بررسی اثرات پاندمی کووید-19 بر کسب و کارهای صنعت گردشگری در مقاصد تفریحی و تجاری گردشگری: مطالعۀ مقایسهای و موردی منطقۀ تفریحی گنجنامه و شهر لالجین | ||
فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران | ||
دوره 10، شماره 38، تیر 1400، صفحه 151-174 اصل مقاله (472.57 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/aes.2021.24479.3311 | ||
نویسندگان | ||
داود جعفری سرشت* 1؛ سمیه رزاقی2 | ||
1استادیار، گروه اقتصاد، دانشکدۀ علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلیسینا، همدان، ایران | ||
2مدرس گروه اقتصاد، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران | ||
چکیده | ||
پاندمی کووید-19 از اواخر سال 2019 م. آغاز شده و به سرعت، تقریباً به سرتاسر دنیا سرایت کرده و به یک بحران جهانی تبدیل شده است. این بیماری، دنیا را با مشکلات اقتصادی و اجتماعی متعددی روبهرو کرده و منجر به ورشکستگی و تعطیلی بسیاری از فعالیتهای اقتصادی، ازجمله فعالیتهای حوزۀ گردشگری شده است. براساس گزارش سازمان جهانی گردشگری (WTO)، اثرات ناشی از همهگیری کووید-19 بر صنعت گردشگری، بیش از 4 تریلیون دلار بر اقتصاد جهان زیان وارد کرده است. همچنین، براساس این گزارش، کشورهای درحال توسعه تأثیر این همهگیری را بهشدت احساس کرده و ورود گردشگران به این کشورها بین 60 تا 80 درصد کاهش یافته است. در اینمیان، کشور ایران نیز با دارا بودن ظرفیتهای گردشگری جهانی، از این معضل به دور نبوده و متحمل زیان ناشی از رکود صنعت توریسم شده است؛ بهطوریکه براساس گزارش وزارت میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری کشور، میزان خسارات وارده بر صنعت گردشگری ایران طی 15 ماهۀ اخیر حدود 220 هزار میلیارد ریال برآورد شده است. در اینمیان، برخی از نظریهپردازان معتقدند که هرچند شیوع کووید-19 و تحمیل قرنطینههای دورهای و ایجاد محدودیتهای سفر در سرتاسر دنیا به مقاصد گردشگری ضرر رسانده است، اما به نظر میرسد اثرگذاری کووید-19 بر کسب و کارهای حوزۀ توریسم بسیار پیچیده بوده و شدت این اثرات نامطلوب و نیز کانالهای اثرگذاری آن بر کسب و کارهای حوزۀ توریسم در کشورهای مقصد گردشگریِ مختلف، یکسان نیست و برحسب نوعِ گردشگری رایج در کشورهای مقصد گردشگری، میزان این اثرگذاری متفاوت بوده است؛ لذا هدف از این مطالعه، بررسی مقایسهای اثرات همهگیری کووید-19 بر کسب و کارهای صنعت توریسم در شهر همدان و شهر لالجین میباشد. با توجه به اینکه نوع گردشگری رایج در شهر همدان، گردشگری تفریحی و تاریخی بوده و نوع گردشگری شهر لالجین، گردشگری تجاری (مبتنیبر صنایعدستی) میباشد؛ لذا بهراحتی میتوان با مقایسۀ کانالهای مختلف اثرگذاری کووید-19 بر کسب و کارهای حوزۀ توریسم در این دو منطقه، به جنبههای پیچیدۀ اثرگذاری این همهگیری پیبرد و متناسب با این کانالها و میزان اثرگذاری در این دو منطقه، استراتژیهای مناسب تابآوری و سیاستهای مناسب برای هرچه پایدارتر کردن صنعت توریسم در این مناطق ارائه داد. این مطالعه بهمنظور بررسی جنبههای پیچیدۀ شیوع کووید-19 بر کسب و کارهای صنعت توریسم در این دو منطقه از روش نظریهپردازی داده بنیاد (GT) استفاده کرده است. «برنیز» و «گرو» معتقدند که روش بستر زاد یا گراندد تئوری، بهطور معمول در زمینههایی بهکار گرفته میشوند که دانش کاملی در مورد پدیدۀ مورد بررسی در دست نباشد و هدف از آن کسب بینش و دیدگاه جدید نسبت به پدیدۀ مورد بررسی باشد. این روش کمک میکند تا محقق براساس روایتهای فردی و تجربههای شخصی افراد مطلع که همواره تجربه زیستهای از موضوع داشته و حضور فعال در کموکیف پدیده دارند، با دیدگاه درونی آنان آشنا شده و چیستی و چگونگی پدیده را شناسایی نماید (حیدری، رزاقی: 1399)؛ لذا در این مطالعه به منظور گردآوری اطلاعات