و نرخ ارز برروی رشد صادرات بنگاههای تولیدکنندۀ سیمان ایران طی دورۀ 1399-1382 است. بدین‌ترتیب با استفاده از مدل سولو، داده‌های پانل، روش FGLS، ابتدا بهرهوری هر بنگاه محاسبه شد. سپس با استفاده از روش PMG، تأثیر کوتاه‌مدت و بلندمدت بهرهوری بنگاه بر رشد صادرات بنگاههای تولیدکنندۀ سیمان ایران برآورد گردید. در ادامه نیز، تأثیر متغیرهای ساختار مالی بنگاه و نرخ ارز در کنار بهرهوری بنگاه‌ها برآورد شد. نتایج نشان می‌دهد در کوتاه‌مدت بهرهوری و متغیرهای نسبت بدهی، شدت سرمایه و نرخ ارز بازار ازاد بر رشد صادرات بنگاه‌ها تأثیر ندارد، اما در بلندمدت بهرهوری و سایر عوامل مؤثر تأثیر معناداری بر رشد صادرات بنگاه‌ها داشته است؛ لذا، بهرهوری شرط لازم و نه کافی برای صادارت سیمان بنگاه‌ها در ایران است؛ همچنین، با درنظر گرفتن یک آستانۀ بهرهوری برای کشور عراق بهعنوان مهم‌ترین کشور مقصد سیمان ایران ازمیان سایر کشورها، رابطۀ مثبت بین بهروری بالاتر از آستانۀ بنگاههای صادرکنندۀ سیمان و میزان صادرات آن‌ها به کشور عراق گویای کاربرد مدل ملتز در صادرات سیمان ایران است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مدل ملتز؛ صادرات؛ بهرهوری؛ متغیرهای مالی | ||
| مراجع | ||
|
- احمدی، عاطفه؛ صلاح منش، احمد؛ فرازمند، حسن؛ و انواری، ابراهیم، (1400). «برآورد آستانه بهرهوری کشورهای طرف تجاری صادرات سیمان ایران با احتساب هزینه‌های نفوذ». پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، https://egdr.journals.pnu.ac.ir/article_8550.html?lang=fa.
- آذربایجانی، کریم؛ طیبی، سید کمیل؛ و شریف‌زاده، مهدی، (1393). «تحلیل تجربی اثر بهر هوری عوامل تولید بر توسعه صادرات غیرنفتی (مطالعه موردی: کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی)». مجله اقتصادی، 3 و 4: 26-5.
- اسماعیلیپورماسوله، الهام، (1394). «ارزیابی انحصار، رقابت و تمرکز در بازار سیمان». مجله بررسیهای بازرگانی، 71: 68-54.
- امینی، علیرضا؛ و زارع، سحر، (1396). «تحلیل نقش نرخ واقعی ارز و نوسانات آن بر صادرات صنعتی ایران». فصلنامه اقتصاد مالی (اقتصاد مالی و توسعه)، 38: 120-99.
- اکبرپور روشن، نرگس؛ و حاجی‌کرمی، مرضیه، (1393). «ترکیب مالیاتی و رشد اقتصادی در کشورهای درحال توسعه». اقتصاد و الگوسازی، 5 (17 و 18): 169-193.
- بانک مرکزی حمهوری اسلامی ایران، (1395). بهرهوری در اقتصاد ایران (1375-1395). تهران.
- بزرگی، وحید؛ و حسینی، میر عبدالله، (1387). «ساختار بازار جهانی سیمان و رژیم تعرفه‌ای کشورها در تجارت با این محصول». فرهنگ، 66: 112-79.
- درویشی، باقر، (1390). «عوامل مؤثر بر ورود و خروج بنگاه‌ها به بازارهای صادراتی در ایران (با تأکید بر نقش بهرهوری)». رساله دکتری گروه علوم اقتصادی، دانشگاه علامه طباطبایی.
- سازمان ملی بهرهوری ایران، (1396). دستورالعمل سنجش شاخص های بهرهوری در بنگاههای تولیدی. تهران: معاونت پایش، پژوهش و مشاوره بهرهوری.
- سایت انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان ( نشانیwww.cementassociation.ir ).
- شاکری، عباس، (1387). نظریهها و سیاستهای اقتصاد کلان. تهران: انتشارات پارس نویسا.
