تحلیل عوامل مؤثر بر احتمال فقر خانوار در ایران با تأکید بر نوع فعالیت | ||
فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران | ||
مقاله 5، دوره 9، شماره 36، دی 1399، صفحه 89-121 اصل مقاله (668.37 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/aes.2020.20998.3014 | ||
نویسندگان | ||
شهریار زروکی* 1؛ زهرا کریمی موغاری1؛ سحر اعتمادی2 | ||
1دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه مازندران | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه مازندران | ||
چکیده | ||
در پژوهش حاضر سعی شد تا با استفاده از ریزدادههای درآمد-هزینه خانوار مناطق شهری و روستایی سال 1395، ضمن تحلیل اثر شناسههای اجتماعی سرپرستان خانوار بر احتمال فقر خانوارها، نقشِ نوع فعالیتشان مبنی بر اشتغال در بخش کشاورزی یا غیرکشاورزی و اشتغال در بخش عمومی یا خصوصی موردبررسی قرار گیرد.. محاسبات نشان میدهد که 7/37 درصد خانوارهای شهری و 7/36 درصد خانوارهای روستایی در فقر به سر میبرند. برآورد الگوی پژوهش بر مبنای روش دادههای تابلویی با متغیر وابسته محدود و با روش اثر تصادفی در رگرسیون لاجستیک در قالبی جداگانه برای مناطق شهری و روستایی نتایج نشان داد که شاغل بودن سرپرست خانوار در بخش کشاورزی نسبت به بخش غیر کشاورزی با اثری نامطلوب و شاغل بودن در بخش عمومی نسبت به بخش خصوصی با اثری مطلوب بر احتمال فقر خانوار همراه است. همچنین احتمال فقیر بودن خانوار دارای سرپرست شاغل بخش کشاورزی نسبت به غیر کشاورزی، در مناطق روستایی کمتر از مناطق شهری بوده و احتمال فقیر بودن خانوار دارای سرپرست شاغل در بخش عمومی نسبت به بخش خصوصی، در مناطق روستایی کمتر از مناطق شهری است. براساس محاسبات و با توجه به افزایش احتمال فقر به هنگام اشتغال سرپرستان در بخشهای کشاورزی (بهویژه در مناطق شهری) و خصوصی (بهویژه در مناطق روستایی)، پیشنهاد میشود تا سیاستگذاران شاغلان فعال در این دو عرصه را بهطور ویژهتری مدنظر قرار دهند. | ||
کلیدواژهها | ||
فقر؛ شاغلین؛ شهری و روستایی؛ دادههای تابلویی | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
ابراهیمپور، سمانه و علمی، زهرا. (1392). «تعیینکنندههای فقر خانوارهای شهری ایران در سال 1388 کاربرد مدل دادههای تابلویی با متغیر وابسته محدود»، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، 13(49)، 116-101. ارشدی، علی و کریمی، عبدالعلی. (1392). «بررسی وضعیت فقر مطلق در ایران در سالهای برنامه اول تا چهارم توسعه»، فصلنامه سیاستهای راهبردی و کلان، 1(1)، 42-23. ارضروم چیلر، نسرین. (1384). «ابعاد گوناگون فقر در ایران». مجموعه پژوهشهای اقتصادی. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، شماره 27. امینرشتی، نارسیس. (1380). «بررسی فقر و توزیع درآمد براساس نوع شغل در مقاطع مختلف زمانی». پژوهشنامه اقتصادی، شماره 2، 92-73. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، حسابهای ملی سالانه، 1398. بزازان، فاطمه؛ قاسمی، عبدالرسول، راغفر، حسین و حسنوند، صدیقه. (1394). «بررسی کارایی سیاستهای دولت در کاهش فقر در ایران». فصلنامه سیاستگذاری پیشرفت اقتصادی دانشگاه الزهرا (س)، 3(8)، 32-8. خدادادکاشی، فرهاد و حیدری، خلیل. (1388). «اندازهگیری شاخصهای فقر براساس عملکرد تغذیهای خانوارهای ایرانی». پژوهشنامه اقتصادی، 9(3)، 231-205. تودارو، مایکل. (1393). توسعه اقتصادی، مترجمان: وحید محمودی، اصلان قودجانی، نشر نگاه دانش. حسنزاده، علی. (1379). «بررسی عوامل مؤثر بر فقر (مطالعه