کارگاه پخت گچ دورۀ ساسانی، مکشوف از محوطۀ برزقوالۀ لرستان | ||
| پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
| دوره 12، شماره 33، مهر 1401، صفحه 233-266 اصل مقاله (4.74 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nb.2021.23682.2304 | ||
| نویسندگان | ||
| علی فرحانی* 1؛ زهره اویسی کیخا2؛ سیده سارا محمدی3 | ||
| 1استادیار پژوهشکدۀ باستان شناسی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران | ||
| 2استادیار گروه معماری، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه زابل، زابل، ایران. | ||
| 3دکتری باستان شناسی، کارشناس پژوهشکدۀ ابنیه و بافت های فرهنگی و تاریخی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| گچ از قدیمی‌ترین موادی است که از حدود 14 هزار سال پیش تاکنون، در ایران مورداستفاده بوده است.کاربرد فراوان گچ در ساخت و تزئین بناها و تولید مصنوعات مختلف،یکی از ویژگی‌های بارز معماری دورۀ ساسانی است. باوجود شناسایی شواهد زیادی از کاربرد گچ در ادوار مختلف و پژوهشهای گسترده دربارۀ گچبریهای ساسانی، هیچ‌گونه شواهد علمی و باستان‌شناختی از واحدهای کارگاهی مربوط به پخت و فرآوری گچ تا سال 1393 ه.ش. گزارش نشده است. در بهار سال 1393 از کاوش محوطۀ ساسانی برزقواله لرستان، یک واحد کارگاهی کشف و شواهد نشان از کارکرد آن به‌عنوان کوره‌ای جهت پخت گچ بوده است. اهمیت این یافته به‌عنوان نخستین نمونۀ شناخته شده از این گونۀ کارگاهی در ایران و دورۀ ساسانی سبب شد تا در نوشتار حاضر به آن پرداخته شود. هدف اصلی پژوهش حاضر، تشریح روند کشف و معرفی کارگاه، جهت آگاهی پژوهشگران و جبران بخشی از نبود اطلاعات درخصوص این نوع کارگاه‌ها است. مهم‌ترین پرسش‌های پژوهش این بود که: 1- کارگاه‌های پخت گچ محوطۀ برزقواله در چه نقاطی برپا شده؟ 2- چه متغیرهایی در انتخاب مکان و فرم ساخت آن‌ها مؤثر بوده؟ 3- با چه طرح و نقشه‌ای و شامل چه اجزایی هستند؟ فرضیات پیشِ‌رو این بود که با توجه به‌شرایط محیطی و سازند گچی آن در قسمت شمالی و شمال‌غربی شهر، احتمال داده شد کارگاه‌های پخت گچ در این بخش‌ها باشد.متغیرهایی چون: فراوانی، سهولت دسترسی و نزدیکی معادن به شهر، جریان دائم آب، وجود تراس‌های میان‌دره‌ای، سوخت کافی، وزش جریان باد در دره‌ها، در انتخاب مکان ساخت مؤثر بوده است. نقشۀ ساخت آن‌ها احتمالاً مدور یا چندوجهی و دارای آتشخانه، هواکش، و محل بارگذاری مادۀ خام می‌باشند. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی بوده و مبنای آن بر نتایج حاصل از بررسی ها،کاوشهای باستان‌شناختی و مطالعات نظری گذارده شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| برزقواله؛ کورۀ پخت گچ؛ دورۀ ساسانی؛ معماری؛ سفال | ||
| مراجع | ||
|
- آقانباتی، سید علی، 1385، زمین‌شناسی ایران. تهران: انتشارات سازمان زمین‌شناسی کشور.
- ابرلندر، تئودور، 1379، رودخانههای زاگرس. ترجمۀ معصومه رجبی و احمد عباس‌نژاد، تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز.
- پوپ، آرتر؛ و اکرمن، فیلیس، 1387، سیری در هنر ایران از دوران پیش‌ازتاریخ تا امروز. جلد دوم دورۀ ساسانی، زیر نظر: سیروس پرهام، انتشارات علمی و فرهنگی.
- استارک، فریا، 1364، سفرنامۀ الموت لرستان و ایلام. ترجمه و حواشی: علی محمد ساکی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- اشمیت، اریک، 1953، تخت جمشید. ترجمۀ عبدالله فریار، جلد یک، تهران: انتشارات امیر کبیر.
- اکبری، حسن، 1389، «گزارش فصل نخست کاوش نجات‌بخشی محوطۀ کپرگاه V، حوضۀ سد سیمره». آرشیو پژوهشکدۀ باستان‌شناسی، (منتشر نشده).
- اکبری، حسن، 1394، «کپرگاه، محوطهای کوچک و میان‌کوهی از دورۀ نوسنگی بی‌سفال». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 43-34.
