کاربرد مدل بازی تکاملی انتقال ژنتیک برای تحلیل روابط تجاری استراتژیک در بازارهای هدف در راستای موافقت‌نامه‌های منطقه‌ای | ||
| فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران | ||
| مقاله 2، دوره 11، شماره 41، خرداد 1401، صفحه 1-41 اصل مقاله (628.95 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/aes.2021.24094.3270 | ||
| نویسندگان | ||
| سرور چهرازی مدرسه1؛ ابراهیم انواری* 2؛ حسن فرازمند3؛ احمد صلاح منش4 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه اقتصاد، دانشکدۀ اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
| 2دانشیار گروه اقتصاد، دانشکدۀ اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
| 3استاد گروه اقتصاد، دانشکدۀ اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
| 4استادیار گروه اقتصاد، دانشکدۀ اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
| چکیده | ||
| هنوز هم تحت‌تأثیر تفکر جنگ سرد، بسیاری از کشورها ممکن است به‌جای همکاری، در روابط بین‌الملل با یکدیگر رقابت داشته باشند. با این‌وجود، در بیشتر مواقع انتخاب سیاست‌های دائمی درخصوص تجارت امکان‌پذیر نیست؛ چراکه با تغییر ساختار تولید و سطح توسعه، منافع کشورها تغییر می‌یابد. در نتیجه، چندین شکل تعاملات استراتژیک در طی روند سیاست‌گذاری تجاری ظاهر میشود. بر همین‌اساس در این مقاله، با استفاده از یک مدل نامتقارن بازی تکاملی و اضافه کردن فرضیۀ بازی برد-برد، به تجزیه و تحلیل اثرات اعمال استراتژی همکاری به‌جای رقابت در امور بین‌الملل پرداخته میشود. بررسی تکامل در بستر نظریۀ بازی‌ها کمک می‌کند پدیده‌هایی همچون رفتارهای همکارانه بهتر توضیح داده شوند؛ لذا در این تحقیق، علاوه‌بر منظور کردن مکانیزم پویایی تغییرات در بازۀ زمانی 2005 تا 2018، ابتدا مدل بازی مطابق با بازی معمای زندانی طراحی شده و در ادامه با اضافه کردن فرضیۀ بازی برد-برد و به‌دست آوردن منافع بازیگران، مدل اولیه به‌منظور بررسی امکان‌سنجی ایجاد توافق میان کشورهای ایران، ترکیه و روسیه در دستیابی به بازار عراق به‌عنوان بازار هدف، بسط داده شده است. براساس نتایج به‌دست آمده از بازی تکاملی تحت استراتژی مختلط، ایران به‌دلیل قدرت چانه‌زنی بالاتر، به‌عنوان رهبر عمل کرده و به‌جای همکاری با ترکیه، استراتژی رقابت را انتخاب خواهد کرد و در عوض، ترکیه نقش پیرو را داشته و به‌جای رقابت با ایران، همکاری را انتخاب می‌کند، به‌ویژه اگر هزینۀ پیش‌بینی شده برای عدم تعامل زیاد باشد. با این‌حال، در بازی تکاملی پویا و تحت فرضیۀ جدید بازی برد-برد، به این نکته پی برده میشود که استراتژی همکاری در زمینۀ تجارت با کشور عراق و کمک به توسعۀ آن، به احتمال زیاد یک گزینۀ منطقی برای ایران و ترکیه است. همچنین با حضور روسیه، امکان کسب منافع بیشتر با انتخاب استراتژی همکاری به‌جای رقابت، بالاتر خواهد بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بازی تکاملی؛ استراتژی همکاری؛ موافقتنامۀ تجاری؛ روابط استراتژیک | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
بیاتی، المیرا؛ صفوی، بیژن؛ و جعفرزاده، امیر، (1398). «همکاری ایران و قطر در برداشت از ذخایر مشترک گازی پارس جنوبی (گنبد شمالی) با تاکید بر نظریۀ بازی‌ها». مدلسازی اقتصادی، شمارۀ 45، صص: 72-47.
جعفرزاده، امیر؛ شاکری، عباس؛ مومنی، فرشاد؛ و عبدلی، قهرمان، (1393). «تحلیل همکاری میان ایران و ترکمنستان در صادرات گاز به اروپا از طریق خط لوله نوباکو: چارچوب نظریۀ بازی همکارانه». پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، شمارۀ 12، صص: 144-117.
