ترسیم نقشه راه نجات و سعادت انسانها در خطبه غراء امام علی (علیهالسلام) | ||
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه | ||
مقاله 3، دوره 9، شماره 36، اسفند 1400، صفحه 39-59 اصل مقاله (988 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2022.23747.2622 | ||
نویسندگان | ||
محمد عترت دوست1؛ فتحیه فتاحی زاده2؛ فاطمه کیانی* 3 | ||
1استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران | ||
2استاد گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران | ||
3کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
خطبه غراء ازجمله خطبههای طولانی حضرت علی(ع) است که به دلیل فصاحت و بلاغت بسیار و برخورداری از مضامین عالی، در طول تاریخ موردتوجه بسیار شارحان و ادیبان قرار گرفته است. یکی از مهمترین سؤالات در رابطه با این خطبه، کشف موضوع اصلی و غرض امام(ع) از بیان این مطالب است. مطالعات صورت گرفته نشان میدهد هرکدام از شارحان، موضوعی خاص را برای این خطبه در نظر گرفته و با رویکردی خاص به شرح آن پرداختهاند، ازجمله: توصیه به تقوا، بیان صفات خداوند، سرگذشت انسان، پرهیز از دنیاگرایی، توصیف قیامت، انذار از معاد و غیره. در این پژوهش تلاش شده با استفاده از روش تحلیل محتوا و استخراج مقولههای مهم متن، ساختار هندسی خطبه غراء تبیین و در نهایت موضوع اصلی خطبه، کشف و شناسایی شود. یافتههای حاصل از تحلیل محتوای مقولههای مهم خطبه نشان میدهند که حضرت علی(ع) در این کلام نورانی و فصیح خود به دنبال ترسیم نقشه راه نجات انسانها بودهاند. به همین دلیل ابتدا به معرفی انسان و استعدادهای او پرداخته، سپس وضعیت حال (زندگی دنیایی) و آینده (زندگی آخرتی) او را گزارش کرده و در این مسیر، انسان را از فرصتها و تهدیدهای پیش رو مطلّع و در پایان راهکار اصلی نجات یعنی تقوا را معرفی و ثمرات آن را تبیین نمودهاند. الگوی حاصل از تحلیل محتوای مقولهای این خطبه میتواند ترسیمکننده راهکار نجات و سعادت انسانها باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
امام علی(ع)؛ خطبه غراء؛ تحلیل محتوا؛ نقشه راه نجات انسان؛ تقوا | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 821 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 344 |