- امیری، مصیب؛ و حصاری، مرتضی، 1394، «کاوش محوطه چارآرو، حوزۀ فرهنگی زاگرس‌مرکزی». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران، پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 94-86.
- امیری، مصیب، 1394، «کاوش فصل اول گورستان چیاسبز غربی». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 142-134.
- ایزدپناه، حمید، 1363، آثار باستانی و تاریخی لرستان. 2 جلد، تهران: انتشارات آگاه.
- بحرانی‌پور، حنان، 1394، «گزارش کاوش محوطه گندم‌زار S5.920105 سد سیمرۀ استان ایلام». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران، پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 85-78
- پیرانی، بیان، 1394، «خلاصۀ کاوش در محوطه گورستان گندم زار 1». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 168-162.
- پیرانی، بیان، 1394، «کاوش باستان‌شناسی در محوطه گندم‌زار 2 با تمرکز بر ویژگی معماری بنای مکشوفه ساسانی». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 218-211
- حسن‌پور، عطا، 1394، «بررسی و مقایسۀ تطبیقی گچبریهای به‌دست آمده از کاوش بنای قلاگوری رماوند». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 278-263
- حسن‌پور، عطا، 1396، «گزارش توصیفی فصل نخست کاوشهای باستان‌شناختی محوطۀ چیاسبز چم‌نقدعلی رودبار سیمره-کوهدشت لرستان». مرکز اسناد پژوهشکدۀ باستان‌شناسی (منتشرنشده).
- حصاری، مرتضی، 1389، «گزارش فصل دوم کاوش نجات‌بخشی محوطۀ چیاسبز شرقی، حوضۀ سد سیمره». آرشیو پژوهشکده باستان‌شناسی، (منتشر نشده).
- حصاری، مرتضی؛ امیری، مصیب؛ و میربلوکی، سیدمحسن، 1394، «چیاسبزشرقی روستای نوسنگی بی‌سفال سیمره، حوزۀ فرهنگی زاگرس‌مرکزی». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، چاپ نخست: 33-25.
- حصاری، مرتضی؛ و بیک‌محمدی، خلیل‌الله، 1394، «دستاورد یک فصل گمانه‌زنی در غار مَربُز درۀ چیاسبز». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 56-44.
- دارابی، حجت، 1388، «گزارش فصل اول کاوش نجات‌بخشی محوطۀ نوسنگی بی‌سفال چیاسبز شرقی-سد سیمره». آرشیو پژوهشکدۀ باستان‌شناسی، (منتشر نشده).
- دارابی، حجت، 1391، «نویافتههای معماری از دورۀ نوسنگی در محوطۀ چیاسبز شرقی-سد سیمره». اثر، 51: 56-46.
- دارابی، حجت، 1392، «صنایع‌سنگی محوطۀ چیاسبز شرقی-سد سیمره: تغییرات تکنولوژیکی از دورۀ انتقال نوسنگی به نوسنگی بی‌سفال». مجله پژوهشهای باستان‌شناسی ایران، 5: 24-7.
- دارابی، حجت، 1394، «فصل اول کاوش نجات‌بخشی در محوطۀ نوسنگی بی‌سفال چیاسبزشرقی، سدسیمره». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 24-12.
- دمورگان، ژاک، 1339، جغرافیای غرب ایران. ترجمۀ کاظم ودیعی، تبریز: انتشارات شفق تبریز.
- راولینسون، سر هنری، 1362، گذر از زهاب به خوزستان. ترجمۀ سکندر امان‌الهی‌بهاروند، تهران: انتشارات آگاه.
- رهبر، مهدی، 1378، «معرفی نیایشگاه آدریان مکشوفه از دورۀ ساسانی در بندیان درگز». مجموعه مقالات دومین کنگره تاریخ معماری و شهرسازی ایران، ارگ بم، جلد دوم، سازمان میراث‌فرهنگی کشور: 341-315.
- سجادی، علی، 1374، «هنر گچبری در معماری اسلامی ایران». اثر، 25: 214-194.
- سرفراز، علی‌اکبر، 1355، راهنمای آثار باستانی جزیره خارک. تهران: انتشارات سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران،
- سیدین‌بروجنی، سید رسول، 1394، «معرفی و شناسایی باستان‌شناختی حوضۀ آبگیر سد سیمره». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 11-1.
- سیدین‌بروجنی، سید رسول، 1394، «کاوش (برزقواله؛ برزقاواله)». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 240-235.
- شریفی، مهناز، 1394، «کاوشهای باستان‌شناسی محوطۀ گندم‌زار سیمرۀ استان ایلام». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 177-169.