خاکستری، مرضیه؛ جلینی، سحر؛ و عاملی، احمد، (1397). «تحلیل رفتار اوپک با رویکرد نظریۀ بازی تکاملی». تحقیقات مدلسازی اقتصادی، شمارۀ 31، صص: 131-103.
رضازاده، سخاوت (1388). «استراتژی خاورمیانه‌ای ترکیه و محدودیت‌ها و مطلوبیت‌های ایران». نشریه مرکز تحقیقات استراتژیک، شمارۀ 19، صص: 146-119.
زیباکلام، صادق؛ و گودرزی، مهناز، (1392). «سیاست خارجی ایران و ترکیه در آسیای مرکزی: امکان‌سنجی روابط راهبردی دو کشور بر مبنای مدلی تطبیقی». مطالعات روابط بین الملل، شمارۀ 6(21)، صص: 195-165.
سعادت، رحمان؛ عرفانی، علیرضا؛ کرکه‌آبادی، سمیه؛ و شیخی مهرآبادی، مریم، (1395). «بررسی رابطه دلار و یورو براساس نظریۀ بازی‌ها». مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، شمارۀ 21، صص: 97-75.
شهبازی، سهند؛ مسعودنیا، حسین؛ و گودرزی، مهناز، (1398). «تاثیر روابط ایران و ترکیه بر روند همگرایی در خاورمیانه». پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، شمارۀ 1، صص: 189-165.
طیبی، سید کمیل؛ و آذربایجانی، کریم، (1380). «بررسی پتانسیل تجاری موجود میان ایران و اوکراین: بکارگیری یک مدل جاذبه». پژوهشنامه بازرگانی، شمارۀ 21(6)، صص: 82-61.
کرمی، جهانگیر، و نجفی، زینب، (1390). «همکاری های روسیه و ترکیه: هدف‌ها، گستره و چشم‌اندازها». مطالعات اوراسیای مرکزی، شمارۀ 4(9) ، صص: 78-59.
گودرزی، مهناز، (1393). «جهانی‌شدن و منطقه‌گرایی: تعامل یا تقابل: مطالعه موردی سازمان همکاری شانگهای». مطالعات اوراسیای مرکزی، شمارۀ 2(7) ، صص: 353-335.
محمودی‌نیا، داود؛ دلالی اصفهانی، رحیم؛ انجوردا، جکوب؛ و بخشی‌دستجردی، رسول، (1395). «نظریۀ بازی‌ها و نقش آن در تعیین سیاست‌های پولی و مالی: کاربردی از نظریۀ بازی‌های دیفرانسیلی و استاکلبرگ». مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، شمارۀ 18، صص: 34-1.
منظور، داوود؛ و یوسفی، حسین، (1393). «ترانزیت گاز ایران به اروپا: رویکرد نظریۀ بازی». مطالعات اقتصاد انرژی، شمارۀ 43، صص: 45-21.
نجارزاده، رضا؛ و محمودی، حیدر، (1395). «رقابت ایران، روسیه و قطر برای دستیابی به بازار گاز هندوستان». پژوهش‌های اقتصادی، شمارۀ 1، صص: 237-211.
Abbott, P. C. & Kallio, P. K. S., (1996). “Implications of game theory for international agricultural trade”. Trade Research Center, No. 78 (3), Pp: 1-17.
Antras, P. & Staiger, R. W., (2012a). “Offshoring and the role of trade agreements”. American Economic Review, No. 102 (7), Pp: 3140–3183.
Antras, P. & Staiger, R. W., (2012b), “Trade agreements and the nature of international price determination”. American Economic Review Papers and Proceedings, No. 102 (3), Pp: 470–476.
Bagwell, K. & Staiger, R. W., (1999a). “Regionalism and multilateral tariff cooperation, International Trade Policy and the Pacific Rim”. International Economic Association Series, Palgrave Macmillan, London, Pp: 157-185.
Bagwell, K. & Staiger, R. W., (2009). Delocation and trade agreements in imperfectly competitive markets. Mimeo.
