وضعیت سرمایۀ اجتماعی در استان کردستان؛ آسیب‌ها، راهبردها و برنامه‌های تقویت سرمایۀ اجتماعی | ||
| پژوهش های جامعه شناسی معاصر (علمی - پژوهشی) | ||
| مقاله 1، دوره 10، شماره 19، اسفند 1400، صفحه 9-41 اصل مقاله (751.01 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/csr.2021.23953.1948 | ||
| نویسنده | ||
| امید قادرزاده* | ||
| دانشیار جامعه‌شناسی و پژوهشگر پژوهشکدۀ کردستان‌شناسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. | ||
| چکیده | ||
| سرمایۀ اجتماعی یک سازۀ نظری و سیاستی به‌شمار می‌رود و به میانجی سنجش سرمایۀ اجتماعی به‌مثابه نبض‌سنجی اجتماعی می‌توان جهت و آهنگ تغییرات جامعه در ساحت‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی و نیز پیامدهای سیاست‌گذاری عمومی و اجتماعی را شناسایی و تحلیل نمود. پژوهش حاضر با هدف واکاوی وضعیت سرمایۀ اجتماعی در بین نمونه‌ای از شهروندان استان کُردستان به انجام رسیده است. این پژوهش به روش پیمایش و با استفاده از ابزار پرسش‌نامه درمورد 1007 نفر از شهروندان استان کُردستان در بازۀ سنی20 تا 54 سال انجام گرفت. شیوۀ نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای بوده است. برمبنای یافته‌ها، میانگین شاخص ترکیبی سرمایۀ اجتماعی در سطح متوسط ارزیابی می‌شود. کمّ و کیف سرمایۀ اجتماعی، به‌ویژه در بُعد سرمایۀ اجتماعیِ کلان پایین است و این مسأله نشان از زوال اعتماد عمومی به اهمیت و موفقیت عملکرد نهادها در حوزه‌های چهارگانۀ اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است. نوع غالب سرمایۀ اجتماعی در استان کردستان، سرمایۀ اجتماعیِ خُرد است و سرمایۀ اجتماعی میانی در سطح متوسط قرار دارد. براساس نتایج تحلیل واریانس، میانگین سرمایۀ اجتماعی بر حسب جنسیت، ردۀ سنی، وضع تأهل، سواد، وضع فعالیت پاسخ‌گویان تفاوت می‌پذیرد. در بخش پایانی پژوهش، با نظر به مختصات سرمایۀ اجتماعی، آسیب‌ها و مخاطرات، راهبردها، برنامه‌ها و مجریانِ ارتقای سرمایۀ اجتماعی در کُردستان ارائه شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ارزیابی از آینده؛ اعتماد سازمانی؛ سرمایۀ اجتماعی؛ عدالت اجتماعی؛ مشارکت اجتماعی؛ کُردستان | ||
| مراجع | ||
|
- باقری، مهدیه؛ صدیق اورعی، غلامرضا؛ و یوسفی، علی، (1397). «مسأله تعامل اجتماعی در جامعۀ ایران؛ بازکاوی مشکلات تعامل در مجموعه مقالات گزارش وضعیت اجتماعی ایران». مسائل اجتماعی، شمارۀ 10 (1)، صص: 80-53. - پاتنام، رابرت، (1380). دموکراسی و سنت‌های مدنی. مترجم: محمدتقی دلفروز، تهران: روزنامه سلام. - پاتنام، رابرت، (1384). «جامعه برخوردار، سرمایۀ اجتماعی زندگی عمومی». در: کیان تاجبخش، سرمایۀ اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه، مترجم: افشین خاکباز و حسن پویان، تهران: شیرازه. - جمالی، فیروز؛ پورمحمدی، محمدرضا؛ و قنبری، ابوالفضل، (1388). «تحلیلی بر روند نابرابری درنقاط شهری استان‌های ایران (1365-1385)». تحقیقات جغرافیایی، شمارۀ 24 (95)، صص: 28-1. - چلبی، مسعود، (1393). تحلیل نظری و تطبیقی در جامعه‌شناسی. تهران: نی. - چلبی، مسعود؛ و مبارکی، محمد، (1384). «تحلیل رابطه سرمایۀ اجتماعی و جرم در سطوح خرد و کلان». مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، شمارۀ 6 (2)، صص: 44-3. - دواس، دی. ای.، (1381). پیمایش در تحقیقات اجتماعی. مترجم: هوشنگ نایبی، تهران: نی. - دورکیم، امیل، (1381). تقسیم‌کار اجتماعی. مترجم: باقر پرهام، تهران: مرکز. - رفیع‌پور، فرامرز، (1388). سرطان اجتماعی فساد. تهران: شرکت سهامی انتشار. - روشنفکر، پیام، (1385). «سرمایه جدید، فردگرایی و بعداخلاقی سرمایۀ اجتماعی».خردنامه همشهری، شمارۀ 3، صص: 6-1. - شارع‌پور، محمود، (1380). «فرسایش سرمایه‌اجتماعی و پیامدهای آن». نامۀ انجمن جامعه‌شناسی ایران، شمارۀ 3، صص: 112-101. - عبداللهی، محمد؛ و موسوی، محمدطاهر، (1385). «سرمایۀ اجتماعی در ایران وضعیت موجود، دورنمای آینده و امکان‌شناسی گذار». رفاه اجتماعی. شمارۀ 6 (25)، صص: 234-195. - عبداللهی، محمد، (1380). «توسعۀ اجتماعی از دیدگاه جامعه‌شناسی امروزی». مجموعه مقالات همایش توسعۀ اجتماعی، تهران: انتشارات علمی فرهنگی - فیلد، جان، (1388). سرمایۀ اجتماعی. مترجم: غلامرضا غفاری و حسین غفاری، تهران: کویر. - قادرزاده، امید؛ و معیدفر، سعید، (1389).