- شریفی، مهناز، 1394، «بقایای معماری شهر برزقوالۀ ساسانی براساس کاوشهای باستان‌شناسی». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 247-241
- شریفی، مهناز، 1394، «بررسی معماری مسکونی عصر ساسانی براساس کاوشهای باستان‌شناسی شهر برزقوالۀ سد سیمره، شهرستان کوهدشت استان لرستان». گزارشهای چهاردهمین گردهمایی سالانۀ باستان‌شناسی ایران، به‌کوشش: حمیده چوبک، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 308-305.
- شریفی، مهناز، 1394، «نگرشی بر ساختارهای عصر مفرغ محوطۀ گندم‌زار استان ایلام با تکیه‌بر دادههای باستان‌شناسی». گزارشهای چهاردهمین گردهمایی سالانۀ باستان‌شناسی ایران، به‌کوشش: حمیده چوبک، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 312-309.
- شریفی، مهناز؛ و مترجم، عباس، 1397، «مدارک نویافته از کهن‌ترین بقایای معماری هزارۀ پنجم ق.م. در استان کردستان (براساس کاوشهای باستان‌شناسی». مطالعات باستان‌شناسی پارسه، 2 (4): 40-23.
- شیشهگر، آرمان، 1384، «گزارش کاوش محوطۀ سرخ‌دُم لکی کوهدشت لرستان (فصول دوم تا ششم 1383-1379)». سلسله گزارشهای باستان‌شناسی 9، تهران: پژوهشکدۀ باستان‌شناسی، مرکز اسناد تهران، شمارۀ 7 و 24.
- فرحانی، علی، 1393، «گزارش پژوهشی کشف سازه آبی و سیستم آبرسانی دورۀ ساسانی از محوطۀ باستانی برزقواله (بردقباله)، گزارش کاوش ترانشۀ 4». آرشیو پژوهشکدۀ باستان‌شناسی (منتشر نشده).
- فرحانی، علی، 1393، «گزارش پژوهشی کشف کارگاه صنعتی (کورۀ پخت گچ) دورۀ ساسانی از محوطۀ باستانی برزقواله (بردقباله)، گزارش کاوش کارگاه 3». آرشیو پژوهشکدۀ باستان‌شناسی (منتشر نشده).
- فرحانی، علی، 1393، «گزارش پژوهشی کاوش ترانشه‌های 1 و 2 محوطۀ باستانی برزقواله». آرشیو پژوهشکدۀ باستان‌شناسی (منتشر نشده).
- فرحانی، علی، 1394، «گزارش اجمالی کاوشهای نجات‌بخشی محوطۀ باستانی برزقاوله (برزقواله) حوضۀ سد سیمره-استان لرستان». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 262-255.
- فرحانی، علی، 1394، «کاوشهای باستان‌شناسی محوطۀ باستانی برزقاوله (برزقواله) استان لرستان». گزارشهای چهاردهمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران، به‌کوشش: حمیده چوبک، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، : 413-410.
- قندگر، جواد؛ اسماعیلی، حسین؛ و رحمت‌پور، محمد، 1384، «کاوشهای باستان‌شناختی قلعه اژدهاک هشترود». مجموعه مقالات همایش بین‌المللی باستان‌شناسی ایران حوزۀ شمال‌غرب، تهران: سازمان میراث‌فرهنگی، پژوهشکدۀ باستان‌شناسی: 228-193.
- کامبخش‌فرد، سیف‌الله، 1368، دره‌شهر، شهرهای ایران/ به‌کوشش: محمد یوسف کیانی، تهران: چاپخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- کروگر، ینس، 1396، تزئینات گچبری ساسانی. ترجمۀ فرامرز نجدسمیعی، تهران: انتشارات سمت و پژوهشگاه میراث‌فرهنگی وگردشگری.
- گیرشمن، رومن، 1350، هنر ایران، پارت و ساسانی. ترجمۀ بهرام فره‌وشی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
- گیرشمن، رومن، 1356، بیشاپور. ترجمۀ اصغر کریمی، جلد دوم، تهران: سازمان میراث‌فرهنگی کشور.
- لشکری، آرش؛ و عبدی، کامیار، 1394، «کاوش نجات‌بخشی محوطۀ باستانی برزقواله». آرشیو پژوهشکدۀ باستان‌شناسی (منتشر نشده).
- لک‌پور، سیمین، 1389، کاوشها و پژوهشهای باستان‌شناسی دره‌شهر (سیمره). تهران: انتشارات پازینه.
- موزه ملی ایران، بی‌تا، کاتالوگ نمایشگاه گچبری در آرایهها و تزئینات معماری دوران اشکانی و ساسانی. تهران: ناشر موزه ملی ایران.
- مهاجری‌نژاد، عبدالرضا؛ و سراقی، نعمت‌الله، 1394، «گزارش مقدماتی کاوش محوطۀ چشمه‌رجب». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 77-64.
- مهاجری‌نژاد، عبدالرضا؛ سراقی، نعمت‌الله؛ و جاویدخواه، معصومه، 1394، «گزارش مقدماتی کاوش محوطههای لاره‌لارۀ 1 حوضۀ سد سیمره». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 319-295.