اولیه، با 40 نفر از افراد فعال در حوزۀ کسب و کارهای صنعت گردشگری منطقۀ گنجنامه و لالجین مصاحبههای عمیق صورت گرفت و پس از رسیدن به مرحلۀ اشباع نظری این مصاحبهها به پایان رسید. نتایج نشاندهندۀ آن است که شدت اثرگذاری همهگیری کووید-19 بر گردشگری در این دو منطقه کاملاً متفاوت بوده و کانالهای اثرگذاری آن پیچیده است؛ به اینترتیب که کسب و کارهای موجود در منطقۀ گردشگری گنجنامه، زیان و خسارات سنگینتری نسبت به کسب و کارهای گردشگری فعال در لالجین متحمل شده و این صنعت در منطقۀ گنجنامه شکنندهتر و آسیبپذیرتر است. علاوهبر این، نتایج حاصل بیانگر این است که صنعت توریسم در مناطق گردشگری که برپایۀ صنایعدستی بوده و یا مقاصد گردشگری تجاری محسوب میشوند در مقایسه با گردشگری تفریحی، پایدارتر و در مقابل بحرانها، انعطافپذیرتر و مقاومتر هستند؛ برای مثال، با توجه به اینکه اغلب افراد فعال در حوزۀ گردشگری در لالجین دارای مهارتهای تخصصی (سفالگری) بودند به هنگام رکود ناشی از کووید-19 بهراحتی توانستند تغییر شغل درون صنعتی داده و از یک خردهفروش سفال تبدیل به تولیدکننده و یا عمدهفروش شوند؛ لذا شاغلین کسب و کارهای حوزۀ گردشگری در این منطقه بیکاری خیلی گسترده را تجربه نکردند، اما با توجه به اینکه افراد شاغل در حوزۀ گردشگری در منطقۀ گنجنامه، دارای مهارتهای تخصصی نبودند با بیکاری گستردهتری روبهرو گردیده و نتوانستند بهراحتی شغلی دیگر پیدا کنند. همچنین، نتایج مطالعۀ حاضر نشان میدهد که همهگیری کووید-19 منجر به ایجاد تغییر در علایق و سلیقههای گردشگران و نیز تغییر در درون صنعت گردشگری شده است؛ لذا بهمنظور ایجاد رونق دوبارۀ صنعت گردشگری در دوران پساکرونا، توجه به تغییرات ایجاد شده در علایق و سلیقۀ مشتریان و گردشگران امری ضروری بهنظر میرسد. | ||
کلیدواژهها | ||
پاندمی کووید-19؛ صنعت گردشگری؛ گنجنامه؛ لالجین؛ گراندد تئوری | ||
مراجع | ||
Abbas, J., Riaqa, M., Paul, T. I., Saqlain R. & Gulnara, M., (2021). "Exploring the impact of COVID-19 on tourism: transformational potential and implications for a sustainable recovery of the travel and leisure industry", Current Research in Behavioral Sciences, Volume 2, 100033.
Aloudat A.S., (2014) "Grounded theory, tourism". In: Jafari J., Xiao H. (eds) Encyclopedia of Tourism. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-01669-6_443-1
Antonio de Lucas Ancillo, María Teresa del Val Núñez & Sorin Gavrila Gavrila (2020). Workplace change within the COVID-19 context: a grounded theory approach, Economic Research-Ekonomska Istraživanja.
Bratianu, C., (2020), “Toward understanding the complexity of the COVID-19 crisis: a grounded theory approach”, Management & Marketing. Challenges for the Knowledge Society, Vol. 15, No. Special Issue, pp. 410-423.
Calvão, D. José Avillez: “Esta Crise vai Mudar o Conceito de Luxo”. (2020). Available online: https://mesamarcada.blogs.sapo.pt/jose-avillez-esta-crise-vai-mudar-o-787825 (accessed on 2 June 2020).
Connell, J., & Lowe, A. (1997). "Generating grounded theory from qualitative data: the application of inductive methods in tourism and hospitality management research". Progress in Tourism and Hospitality Research, 3(2), 165–173.
DePoy, E. & Gitlin, L., (2016), Introduction to research, Understanding and applying multiple strategies, Fifth Edition.
Dimitri Ioannides & Szilvia Gyimóthy (2020) "The COVID-19 crisis as an opportunity for escaping the unsustainable global tourism path", Tourism Geographies, 22:3, 624-632.