«گونه‌ها و سطوح سرمایۀ اجتماعی در اجتماعات قومی (مطالعه موردی مناطق کردنشین)». مجلۀ انسان‌شناسی، شمارۀ 8 (12)، صص: 123-105. - قادرزاده، امید.، محمدپور، احمد و قادری، امید. (1391).«برساخت اجتماعی پدیدۀ تجارت مرزی:ارائه یک نظریه زمینه‌ای در شهرستان مریوان». فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعۀ اجتماعی، شمارۀ 9، صص: 35-8. - قادرزاده، امید؛ و رادمان، مهدی، (1397). «بی‌تفاوتی اجتماعی جوانان و گسست اجتماعی- فرهنگی (مطالعه پیمایشی جوانان شهر بوکان)». مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، شمارۀ 39 (1)، صص: 76-59. - قادرزاده، امید؛ و کریمی، ایوب، (1399). «فعالیت در سازمان‌های مردم نهاد؛ برساخت شبکه ارتباطی جدید به‌مثابه جایگزین محدودیت‌های ساختاری: ارائه نظریه زمینه‌ای». دوفصلنامه مسائل اجتماعی ایران. شمارۀ 11(1)، صص: 232-203. - محمدزاده، حسین؛ و خانی، سعید، (1397). «زمینه‌های تاریخی و اجتماعی مؤثر بر شکاف قومی در ایران». مطالعات اجتماعی ایران، شمارۀ 12 (3)، صص: 147-125. - مرکز بررسی‌های استراتژیک، (1395). مسأله‌شناسی راهبردی استان کردستان. تهران: ریاست جمهوری - مرکز ملی رصد اجتماعی شورای اجتماعی کشور، (1394). سنجش سرمایۀ اجتماعی گزارش کشوری. تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات - مشفق، محمود، (1394).«مقایسه ویژگی‌های جمعیتی مناطق مرزی و غیرمرزی و تبعات امنیتی آن». پژوهش‌نامه مطالعات مرزی. شمارۀ 3 (2)، صص: 154-121. - نیسی، عبدالکاظم، (1389). «شاخص توسعۀ انسانی در استان‌های ایران». علوم بهداشتی، شمارۀ 2 (2)، صص: 62-52. - ولکاک، مایکل.؛ افه، کلاوس، و همکاران، (1389). سرمایۀ اجتماعی: اعتماد ، دموکراسی و توسعه. مترجم: حسن پویان و افشین خاکباز، تهران: شیرازه - Brehm, J. & Rahn, W., (1997). “Individual-Level Evidence for the Causes and Consequences of Social Capital”. American Journal of Political Science, No. 41 (3), Pp: 999–1023. - Edwards, B. & Michael W. F., (1998). “Civil Society and Social Capital Beyond Putnam”. American Behavioral Scientist, No. 42 (1), Pp: 124–39. - Knack, S. & Keefer, Ph., (1997). “Does Social Capital Have an Economic Payoff? A Cross-Country Investigation”. Quarterly Journal of Economics, No. 52, (4), Pp: 1251–87. - Krishna, A., (2002). Active social capital: Tracing the Roots of Development and Democracy. Columbia University Press books. - Laitin, D. D., (1995). “The Civic Culture at 30”. American Political Science Review, No. 89 (1), Pp: 168–73. - Levi, M., (1996). “Social and Unsocial Capital”. Politics and Society, No. 24, Pp: 45–55. - Putnam, R. D., (1995). “Bowling Alone: America’s Declining Social Capital”. Journal of Democracy, No. 6 (1), Pp: 65–78. - Putnam, R. D.; Leonardi, R. & Raffaella Y. N., (1993). Making Democracy Work: Civic Traditions in Modern Italy. Princeton: Princeton University Press. - Rothstein, B., (2001). “Social Capital in the Social Democratic Welfare State”. Politics and Society, No. 29 (2), Pp: 207–241. - Schneider, M., Teske, P.; Marschall, M., Mintrom, M. & Roch, Ch., (1997). “Institutional Arrangements and the Creation of Social Capital:The Effects of Public School Choice”. American Political Science Review, No. 91(1), Pp: 82–93 - Stone, W., (2002). “Measuring Social Capital: Towards a Theoretically Informed Measurement Framework for Researching Social Capital in Family and Community Life”. Research Paper, No. 24, Australian Institute of Family Studies, Melbourne, Available at http: //www.aifs.gov.au/institute/pubs/stone.html. - Tarrow, S., (1977). Between Center and Periphery:Grassroots Politicians in Italy and France. New Haven: Yale University Press. - Wade, R., (1994). Village Republics: Economic Conditions for Collective Action in South India. San Francisco: Institute for Contemporary Studies. - Walzer, M., (1995). “The Concept of Civil Society”. No. 7–28. In Walzer (ed.),Toward a Global Civil Society. Oxford, U. K.: Berghahn Books. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 699 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 546 |
||