- مترجم، عباس، 1394، «اولین فصل از کاوشهای باستان‌شناختی نجات‌بخشی محوطۀ برزه‌قلا (له‌لار) حوضۀ آبگیر سد سیمره». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 210-200.
- مترجم، عباس؛ و شریفی، مهناز، 1397، «فرآیند گذار از سنتهای فرهنگی نوسنگی جدید به مس‌وسنگ قدیم در پسکرانههای شرق زاگرس‌مرکزی». پژوهشهای باستان‌شناسی ایران، 8 (16): 102-82.
- محمدیان، محمدرضا؛ و بیرانوند، مسعود، 1394، «کاوشهای نجات‌بخشی حوضۀ آبگیر سد سیمرۀ شهر باستانی رماوند (محوطۀ برزقاوله) 1393برزقاوله 6». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 120-112.
- محمدی‌فر، یعقوب؛ شریفی، علی؛ و نوروزی، آصف، 1394، «گزارش مقدماتی کاوش در تپه نزله حسن بگ». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 161-154.
- محمدی‌فر، یعقوب، 1394، «کاوشهای نجات‌بخشی حوضۀ آبگیر سد سیمره: گزارش مقدماتی کاوش در قلعه سیرم شاه». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 234-219.
- محمدی‌فر، یعقوب؛ نوروزی، آصف؛ شریفی، علی؛ و اقبال، حامد، 1394، «کاوشهای نجات‌بخشی حوضۀ آبگیر سد سیمره: گزارش مقدماتی کاوش در تپه سرگنداب». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 294-279.
- مقدم، عباس؛ جوانمردزاده، اردشیر؛ و عبدالوند، شهرام، 1387، «گزارش باستان‌شناسی نجات در حوضۀ آبگیر سد سیمره: گمانه‌زنی در محوطههای قلا پیروزعلی، چارآرو و چشمه‌رجب». آرشیو پژوهشکدۀ باستان‌شناسی (منتشر نشده).
- مقدم، عباس؛ جوانمردزاده، اردشیر؛ سلمان‌زاده، جواد؛ ملکی، علی‌محمد؛ عبدالوند، شهرام؛ وثوق‌بابایی، الهام؛ نکویی، پریسا؛ حسین‌زاده، جواد؛ مشکور، مرجان؛ و کیمیایی، معصومه، 1388، «گزارش فصل اول کاوشهای باستان‌شناسی در محوطۀ چم‌قوله، حوضۀ آبگیر سد سیمره». آرشیو پژوهشکدۀ باستان‌شناسی (منتشر نشده).
- مقدم، عباس؛ جوانمردزاده، اردشیر؛ سلمان‌زاده، جواد؛ ملکی، علی‌محمد؛ عبدالوند، شهرام؛ وثوق‌بابایی، الهام؛ نکویی، پریسا؛ حسین‌زاده، جواد؛ مشکور، مرجان؛ و کیمیایی، معصومه، 1394، «کاوشهای نجات‌بخشی در محوطه چم قوله». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 63-57.
- ملکزاده، مهرداد، 1394، «گزارش توصیفی مقدماتی دومین فصل کاوش نجات‌بخشی در چیاسبز غربی». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 153-143.
- نگهبان، عزت‌الله، 1372، حفاری هفت‌تپۀ دشت خوزستان. تهران: انتشارات سازمان میراث‌فرهنگی کشور.
- نعمتی، محمدرضا، 1385، «گزارش فصل اول کاوش محوطۀ تاریخی ولیران دماوند». مرکز اسناد پژوهشکدۀ باستان‌شناسی (منتشر نشده).
- نوروززاده‌چگینی، ناصر، 1372، «هیئت هلمز نخستین فعالیتهای باستان‌شناسی در لرستان». باستان‌شناسی و تاریخ، 13 و 14: 114-97.
- نیاکان، لیلی، 1394، «کاوشهای نجات‌بخشی فراش چهار ایوانی در حوضۀ آبگیر سد سیمره». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، : 111-95.
- نیاکان، لیلی، 1394، «کاوش محوطه قلاپیروزعلی در حوضۀ آبگیر سدسیمره». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 133-121.
- نیاکان، لیلی، 1394، «گزارش مقدماتی کاوشهای نجات‌بخشی محوطه باستانی له‌لار در حوضۀ آبگیر سد سیمره». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 199-187.
- هورشید، شقایق، 1394، «معرفی آثار مکشوف در محوطۀ گندم‌زار 1 شرقی، مستند به کاوشهای نجات‌بخشی حوضۀ سد سیمره در ایلام». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 186-178.