- شهیکیتاش، محمدنبی؛ سالارزهی، حبیب‌الله، و بیک‌مداح، مرضیه، (1394). «مطالعه ارتباط کارایی هزینه، تمرکز صنعتی و قدرت بازاری در صنعت سیمان ایران». مطالعات کمی در مدیریت، 3: ۵1 -۷۸.
- صالحی‌کمررودی، محسن؛ پیش‌بهار، اسماعیل؛ و جلیلی، زهرا، (1393). «ارتباط میان صادرات و مصرف انرژی در بخش کشاورزی کشورهای درحال‌توسعه». اقتصاد کشاورزی، 8 (4): 57-43.
- چهرگانی، حسین، (1398). «بررسی اجمالی صنعت سیمان جهان و ایران». ماهنامه علمی تخصصی فن آوری سیمان، 131: 16-12.
- حسینیژاد، سید مهدی؛ شباک، اشکان؛ غلامی، محمد؛ و یوسفی، نریمان، (1399). راههکارهای جهش تولید با تأکید بر مرکز آمار ایران. تهران: پژوهشکدۀ مرکز آمار ایران.
- طاهری‌فرد، احسان، (1389). «نقش نرخ ارز در توسعه صادرات غیر نفتی در اقتصاد ایران». برنامه و بودجه، 38: 79-47.
- طیبی، سید کمیل، (1383). «تعامل بلندمدت سرمایه گذاری و صادرات غیر نفتی ایران». جستارهای اقتصادی، 1: 66-43.
- عبادی، جعفر؛ و شهیکیتاش، محمدنبی، (1383). «بررسی ساختار بازارهای کالای مختلف صادراتی». پژوهشنامه بازرگانی، 31: 33-58.
- فیضپور، محمدعلی؛ رضایی نوجینی، عباس؛ و حیدری، ابراهیم، (1391). «بهرهوری و تأثیر آن بر بقای بنگاههای جدیدالورود صنایع تولیدی ایران». پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، 64: 174-149.
- کازرونی، علیرضا؛ و نصیب‌پرست، سیما، (1393). «عوامل تعیین کننده صادرات در کشورهای در حال توسعه: رویکرد اقتصادسنجی بیزینی». برنامه ریزی و بودجه، 4 (127): 63-35.
- کایدپور، فرجام؛ صیادمنش، شادی؛ صادقی، زهرا؛ و سلمانی، یاسمین، (1399). «سنجش کارایی و بهرهوری شرکت‌های صنعت سیمان بورس اوراق بهادار تهران توسط رویکرد تحلیل پوششی داده‌ها و شاخص بهرهوری مالم‌کوئیست در محیط خاکستری». مدیریت نوآوری و راهبردهای عملیاتی، 4: 363-382.
- کمیجانی، اکبر؛ و حاجی، غلامعلی، (1391). «نقش صادرات در بهره وری و رشد اقتصادی: شواهد تجربی از ایران». پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، 7: 34-1.
- گودرزی‌فراهانی، یزدان، و محرابیان، علی‌اکبر، (1400). «بررسی تاثیر روش‌های تأمین مالی بخش صنعت بر سرمایه‌گذاری در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران». اقتصاد کاربردی، 37: 19-1.
- محمدخانی، سمانه؛ فطرس، محمدحسن؛ و مولایی، محمد، (1399). «سنجش اثرات کوتاه مدت و بلند مدت عوامل مؤثر بر صادرات گروه های محصولات با فناوری بالا در ایران». تحقیقات مدلسازی اقتصادی، 41: 50-7.
- محمدزاده، اعظم، (1397). «اثر سیاست پولی بر عملکرد شرکت‌های بورسی با استفاده از شاخص پیوتروسکی و با استفاده از روش GMM پانل دیتای پویا». مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، 9 (34): 215-232.
- محمدزاده، پرویز؛ اصغرپور، حسین؛ بهشتی، محمدباقر؛ و رضازاده، علی، (1390). «بررسی مدل پولی تعیین نرخ ارز در کشورهای منطقه MENA: رویکرد هم انباشتگی تابلویی». پژوهشهای اقتصادی ایران، 49: 175-151.
- محمدوند ناهیدی، محمدرضا؛ و جابری‌خسروشاهی، نسیم، (1389). «بررسی اثر درجه باز بودن اقتصاد، جمعیت شاغل، سرمایه انسانی و شدت سرمایه بر روی مدیریت بهره وری نیروی کار در اقتصاد ایران». مدیریت صنعتی، 12: 89-105.
- مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی ایران، (1399). چالشها و راههکارهای توسعه صادرات غیر نفتی. تهران: معاونت پژوهشهای اقتصادی، دفتر مطالعات اقتصادی.
- مژده، زهرا؛ طهرانچیان، امیرمنصور؛ جعفری‌صمیمی، احمد؛ و راسخی، سعید، (1399). «اثر سلامت مالی بر بقای صادرات صنایع کارخانهای با استفاده از الگوی بقای انعطافپذیر». تحقیقات اقتصادی، 2: 436-411.
- مصطفوی، سید محمد حسن؛ و دشتی، نادر، (1388). «اندازه‌گیری و تحلیل بهرهوری در صنعت سیمان ایران». سیاستگذاری اقتصادی، 1: 116-85.
- معبودی، رضا، (1399). «تأثیر ارزش‌افزوده بخش صنعت بر اشتغال استانهای ایران: رهیافت پانل دیتا نیمه‌پارامتری». اقتصاد کاربردی ایران، 9 (36): 235-211.
- مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، (1400). سند سیاستهای صنعتی ایران در افق 1404 (در سطوح فرابخشی و بین بخشی). تهران: معاونت طرح و برنامه، دفتر سیاستگذاری و برنامهریزی.
- منجذب، محمدرضا؛ و دهقانی، لیلا، (1397). «برآورد ظرفیت بیمه عمر در ایران با رویکرد پانل ARDL». تحقیقات مدلسازی اقتصادی، 37: 67-39.
- نیلی، مسعود؛ و همکاران (1399). اقتصاد ایران به کدام سو میرود. تهران: دنیای اقتصاد.
- یاوری، کاظم؛ اشرفزاده، سیدحمیدرضا؛ و احمدزاده، خالد، (1389). «متنوع سازی صادرات و بهرهوری در صنایع کشور». پژوهشهای رشد و توسعه پایدار (پژوهشهای اقتصادی)، 3: 73-53.
- Ahmadi, A.; Salahmanesh, A.; Farazmand, H. & Anvari, E., (2022). “Estimating the productivity threshold of the trading partner countries of Iran Cement counting the costs of market penetration”. Economic Growth and Development research (16 March 2022), https://egdr.journals.pnu.ac.ir/article_8550.html?lang=en
- Akbarpoor Roshan, N. & Haji Karami, M., (2014). “Tax Composition and Economic Growth in Developing Countries”. Quarterly Journal of Economics and Modeling, 5(17 & 18): 169-193.
- Amini, A. & Zare, S., (2017). “Analysis of the role of the real exchange rate and its fluctuations on Iran's industrial exports”. Financial Economy Quarterly (Financial Economy and Development), 38: 99-120.
- Andreasen, E. & Bauducco, S., (2018). “Capital Controls and Firm Performance: The Effects of The Chilean Encage”. Working paper, Development Bank of Latin America: 1-32.
- Azarbaijani, K.; Tayibi S. K. & Sharifzadeh, M., (2014). “Empirical analysis of the effect of productivity of production factors on the development of non-oil exports (case study: member countries of the Organization of the Islamic Conference)”. Economic magazine, 3 & 4: 5-26.
- Berman, N.; Berthou, A. & Hericourt, J., (2014). “Export Dynamics and Sales at Home”. Working Paper Series, European Central Bank: 1-52.
- Bernard, A. B.; Eaton, J.; Jensen, J. B. & Kortum, S., (2003). “Plants and Productivity in International Trade”. The American Economic Review, 93(4): 1268–1290.
- Bhattacharyya, R. & Rit, B., (2018). “On the Relationship between the Nominal Exchange Rate and Export Demand in India”. Journal of Macroeconomics and Public Finance, 7(2): 1–23.
- Biswas, P. K.; Kibria, M. M. H. & Khan, M. M. A., (2020). “Productivity determinants of cement industries and their impacts assessment: a survey-based approach”. Journal of Production Systems and Manufacturing Science, 1(2): 12-1.
- Bozorgi, V. & Hosseini, M. A., (2008). “The structure of the global cement market and the tariff regime of countries in trade with this product”. Journal of culture, 66: 79-112.