Bagwell, K. & Staiger, R. W., (2012a). “Profit shifting and trade agreements in imperfectly competitive markets”. International Economic Review, No. 53 (4), Pp: 1067-1104.
Bagwell, K. & Staiger, R. W., (2012b). “The economics of trade agreements in the linear delocation model”. Journal of International Economics, No. 88 (1), Pp: 32–46.
Bayati, E.; Safavi, B. & Jafarzadeh, A., (2019). “Cooperation between Iran and Qatar in the extraction of joint gas reserves of South Pars (North Dome) with emphasis on game theory”. Economic Modeling, No. 45, Pp: 47-72 (In Persian).
Bhagwati, J. & Panagariya, A., (1996). “Preferential trading areas and multilateralism: strangers, friends or foes?”. The Economics of Preferential Trade Agreements, Washington DC: AEI Press, Pp: 1-78.
Blomstrom, M. & Kokko, A., (1998). “Regional integration and foreign direct investment”. Working Paper Series in Economics and Finance, No. 172, Pp: 12-34.
Chang, W. & Winters L. A., (2002). “How regional blocs affect excluded countries: the price effects of Mercosur”. American Economic Review, No. 92 (4), Pp: 889-904.
Ethier, W. J., (1998). “Regionalism in a multilateral world”. Journal of Political Economy, No. 106 (6), Pp: 1214-1245.
Freund C., (2000a). “Multilateralism and the endogenous formation of free trade agreements”. Journal of International Economics, No. 52, Pp: 359-376.
Ghoneim, H. & Reda, Y., (2008). “The U.S-China trade conflict: a game theoretical analysis”. Working Paper, German University in Cairo, No. 15, Pp: 1-20.
Goodarzi, M., (2014). “Globalization and regionalism: interaction or confrontation: a case study of the SCO”. Central Eurasian Studies, No. 2 (7), Pp: 335-353 (In Persian).
Grossman, G. M., (2016). “The purpose of trade agreements”. Handbook of Commercial Policy, No. 1, Pp: 379-434.
International Trade Center website (www.intracen.org).
ITC by country report, International Trade Centre, No. 05/12/2014, Pp: 1-27.
Jafarzadeh, A.; Shakeri, A.; Momeni, F. & Abdoli, Gh., (2014). “Analysis of Cooperation between Iran and Turkmenistan in Gas Exports to Europe via Nobaco Pipeline: A Framework of Cooperative Theory”. Journal of Iranian Energy Economics, No. 12, Pp: 117-144 (In Persian).
Kafi, F. & Fatemi Ghomi, S. M. T., (2014). “A game-theoretic model to analyze value creation with simultaneous cooperation and competition of supply chain partners”. Mathematical problems in engineering, No. 2014 (5), Pp: 1-11.
Karami, J. & Najafi, Z., (2011). “Russia-Turkey cooperation: goals, scope and prospects”. Central Eurasian Studies, No. 4 (9), Pp: 59-78 (In Persian).
Kemp, M. & Wan, H., (1976). “An elementary proposition concerning the formation of customs unions”. Journal of International Economics, No. 6, Pp: 95-97.
Khakestari, M.; Jalini, S. & Ameli, A., (2018). “Analysis of OPEC behavior with the evolutionary game theory approach”. Economic Modeling Research, No. 31, Pp: 103-131 (In Persian).
Krugman, P., (1979). “Increasing returns, monopolistic competition and international trade”. Journal of International Economics, No. 9, Pp: 469-479.
Krugman, P., (1991). International trade and trade policy, Cambridge, MIT Press.
Krugman, P., (1997). “What should trade negotiators negotiate about?”. Journal of Economic Literature, No. 35, Pp: 113–120.
Mahmoudinia, D.; Dalali Esfahani, R.; Anjorda, J. & Bakhshi Dastjerdi, R., (2016). “Game theory and its role in determining monetary and fiscal policies: an application of differential and stalkberg game theory”. Iran’s Applied Economic Studies, No. 18, Pp: 1-34 (In Persian).
Manzoor, D. & Yousefi, H., (2014). “Iranian gas transit to Europe: a game theory approach”. Energy Economics Studies, No. 43, Pp: 21-45 (In Persian).
McKenzie, A. J., (2009). Evolutionary game theory. Stanford Encyclopedia of Philosophy.