Glenn, Mc.C. (2020), The impact of the corona virus outbreak on Macao. From tourism lockdown to tourism recovery, Current Issues in Tourism.
Hall, M., Scott, D. & Gössling, S., (2020). "Pandemics, transformations and tourism: be careful what you wish for", Tourism Geographies, 22:3, 577-598.
Hollingsworth, T. D, Ferguson, N. M. & Anderson, R. M., (2006), "Will travel restrictions control the international spread of pandemic influenza?", Nature Medicine, 12(5), 497-499.
IEP (2016): Global Terrorism Index 2016. Institute for Economics and Peace. http:// economicsandpeace.org/wp-content/uploads/2016/11/Global-Terrorism-Index- 2016.2.pdf Accessed: March 20, 2017.
Karabulut, G., Bilgin, M. H., Demir, E., & Doker, A. C., (2020). "How pandemics affect tourism: International evidence". Annals of tourism research, 84, 102991.
Luc, R., (2020), "Reconsidering global mobility – distancing from mass cruise tourism in the after math of COVID-19", Tourism Geographies, 22:3, 679-689.
Macdonald, N., (2020). A ghost town’: With tourist access cut off, Banff unemployment soars. The Globe and Mail. https://www.theglobeandmail.com/business/article-a-ghost-town-with-tourist-access-cut-off-banff-unemployment-soars/4COMMENTARY .
Madeira, A.; Palrão, T.; Mendes, A.S. (2021). "The Impact of Pandemic Crisis on the Restaurant Business". Sustainability, 13, 40.
Matteucci, X., & Gnoth, J., (2017), "Elaborating on grounded theory in tourism research", Annals of tourism research, 65:49-59.
Karimi, M. Sh., Khezri, M. & Razzaghi, S., (2021). Impacts of regional conflicts on tourism in Africa and the Middle East: a spatial panel data approach, Current Issues in Tourism.
Muller, C. (2020). Will Dine-In Restaurants Survive the Pandemic? Futurity. 19 May 2020. Available online: https://www.futurity.org/restaurants-after-covid-19-pandemic-2369632/ (accessed on 26 May 2020).
Mulder, N. (coord.), (2020). “The impact of the COVID-19 pandemic on the tourism sector in Latin America and the Caribbean, and options for a sustainable and resilient recovery”, International Trade series, No. 157 (LC/TS.2020/147), Santiago, Economic Commission for Latin America and the Caribbean (ECLAC).
Ozbay, G., Sariisik, M., Ceylan, V. & Çakmak, M. (2021), "A comparative evaluation between the impact of previous outbreaks and COVID-19 on the tourism industry", International Hospitality Review, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/IHR-05-2020-0015
Pizam, A., Mansfeld, Y., (2006), Toward a theory of tourism security. tourism security and safety.
Sanjay K. N., (2020), Travel and tourism after COVID-19 – business as usual or opportunity to reset?, Tourism Geographies.
Seraphin, A., Dosquet, F., (2020), Mountain tourism and second home tourism as post COVID-19 lockdown placebo, worldwide hospitality and tourism themes, 12(4): 485-500.
Singh, A., SalehaJamal, W., Suhail, A., (2021), "Impact assessment of lockdown amid COVID-19 pandemic on tourism industry of Kashmir Valley", India, Research in Globalization Volume 3, December 2021, 100053.
Stumpf, T. S., Jennifer S. & Nancy S., (2016) "Bridging the gap: grounded theory method, theory development, and sustainable tourism research", Journal of Sustainable Tourism, 24:12, 1691-1708.
Vollstedt, & M., Rezat S., (2019) An Introduction to Grounded Theory with a Special Focus on Axial Coding and the Coding Paradigm. In: Kaiser G., Presmeg N. (eds) Compendium for Early Career Researchers in Mathematics Education. ICME-13 Monographs. Springer, Cham.
Yang, Y., Zhang, H., & Chen, X., (2020), Coronavirus pandemic and tourism: Dynamic stochastic general equilibrium modeling of infectious disease outbreak. Ann Tour Res..
Zenker, S. & Kock, F., (2020), "The coronavirus pandemic - Acritical discussion of a tourism research agenda", Tourism managenment, 81 (2020) 104164.
Zeng, Z., Chen, Po-Ju, C. & Lew, A., (2020), "From high-touch to high-tech: COVID-19 drives robotics adoption". Tourism geographies, 22: 3, 724-734.
Zhang, C., Wang, L., Rickly, J., (2021), "Non-interaction and identity change in COVID-19 tourism", Annals of Tourism Research, 89 (2021) 103211.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 659 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 663 |