- Brakman, S.; Garretsen, H.; Maarseveen, R. & Zwaneveld, P., (2019). “Firm heterogeneity and exports in the Netherlands: Identifying export potential beyond firm productivity”. The Journal of International Trade & Economic Development, 1(1): 1-33.
- Business Studies and Research Institute, (2021). “Iran's industrial policies document in the horizon of 1404 (at trans-sectoral and inter-sectoral levels)”. Tehran: Vice President of Planning and Planning, Policy and Planning Office.
- Central Bank of the Islamic Republic of Iran, (2016). “Productivity in Iran's Economy (1996-2016)”. Tehran.
- Chaney, T., (2008). “Distorted Gravity: The Intensive and Extensive Margins of International Trade”. American Economic Review, 98(4): 1707–1721.
- Chehargani, H., (2019). “Overview of the cement industry of the world and Iran”. Specialized Scientific Monthly of Cement Technology, 131: 12-16.
- Cieslik, A. & Ryan, M., (2012). “Productivity Differences and Foreign Market Entry in an Oligopolistic Industry”. Open Economies Review, 23(3): 531-557.
- Darvishi, B., (2011). “Factors affecting the entry and exit of companies to export markets in Iran (with an emphasis on the role of productivity)”. doctoral thesis. Department of Economic Sciences, Allameh Tabatabai University.
- Ebadi, J. & Shahiki Tash, M. N., (2004). “Investigating the structure of the markets of various export goods”. Journal of Commerce, 31: 33-58.
- Faizpour, M.; Rezaei, A.; Abbas, N. & Heydari, I., (2012). “Productivity and its impact on the survival of new companies in Iran's manufacturing industries”. Quarterly of Economic Research and Policy, 64: 149-174.
- Gabrielczak, P. & Serwach, T., (2018). “The links between firm-level productivity and modes of international expansion of firms from the Lodz Voivodeship”. Economic Research-Ekonomska Istrazivanja, 31(1): 1307-1329.
- Guderzi Farahani, Y. & Mehrabian, A. A., (2021). “Investigation of the effect of financing methods of the industry sector on investment in companies admitted to the Tehran Stock Exchange”. Quarterly of Applied Economy, 37: 1-19.
- Hosseini Nejad, S. M.; Shabak, A.; Gholami, M. & Yousefi, N., (2020). “Ways of production jump with emphasis on Iran Statistics Center”. Tehran: Iran Statistics Center Research Institute.
- Iran Islamic Council Research Center, (2020). “Challenges and solutions for the development of non-oil exports”. Tehran: Economic Research Department, Economic Studies Office.
- Ismailipour Masuleh, E., (2015). “Evaluation of monopoly, competition and concentration in the cement market”. Journal of Commercial Surveys, 13(71): 54-68.
- Kaidpur, F.; Sayadmanesh, S.; Sadeghi, Z. & Salmani, Y., (2020). “Efficiency and productivity measurement of cement industry companies of Tehran Stock Exchange by data envelopment analysis approach and Malmquist productivity index in gray environment”. Journal of Innovation Management and Operational Strategies, 4: 363-382.
- Kamijani, A. & Haji, Gh. A., (2012). “The role of exports in productivity and economic growth: empirical evidence from Iran”. Journal of Economic Growth and Development Research, 7: 1-34.
- Kazroni, A. & Nasib Parast, S., (2014). “Determinants of exports in developing countries: a Bayesian econometric approach”. Journal of Planning and Budgeting, 4(127): 35-63.
- Kumar, S., (2021). “Structural Changes and Competitiveness of the Steel Industry in India: Assessed by Productivity Growth post Economic Reforms”. International Journal of Global Business and Competitiveness, 16: 16-39.
- Leone, F.; Macchiavello, R. & Reed, T., (2021). “The Falling Price of Cement in Africa”. Policy Research Working Paper, Development Economics Development Research World Bank Group: 1-54.
- Maboudi, R., (2020). “The value-added effect of the industrial sector on employment in Iran's provinces: a semi-parametric data panel approach”. Quarterly of Iranian Applied Economics, 9(36): 211-235.
- Majdeh, Z.; Tehranchian, A. M.; Jafari Samimi, A. & Raskhi, S., (2020). “The effect of financial health on the survival of exports of manufacturing industries using the flexible survival model”. Quarterly of Economic Research, 2: 411-436.