Mei, Y., (2020). “Sustainable cooperation in international trade: A quantitative analysis”. Journal of International Economics, No. (123), Pp: 1-17.
Mrazova, M., (2011). Trade agreements when profits matter. London School of Economics, Pp: 1-50.
Najarzadeh, R. & Mahmoudi, H., (2016). “Competition of Iran, Russia and Qatar for accessing to Indian gas market”. Economic Research, No. 1, Pp: 211-237 (In Persian).
Ossa, R. (2011). “A new trade theory of GATT/WTO negotiations”. Journal of Political Economy, No. 119 (1), Pp: 122–152.
Ossa, R., (2012). “Profits in the new trade approach to trade negotiations”. American Economic Review, No. 102 (3), Pp: 466–469.
Rezazadeh, S., (2009). “Turkey's Middle East strategy and Iran's limitations and desires”. Journal of Strategic Research Center, No. 19, Pp: 119-146 (In Persian).
Richardson, M., (1993). “Endogenous protection and trade diversion”. Journal of International Economics, No. 34, Pp: 309-324.
Saadat, R.; Erfani, A.; Korkeabadi, S. & Sheikhi Mehrabadi, M., (2016). “Study of the relationship between the dollar and the euro based on game theory”. Iran’s Applied Economic Studies, No. 21, Pp: 75-97 (In Persian).
Shahbazi, S.; Masoudnia, H. & Goodarzi, M., (2019). “The impact of Iran-Turkey relations on the convergence process in the Middle East”. Political Research in the Islamic World, No. 1, Pp: 165-189 (In Persian).
Smith, J. M., (1982), Evolution and the Theory of Games. Cambridge University Press, Cambridge.
Tasbasi, A., (2017). “International trade and strategic behaviour: a game theoretical analysis of the trade dispute between Turkey and Russia”. Economic Research, No. 30, Pp: 1-15.
Tavares, J. M. & Tran, X., (2018). “Is there a strategic interdependence between the usa and canada in the tourism sector? an analysis using game theory”. Tourism Planning & Development, No. 16, Pp: 1-14.
Tayebi, S.K. & Azarbayjani, K., (2001). “Assessing the existing trade potential between Iran and Ukraine: applying a gravity model”. Business Research Journal, No. 21 (6), Pp: 61-82 (In Persian).
Taylor, P. D. & Jonker, L. B., (1978). “Evolutionary stable strategies and game dynamics”. Mathematical Biosciences, No. 40, Pp: 145–156.
Tumbarello, P., (2007). “Are regional trade agreements in asia stumbling or building blocks? some implications for the mekong-3 countries”. IMF Working Paper, Pp: 1-17.
Venables, A. J., (1985). “Trade and trade policy with imperfect competition: the case of identical products and free entry”. Journal of International Economics, No. 19, Pp: 1–20.
Venables, A. J., (1987). “Trade and trade policy with differentiated products: a Chamberlinian - Ricardian model”. Economic Journal, No. 97, Pp: 700–717.
Viner, J., (1950). The Customs Union Issue. Carnegie Endowment for International Peace, New York.
Wadhwa, S.; Mishra, M.; Chan, M. F. T. & Ducq, Y., (2010). “Effects of information transparency and cooperation on supply chain performance: a simulation study”. International Journal of Production Research, No. 48(1), Pp: 145–166.
Wen, Y.; Li, H.; Du, X.; Yang, K.; Casazza, M. & Liu, G., (2019). “Analytical approach to win-win game analysis for Chinese and Japanese development assistance strategies in Africa”. Ecological Indicators, No. 96, Pp: 219-228.
Wonnacott, P. & Lutz, M., (1989). “Is there a case for free trade areas? in free trade areas and u.s. trade policy”. Washington, D.C., Institute for International Economics, Pp: 59-84.
World Bank website (www.wto.org).
Zeeman, E. C., (1979). “Population dynamics from game theory”. Berlin, Heidelberg, Springer, Pp: 471-497.
Zibakalam, S. & Goodarzi, M., (2013). “Foreign policy of Iran and Turkey in central Asia: feasibility study of strategic relations between the two countries based on a comparative model”. International Relations Studies, No. 6 (21), Pp: 165-195 (In Persian). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 527 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 667 |
||
