کاربرد روش ژئوالکتریک در بررسی پارامترهای هیدرولیکی آب زیرزمینی | ||
| یافته‌های نوین زمین‌شناسی کاربردی | ||
| دوره 16، شماره 31، تیر 1401، صفحه 149-162 اصل مقاله (1.02 M) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nfag.2021.24491.1474 | ||
| نویسندگان | ||
| عبداله طاهری تیزرو* 1؛ علیرضا عبدالهی2؛ روژین فصیحی3 | ||
| 1دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران | ||
| 2کارشناس‌ارشد مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران | ||
| 3دانشجوی دکترا گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران | ||
| چکیده | ||
| روش ژئوالکتریک یکی از جدیدترین روش‌هایی است که با هزینه کم و دقت قابل قبول می‌تواند نقش مهمی را در تعیین پارامترهای هیدرولیکی لایه آبدار ایفا کند. در این پژوهش با استفاده از روش ژئوالکتریک در مناطقی که سنگ بستر در سطح بالا قرار گرفته و لایه اشباع از ضخامت مناسب و قابلیت حفاری را دارا است استفاده شد. بر همین اساس بهعنوان یک محدوده مطالعاتی برای تخمین پارامترهای هیدرولیکی، دشت زرینآباد گلتپه واقع در استان زنجان از استانهای شمال غربی کشور ایران، انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. تعیین ضرایب هیدرولیکی به روش ژئوالکتریک بر اساس محاسباتی است که سینگال و نیواس ارائه کردند، محاسباتی که از مقاومت عرضی اصلاح شده بهره می‌گیرد. 38 سونداژ برداشت شده در دشت زرینآباد گلتپه، 18 سونداژ الکتریکی برای تعیین پارامترهای هیدرولیکی انتخاب شد و تفسیر دادههای سونداژ با استفاده از نرمافزار IPI2win انجام شد، بررسی‌های انجام شده نشان دادند که مقادیر kб در دشت زرینآباد 3 کلاس مستقل را تشکیل می‌دهند که دارای kб ثابتی هستند. همانطور که سینگال و نیواس اشاره می‌کنند می‌توان با توجه به این دستهبندی دشت ضرایب هیدرولیکی را تعیین نمود. نتایج محاسبه شده نشان داد که در تعیین ضرایب هیدرولیکی هیچ تفاوت معنیداری بین دو روش لوگهای حفاری، و روش ژئوالکتریک وجود ندارد. رابطه همبستگی که بین ضریب قابلیت انتقال و مقاومت عرضی اصلاح شده بدست آمده (با ضریب همبستگی 97/0) نشاندهنده صحت آزمایشات در این دشت و همچنین تاییدی بر مطالعات قبلی سینگال و نیواس می‌باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ضرایب هیدرولیکی؛ زرین آباد؛ ژئوالکتریک؛ سینگال و نیواس | ||
| مراجع | ||
|
آریامنش، م.، احمدی، س (1391) ژئوالکتریک. انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح (تهران). 489 ص.
خلیلی نفت چالی، آ.، خاشعی سیوکی، ع (1395) آشنایی با روشهای آبیابی. دومین کنگره ملی آبیاری و زهکشی ایران. دانشگاه صنعتی اصفهان. ص 1 - 10.
جعفری، ع.، مهدوی، ر.، ملکیان، آ.، غلامی، ح.، حبیب زاده، ا (1397) بررسی خصوصیات هیدروژئومورفولوژیکی نهشتههای کواترنر آبخوان دشت جم. نشریه علمی پژوهشی مهندسی و مدیریت آبخیز، 10(3)، ص 446 – 463.
رحیمی، د.، زرینمو، ح.، حسنقلینژاد دزفولیان، ح (1390) پتانسیلیابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از روش همپوشانی شاخص وزنی (مطالعه موردی دشت ارسنجان). تحقیقات جغرافیایی. 26(4)، ص 209-225.
ذبیحی، م.، پورقاسمی، ح ر.، بهزادفر، م (1394) تهیه نقشه پتانسیل آب زیرزمینی با استفاده از مدلهای انتروپی شانون و جنگل تصادفی در دشت بجنورد. اکوهیدرولوژی. 2(2)، ص 221-232.
قلمکاری، س.، اسدی، ع. م.، و پورکرمانی، م (1395) بکارگیری روش ژئوالکتریک در شناسایی گسلههای پنهان دشت رونیز. دومین همایش ملی مهندسی نفت ایران. دانشگاه آزاد اسلامی واحد امیدیه. ص 1 – 7.
کاظمی، ر.، شادفر، ص.، بیات، ر (1394) بررسی عوامل موثر در پتانسیلیابی منابع آب سازندهای سخت، مطالعه موردی: منطقه کارستی لار. مهندسی و مدیریت آبخیز. 7(4): ص 389-401.
Bouwer, H (1978) Groundwater Hydrology. McGraw-Hill Company Publication.
Ekwe, A. C., Onu, N. N., Onuoha, K. M (2006) Estimation of aquifer hydraulic characteristics from electrical sounding data: the case of middle Imo River basin aquifers, south-eastern Nigeria. Journal of spatial hydrology, 6(2).
Ebong, E. D., Akpan, A. E., Onwuegbuche, A. A., (2014) Estimation of geo-hydraulic parameters from fractured shales and sandstone aquifers of Abi (Nigeria) using electrical resistivity and hydro-geologic measurements. Journal of African Earth Sciences, 96: 99-109.
Kelly, W. E (1977) Geoelectric Sounding for Estimation. Aquifer Hydraulic Conductivity. Ground water, 15 (6): 420-425.
Niwas, S., Celic, M (2012) Equation estimation of porosity and hydraulic conductivity of Ruhratal aquifer in Germany using near surface geophysics. Journal of Applied Geophysics, 84: 77-85.
Niwas Sri, Singhal, D. C (1981) Estimation of Aquifer Transmissivity from Dar- Zarrouk Parameter in porous Media. Journal of Hydrology, 50: 393-39.
Okiongbo, K. S., Mebine, P (2014) Estimation of aquifer hydraulic parameters from geoelectrical method-a case study of Yenagoa and environs, Southern Nigeria. Arabian Journal of Geosciences, 8(8): 1-9.
Sattar, G. S., Keramat, M., & Shahid, S (2014) Deciphering transmissivity and hydraulic conductivity of the aquifer by vertical electrical sounding (VES) experiments in Northwest Bangladesh. Applied Water Science, 1-11.
Singhal, D. C., Sri Niwas (1985) Aquifer transmissivity of Porous Media from Resistivity Data. Jouranl of Hydrology, 82: 143-153.
Tizro Taheri, A., Voudoris, K., Salehzade, M., Mashayekhi, H (2010) Hydrogeological framework and estimation of aquifer hydraulic parameters using geoelectrical data: a case study from West Iran. Hydrogeol, 18 (4): 917–929.
Utom, A. U., Odoh, B. I., Okoro, A. U (2012) Estimation of aquifer transmissivity using Dar Zarrouk parameters derived from surface resistivity measurements: a case history from parts of Enugu Town (Nigeria). Journal of Water Resource and Protection, 4(12): 993. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 265 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 63 |
||