- Manzaf, M. R. & Dehghani, L., (2018). “Estimating life insurance capacity in Iran with the ARDL panel approach”. Quarterly of Economic Modeling Research, 37: 39-67.
- Melitz, M. J., (2003). “The Impact of Trade on Intra-industry Reallocations and Aggregate Industry Productivity”. Econometrica, 71(6): 1695–1725.
- Melitz, M. J. & Redding, S. J., (2015). “Heterogeneous Firms and Trade”. Handbook of International Economics, 4: 1-53.
- Mohammad Khani, S.; Fitras, M. H. & Moulai, M., (2020). “Measuring the short-term and long-term effects of factors affecting the export of high-tech product groups in Iran”. Quarterly of Economic Modeling Research, 41: 7-50.
- Mohammadzadeh, P.; Asgharpour, H; Beheshti, M. B. & Rezazadeh, A., (2011). “Examination of monetary model of exchange rate determination in MENA countries: panel co-accumulation approach”. Quarterly of Iranian Economic Research, 49: 151-175.
- Mohammadvand Nahidi, M. & Jabri Khosrowshahi, N., (2010). “Investigation of the effect of economic openness, working population, human capital and capital intensity on labor productivity management in the Iranian economy”. Quarterly of Industrial Management, 12: 89-105.
- Mohammadzadeh, A., (2018). “The effect of monetary policy on the performance of listed companies using Piotrowski's index and dynamic data panel GMM method”. Journal of Financial Engineering and Securities Management, 9(34): 215-232.
- Mustafavi, S. M. H. & Dashti, N., (2009). “Measurement and Analysis of Productivity in Iran's Cement Industry”. Journal of Economic Policy, 1: 85-116.
- National Productivity Organization of Iran, (2017). “Guidelines for measuring productivity indicators in manufacturing companies”. Tehran: Vice-Chancellor of Productivity Monitoring, Research and Consulting.
- Nazir, A.; Azam, M. & Khalid, M. U., (2021). “Debt financing and firm performance: empirical evidence from the Pakistan Stock Exchange”. Journal of Accounting Research, 6 (3): 324-334.
- Nguyen, H. D.; Thi Kim, L. & Khanh, C. O., (2021). “The Impact of Exchange Rate on Exports and Imports: Empirical Evidence from Vietnam”. Journal of Asian Finance, Economics and Business, 8 (5): 61–68.
- Nili, M. et al., (2019). “Which way is Iran's economy going”. Tehran: Dunya Ekhtaz.
- Salehi Komroudi, M.; Pishbahar, E. & Jalili, Z., (2014). “The Relationship between Export and Energy Use in Agriculture Sector of Selected Developing Countries”. Journal of Agricultural Economics, 8(4): 43-57.
- Shahikitash, M. N.; Salarzahi, H. & Beik Madah, M., (2015). “Study of the relationship between cost efficiency, industrial concentration and market power in Iran's cement industry”. Scientific-research quarterly of quantitative studies in management, 3: 51-78.
- Shakri, A., (2008). “Theories and Policies of Macroeconomics”. Tehran: Pars Navisa Publications.
- Singh, M. & Faircloth, S., (2005). “The impact of corporate debt on long term investment and firm performance”. Applied Economics, 37(8): 875-883.
- Taheri Fard, E., (2010). “The role of exchange rate in the development of non-oil exports in Iran's economy”. Journal of Program and Budget, 38: 79-47.
- Tayibi, S. K., (2004). “Long-term interaction of Iran's investment and non-oil exports”. Journal of Economic Research, 1: 43-66.
- Thi Pham, H. S. & Nguyen, D. T., (2020). “Debt financing and firm performance: The moderating role of board independence”. Journal of General Management, 45(3): 141–151.
- Tsekouras, K. D. & Skuras, D., (2005). “Productive efficiency and exports: an examination of alternative hypotheses for the Greek cement industry”. Applied Economics, 37(3): 279-291.
- Vasquez, B. & Corrales, S., (2017). “The Cement Industry in Mexico: An Analysis of its Determinants”. Problem’s del Desarrollo, 48(188): 113-138.
- www.cementassociation.ir
- Yavari, K.; Ashrafzadeh, S. H. R. & Ahmadzadeh, K., (2010). “Export Diversification and Productivity in the Country's Industries”. Journal of Sustainable Growth and Development Research (Economic Research), 3: 53-73. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 376 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 409 |
||