- هورشید، شقایق، 1394، «کاوش نجات‌بخشی محوطۀ شرقی گندم‌زار (1) واقع‌در حوضۀ سد سیمره در استان ایلام». گزارشهای چهاردهمین گردهمایی سالانۀ باستان‌شناسی ایران، به‌کوشش: حمیده چوبک، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 553-550.
- هورشید، شقایق، 1394، «یافتههای حاصل از کاوش محوطۀ برزقاولۀ (1) مستند به کاوش نجات‌بخشی حوضۀ سد سیمره واقع‌در استان لرستان». گزارشهای چهاردهمین گردهمایی سالانۀ باستان‌شناسی ایران، به‌کوشش: حمیده چوبک، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 549 -546.
- هورشید، شقایق، 1394، «معرفی آثار محوطۀ برزقوالۀ 1، مستند به کاوشهای نجات‌بخشی حوضۀ سد سیمره در استان لرستان». مجموعه مقالات پژوهشهای باستان‌شناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، به‌کوشش: لیلی نیاکان، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری: 254-248.
- Aberlander, T., 2000, Zagros Rivers. Translated by: Masoumeh Rajabi and Ahmad Abbasnejad, Tabriz University Publications.
- Aghanbati, S. A., 2006, Geology of Iran. Tehran: Publications of the Geological Survey of Iran.
- Akbari, H., 2010, “Report of the first chapter of rescue excavation of Kapargah V area, Seymareh dam basin”. Archive of Archaeological Research Institute (Unpublished).
- Akbari, H., 2015, “Kapargah, a small and mountainous area from the Neolithic period without pottery”. Collection of Archaeological Research Papers of Seymareh Dam Basin, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute, First Edition: 34 -43.
- Amiri, M. & Hessari, M., 2015, “Exploration of Char-aro site, Central Zagros Cultural Center”. Collection of Archaeological Research Articles of Seymareh Dam Basin, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute, First Edition: 86 -94.
- Amiri, M. & Hessari, M., 2015, “Exploration of the first chapter of Western Chia -sabz Cemetery”. Collection of Archaeological Research Articles of Seymareh Dam Basin, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute, First Edition: 134-142.
- Azarnous. M., 1994, The Sasanian Manor House at Hajiabad, Iran. University of Turin.
- Azarnoush. M., 1983,” Excavation at Hajiabad 1977 first Preliminary report”. Iranica Antiqva, XVIII: 159-171.
- Bahranipour, H. ,2015, “Report of excavation of wheat field S5.920105 Seymareh dam in Ilam province”. Collection of archeological research articles of Seymareh dam catchment, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute, First Edition: 78 -85.
- Darabi, H., 2009, “Report of the first chapter of the rescue excavation of the non-pottery Neolithic site of East Chia-sabz Seymareh Dam”. Archive of the Archaeological Research Institute (unpublished).
- Darabi, H., 2011, “Architectural New Finds from the Neolithic Period in the East Chiasbz-Simareh Dam Area”. Athar, 51: 56-46.
- Darabi, H., 2013, “Stone Industries of East Chiasabz Area - Seymareh Dam: Technological Changes from Neolithic to Non-Pottery Transfer Period”. Pazhohesh-ha-ye Bastanshenasi Iran (Iranian Journal of Archaeological Research), 5: 7-24.
- Darabi, H., 2015, “The first chapter of rescue excavations in the non-pottery Neolithic site of East Chia-sabze, Seysimareh Dam”. Collection of Archaeological Research Articles of Seymareh Dam Basin, by: Leyli Niakan, Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute, First Edition: 12-24.
- Demorgan, J., 1960, Geography of Western Iran, Translated by: Kazem Badiee, Tabriz: Shafaq Publications.
- Demorgan, J., 1982, Mission Scientifique en Perse Recherches. Archaeologiques, Vol. IV. Paris
- Eshmited, E., 1953, Persepolis. Translated by: Abdullah Faryar, Vol 1, Tehran: Amir Kabir Publications.
- Farhani, A., 2014, “Research report on excavation of trenches 1 and 2 of Barzquale ancient site”. Archive of Archaeological Research Institute, (Unpublished).
- Farhani, A., 2014, “Research Report on the Discovery of a Water Structure and Water Supply System of the Sassanid Period from the Archaeological Site of Barzqualeh (Bardqabaleh), Trench 4 Exploration Report”. Archaeological Research Institute Archive, (Unpublished).
- Farhani, A., 2014, “Research Report on the Discovery of an Industrial Workshop (Gypsum Baking Furnace) of the Sassanid Period from the Archaeological Site of Barzqualeh (Bardqabaleh), Trench 3 Exploration Report”. Archaeological Research Institute Archive, (Unpublished).
- Farhani, A., 2015, “Archaeological excavations of the ancient site of Barzqualeh (Barzqavaleh) in Lorestan Province”. Reports of the 14th Annual Archaeological Conference of Iran, by: Hamideh Chubak, Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute: 410 -413.
