هندسه فرکتالی گسل ها و لرزه خیزی آذربایجان (شمال غرب ایران) | ||
| یافته‌های نوین زمین‌شناسی کاربردی | ||
| مقاله 4، دوره 7، شماره 13، شهریور 1392، صفحه 42-51 اصل مقاله (912.55 K) | ||
| نویسندگان | ||
| مجتبی مهرپویان* ؛ محمد مهدی خطیب؛ محسن جامی؛ مهسا ارجمندی؛ حسین میر زینلی یزدی | ||
| چکیده | ||
| آذربایجان در طول تاریخ کهن خود شاهد فعالیتهای لرزهای متعددی بوده که گاهی این زمینلرزهها سبب خسارات جانی و مالی قابل توجهی شده است. بیشترین فعالیتهای لرزهای در آذربایجان، در اطراف سیستمهای گسلی اصلی که اکثرا به صورت خوشهای و در راستایی NW-SE توزیع یافتهاند، دیده میشود. رفتار لرزهای در یک گسل میتواند با بینظمیهای هندسی آن گسل مرتبط باشد که بدون در نظر گرفتن مقیاس، سیمای ناهموار سیستمهای گسلی در گسلها میتواند تابع هندسه فرکتالی بوده و بنابراین این بینظمی هندسی میتواند به صورت بعد فرکتالی (D) بررسی شود. تحلیلهای فرکتالی به روش مربع شمار در آذربایجان انجام شد. بر اساس نتایج این پژوهش با فاصله گرفتن از سیستم گسلی اصلی در منطقه که دارای روند NW-SE بوده و از شمالغرب تا مرکز آذربایجان گسترش دارد، مقدار بعد فرکتال کاهش مییابد. این امر دلیلی بر وجود ناپیوستگی در سیستمهای گسلی اصلی در منطقه است. مقدار بالای بعد فرکتال در مناطق تبریز، اسکو و بستانآباد و همچنین کاهش در مقدار بعد فرکتال مناطق قرهچمن، سراب و میانه، نشان میدهد که منطقه انتهایی سیستمهای گسلی اصلی در آذربایجان در منطقهای بین چهارگوشهای بستانآباد و قرهچمن است. براساس تحلیل فرکتالی گسلهای منطقه و بررسی دادههای لرزهای، عمده فعالیت لرزهای در آذربایجان در ارتباط با چشمههای خطی (گسلهای) اصلی منطقه و یا شاخههای فرعی آنها رخ میدهد. همچنین توزیع ابعاد فرکتالی حجمی و سطحی آذربایجان نشاندهنده فعالیت لرزهای بالاتر در بخشهای مرکزی و شمالغربی نسبت به سایر مناطق مجاور میباشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آذربایجان؛ تحلیل فرکتالی؛ زمین لرزه؛ سیستم های گسلی؛ لرزه خیزی | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,805 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 204 |
||