- Farhani, A., 2015, “Overview of salvage excavations of Barzagvaleh (Barzqavaleh) archaeological site of Seymareh Dam Basin-Lorestan Province”. Collection of Archaeological Research Articles of Seymareh Dam Basin, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute, First Edition: 255-262.
- Ghandgar, J.; Esmaili, H. & Rahmatpour, M., 2005, “Archaeological excavations of Hashtrood Dragon Castle”. Proceedings of the International Conference on Archeology of Iran Northwest, Cultural Heritage Organization, Archaeological Research Institute: 193-228.
- Girshman, R., 1971, “Iranian Art, Part & Sssani”. Translated by: Dr. Bahram Farahvashi, Tehran: book translation and publishing company.
- Girshman, R., 1977, Bishapour, translated by Asghar Karimi. Vol. 2, Tehran: Cultural Heritage Organization, Deputy for Revival.
- Goff. M. C., 1964, “Lurestan befor the Iron Age”. IRAN, 9: 131-152.
- Hasanpor, A., 2017, “The Describtion Report of the First Season Excavation of Chia Sabz-e Naghd Ali of Rodbar, Kohdasht, Lorestan”. Archive of Archaeological Center of Iran, (Unpublished).
- Hasanpour, A., 2015, “Comparative study and comparison of gypsum casts obtained from the excavation of Qalaguri Ramavand”. Collection of Archaeological Research Papers of Seymareh Dam Basin, by; Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute, First Edition: 263-278.
- Hessari, M., 2010, “Report of the second chapter of the rescue excavation of the eastern Chiasbz site, Seymareh dam basin”. Archive of the Archaeological Research Institute (Unpublished).
- Hessari, M. & Beyk Mohammadi, KH., 2010, “Achievement of a speculation season in Marbaz Cave of Chiasbz Valley”. Collection of Archaeological Research Articles of Seymareh Dam Basin, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute, First Edition: 44 -56.
- Hessari, M., Amiri, M. & Mirbloki, S. M., 2010, “Chiasb-e-Sharghi, Neolithic village of Seymareh pottery,Central Zagros Cultural Center”. Proceedings of Seymareh Dam catchment, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage Research Institute and Tourism, First edition: 25-33.
- Horshid, Sh., 2015, “Findings from the excavation of Barzaqoleh site (1) documented in the rescue excavation of Seymareh Dam basin located in Lorestan province”. Reports of the 14th Annual Archaeological Conference of Iran, by Hamideh Chubak, Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute: 546-549.
- Horshid, Sh., 2015, “Introduction of Barzqualeh 1 site, documented on rescue excavations of Seymareh Dam basin in Lorestan province”.Collection of Archaeological Research Articles of Seymareh Dam Basin, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage and Bite Research Institute, First Edition: 248-254.
- Horshid, Sh., 2015, “Introduction of discovered artifacts in the eastern wheat field 1, documented the rescue excavations of Seymareh Dam basin in Ilam”. Proceedings of Seymareh Dam Basin, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage Research Institute and Tourism, First edition: 178-186.
- Horshid, Sh., 2015, “Salvage excavation of the eastern area of Gandumzar (1) located in the Seymareh dam basin in Ilam province”. Reports of the 14th Annual Archaeological Conference of Iran, by: Hamideh Choubak, Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute: 550-553.
- Izadpanah, H., 1984, Lorestan antiquities and history. 2 Vols, Tehran: Agah Publications.
- Kambakhsh Fard, S., 1989, “Dareh-Shahr”. Cities of Iran, by: Mohammad Yousef Kiani, Tehran Islamic Culture and Guidance Printing House.
- Kingery, W.; David, P.; Vandiver, B. & Martha P., 1988, “Production and Use of Lime and Gypsum Plaster in the Pre-Pottery Neolithic Near East”. Journal of Field Archaeology, (15): 2.
- Krueger, J., 2017, “Sassanid bed decorations”. Translated by: Faramarz Najd Samiei, Tehran: Samt Publications and Cultural Heritage and Tourism Research Institute.
- Lakpour, S., 2010, Archaeological excavations and research in Darrehshahr (Seymareh). Tehran, Pazineh Publications.
- Lashkari, A. & Abdi, K., 2015, “Salvation excavation of Barzqualeh archaeological site”. Archive of Archaeological Research Institute, (Unpublished).
- Malekzadeh, M., 2015, “Preliminary Descriptive Report of the Second Chapter of Rescue Exploration in Western Chia-sabz”. Collection of Archaeological Research Papers of Seymareh Dam Basin, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute, First Edition, Winter 2016: 143-153.
- McBurney, C. B. M., 1969, “Report On Further Excavation In The Caves Of The Kuh-I Dasht Area During August 1969’’. Bastan Shenassi, 3: 8-12.
- McBurney, C. B. M., 1970, “Paleolithic Excavation in the Zagros Area’’. IRAN, 8: 185-186.
- Meldgard. J.; Mortensen. P. & Thrane. H., 1964, “Excavation at Tepe Guran Lurestan’’. Acta Archaeological, XXXV: 97-133.
- Moghadam, A.; Abdulvand, Sh. & Javanmardzadeh, A., 2008, “Archaeological report of Rescue excavatinos in the catchment area of Seymareh Dam: Speculation in the areas of Qala Piroozali, Chahararoo and Cheshmeh Rajab”. Archives of the Archaeological Research Institute (Unpublished).
- Moghadam, A.; Javanmardzadeh, A.; Salmanzadeh, J.; Maleki, A. M.; Abdulvand, Sh.; Vosouq Babaei, E.; Nekoui, P.; Hosseinzadeh, J.; Mashkoor, M. & Kimiaei. M., 2009, “Report of the first chapter of archaeological excavations in Cham Gholeh area, Seymareh dam catchment basin”. Archive of Archaeological Research Institute (Unpublished).
- Moghadam, A.; Javanmardzadeh, A.; Salmanzadeh, J.; Maleki, A. M.; Abdulvand, Sh.; Vosouq Babaei, E.; Nekoui, P.; Hosseinzadeh, J.; Mashkoor, M. & Kimiaei. M.,2015, “Rescue excavations in Cham Gholeh area”.Collection of Archaeological Research Papers of Seymareh Dam Basin, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage and Bite Research Institute, First Edition: 57 -63.
- Mohajerinejad, A. R.; Suraghi, N. & Javidkhah, M., 2015, “Preliminary report of excavation of Lalar 1 areas of Seymareh Dam Basin”. Proceedings of Seymareh Dam Basin, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage Research Institute And Tourism, First Edition: 295-319.
- Mohajerinejad, A. & Suraghi, N., 2015, “Preliminary report of excavation of Rajab spring area”. Collection of archeological research articles of Seymareh dam catchment, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute, First edition: 64-77.
- Mohammadian, M. R. & Beiranvand, M., 2015, “Rescue excavations of Seymareh Dam catchment area of the ancient city of Ramavand (Barzqavaleh area) 2014 Barzqavoleh 6”. Collection of Archaeological Research Articles of Seymareh Dam catchment area, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage Research Institute And Tourism, First Edition: 112-120.
- Mohammadifar, Y.; Sharifi, A. & Norouzi, A., 2015, “Preliminary Report of Excavation in Nazleh Hassan Beig Tepe”. Collection of Archaeological Research Papers of Seymareh Dam Basin, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute, Print First: 154-161.
- Mohammadifar, Y.; Norouzi, A.; Sharifi, A. & Eghbal, H., 2015, “Rescue excavations of Seymareh Dam catchment basin: a preliminary report of excavation in Sare-gandab Tepe”. Proceedings of Seymareh Dam catchment, by: Lily Niakan, Tehran: Institute of Cultural Heritage and Tourism, First Edition: 279-294.
- Mohammadifar, Y.; Sharifi, A. & Norouzi, A., 2015, “Seymareh Dam Reservoir Rescue Excavations: Preliminary Report of Excavation in Sirm Shah Castle”. Collection of Archaeological Research Articles of Seymareh Reservoir, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute, First Edition: 219-234.
- Motarjem, A., 2015, “The first chapter of salvage archaeological excavations in Barzeh Ghala area (Le Lar) Seymareh Dam catchment area”. Collection of Archaeological Research Articles of Seymareh Reservoir, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute, First Edition: 200-210.
- Motarjem, A. & Sharifi, M., 2018, “The process of transition from modern Neolithic cultural traditions to ancient copper and stone in the eastern Zagros”. Pazhohesh-ha-ye Bastanshenasi Iran (Iranian Journal of Archaeological Research), 16 (8): 82-102.
- National Museum of Iran, no date, Catalog of Bed Exhibition in Arrays and Decorations of Parthian and Sassanid Architecture. Tehran: Publisher of the National Museum of Iran.
- Negahban, E., 1372, Excavation of Haft Tappeh in Khuzestan Plain. Tehran: Cultural Heritage Organization Publications.
- Nemati, M. R., 2006, “Report of the first Season Excavation of Historical Site of Valiran, Damavand”. Archiv of Archaeological Ceenter of Iran, (Unpublished).
- Niakan, L., 2015, “Rescue excavations of four-porch bed in Seymareh Dam catchment basin”. Collection of Archaeological Research Papers of Seymareh Dam catchment, by: Lily Niyakan, Tehran: Cultural Heritage and Bite Research Institute, First Edition: 95-111.
- Niakan, L., 2015, “Exploration of Qala pirooz Ali site in Seymareh Dam catchment area”. Collection of Archaeological Research Articles of Seymareh Dam catchment area, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage and Bite Research Institute, First Edition: 121-133.
- Niakan, L., 2015, “Preliminary report of rescue excavations of Le Lar ancient site in Seymareh dam catchment basin”. Proceedings of Seymareh dam catchment, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage and Bite Research Institute, First edition: 187-199.
- Nicholas. J. & Zeidi, M., 2013, ”The ground stone tools from the aceramic Neolithic Site of Chogha Golan Ilam Province Western Iran”.Stone Tools in Transitio: From Hunter- Gatherers to Farming Societie in the Near East, By; Ferran Borrell: Juan Jose Ibanez: Miquel Molist, 7th Conference on PPN Chipped and Ground Stone Industries of the Fertile Crescent: 365-376.
- Nowruzzadeh Chegini, N., 1993, “The first Holmes delegation of archeological activities in Lorestan”. Journal of Archeology and History, 13-14: 99-114.
- Pirani, B., 2015, “Summary of excavations in the area of Gandumzar 1 Cemetery”. Collection of Archaeological Research Articles of Seymareh Dam Basin, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute, First Edition, Winter 2016: 162-168.
- Pirani, B., 2015, “Archaeological excavations in Gandumzar 2 with a focus on the architectural features of the Sassanid excavated building”. Collection of Archaeological Research Articles in Seymareh Dam Basin, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute, First Edition , Winter 2016: 211-218.
- Pope, A. & Ackerman, P., 2008, “A Journey in Iranian Art from Prehistory to the Present”. Volume II, The Sassanid Period, Under the Cyrus Parham, Scientific and Cultural Publications: 666-675.
- Rahbar, M., 1999, “Introduction of the Adrian shrine discovered from the Sassanid period in Dargaz prison”. Proceedings of the Second Congress of the History of Architecture and Urban Planning of Iran, Bam Citadel, Vols 2, Cultural Heritage Organization: 315-341.
- Rawlinson, S. H., 1983, Crossing Zahab to Khuzestan. Translated by: Eskandar Aman Allahi Baharvand, Tehran: Agah Publications.
- Roustaei, K.; Mashkour, M. & Tengberg, M., 2015, “Tappeh Sang-e Chakhmaq and the beginning of the Neolithic in north-east Iran”.Antiquity, 89 (345): 573-595.
- Sajjadi, A., 1995, “The art of bedding in the Islamic architecture of Iran”. Athar, 25: 194-214.
- Sarfaraz, A. A., 1976, Guide to the Antiquities of Khark Island. Tehran: Publications of the National Organization for the Protection of Antiquities of Iran.
- Seyedin Boroujeni, S. R., 2015, “Exploration (Barzqavaleh; Barzqavaleh)”.Collection of Archaeological Research Articles of Seymareh Dam Basin, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage and Bite Research Institute, First Edition: 235-240.
- Seyedin Boroujeni, S. R., 2015, “Introduction and Archaeological Identification of Seymareh Dam Basin”. Collection of Archaeological Research Articles of Seymareh Dam Basin, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute, First Edition: 1-11.
- Sharifi, M. & Motarjem, A., 2018, “Newly found evidence of the oldest architectural remains of the fifth millennium BC in Kurdistan province (based on archaeological excavations). Parseh Journal of Archaeological Studies, 2(4): 23-40.
- Sharifi, M., 2015, “Archaeological excavations of GandomZar simareh area in Ilam province”. Collection of Archaeological Research Papers of Seymareh Dam Basin, by: Lily Niakan, Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute, First Edition: 169- 177.
- Sharifi, M., 2015, “Remains of Sassanid architecture of Barzagvaleh city based on archaeological excavations”. Collection of Archaeological Research Articles of Seymareh Dam Basin, by Lily: Niakan, Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute, First Edition: 241- 247.
- Sharifi, M., 2015, “A look at the Bronze Age structures in the wheat field of Ilam province based on archaeological data”. Reports of the 14th Annual Archaeological Conference of Iran, by: Hamideh Choubak, Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute: 309-312.
- Sharifi, M., 2015, “Study of Sassanid Residential Architecture Based on Archaeological Excavations in Barzqavaleh, Seymareh Dam, Koohdasht, Lorestan Province”. Reports of the 14th Annual Archaeological Conference of Iran, by: Hamideh Chubak, Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute: 305-308.
- Shishegar, A., 2005, Report on the excavation of the Red Tail Area of Laki Koohdasht, Lorestan (seasons 2 Until6, 2000-2004). Archaeological Reports (9), Tehran: Archaeological Research Institute, Tehran Documentation Center: 7- 24.
- Stark, F., 1985, Alamut, Lorestan and Ilam Travelogue. Translated and annotated by: Ali Mohammad Saki, Tehran: Scientific and Cultural Publications.
- Stein, U., 1969, Old Routes of Westsrn Iran. London. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 628 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 483 |
||