موردی ایران)». پژوهشهای اقتصادی ایران، دوره 3، شماره 5-4، 183-135. خدادادکاشی، فرهاد و حیدری، خلیل و باقری، فریده. (1384). «برآورد خط فقر در ایران طی سالهای 1379-1363». فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، 4(17)، 28-1. داورپناه، صفورا؛ راغفر، حسین و نخعی، منیژه. (1389). «فقر کودکان و بازار کار در ایران». فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، 9(35)، 159-139. راغفر، حسین؛ موسوی، میرحسین و قاسمی دهقی، مرضیه. (1396). «بررسی تحرک فقر در خانوارهای شهری به روش ناپارامتریک: رویکرد دادههای شبهتابلویی بررسی تحرک فقر با استفاده از دادههای مقطعی». تحقیقات اقتصادی، 52(4)، 878-859. صادقی، حسین و داودی، آزاده. (1390). «آثار مخارج دولت بر نرخ فقر روستایی در ایران». فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، 19(58)، 126-107. عباسزاده، محمد و نصراللهی وسطی، لیلا. (1397). «عوامل مؤثر بر فقر از دیدگاه زنان متأهل با تحصیلات عالی». فصلنامه توسعه اجتماعی (توسعه انسانی سابق)، 13(1)، 36-7. عربمازار، عباس و حسینینژاد، سید مرتضی. (1383). «برآورد میزان فقر و شدت آن در گروههای مختلف شغلی خانوارهای روستایی ایران». اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 45، 140-113. علمی، زهرا و علیتبار، فهیمه. (1391). «اثر آموزش و بعد خانوار بر احتمال خروج از فقر در مناطق شهری ایران در دو سال 1384 و 1388». فصلنامه علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی، 12(46)، 141-109. عیسیزاده، سعید و محمدی، عدنان. (1392). «مطاعه رابطه حداقل دستمزد بر فقر در ایران». فصنامه علمی- پژوهشی مطالعات اقتصادی کاربردیِ ایران، 2(5)، 143-121. علمی، زهرا و محمدی، لیلا. (1399). «عوامل مؤثر بر احتمال طلاق در ایران با استفاده از روش دادههای شبهتابلویی، فصلنامه علمی-پژوهشی زن و جامعه». 11(1)، 150-129. غضنفری اقدم، کامل و علمی، زهرا. (1398). «عوامل مؤثر بر شکلگیری طبقات فقر در ایران (رویکرد دادههای شبه تابلویی)». فصلنامه علمی-پژوهشی سیاستگذاری اقتصادی، 11(21)، 53-25. فرجی سبکبار، حسنعلی؛ ملایی، نادر و هاجری، بهرام. (1394). «تحلیل فضایی الگوی اشتغال در بخشهای عمده فعالیت نواحی روستایی ایران». فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 4(1)، 14-1. فطرس، محمدحسن و شهبازی، فاطمه. (1394). «بررسی وضعیت فقر و نابرابری در مناطق شهری و روستایی ایران طی سالهای پیش و پس از اجرای قانون هدفمندی یارارنههای نقدی (1391-1381)». فصلنامه سیاستهای مالی و اقتصادی، 3(9)، 36-7. محمدزاده، پرویز، متفکرآزاد، محمدعلی، صادقی، سید کمال و حکمتی فرید، صمد. (1391). «کاربرد الگوی هکمن دو مرحلهای در بررسی عوامل تعیین کننده شکاف فقر خانوارهای شهری و روستایی کشور». فصنامه علمی-پژوهشی مطالعات اقتصادی کاربردیِ ایران، 1(4)، 31-1. مرکز آمار ایران (1398). «طرح آمارگیری نیروی کار»، زمستان. ناصری، علیرضا؛ باسخا، مهدی، حسنزاده، محمد و مسائلی، ارشک (1388). «بررسی تأثیر هزینههای مختلف دولت بر اشتغال غیرکشاورزی و فقر در مناطق روستایی ایران». فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، 9(4)، 64-41. Brynin, M., Longhi, S. (2015). The effect of occupation on poverty among ethnic minority groups, York: Joseph Rowntree Foundation.
Bulter, J.S., Moffit, R. (1982). “A Computationally Efficient Quadrature Procedure for the One- Factor Multinomial Probit Model”, Econometrica, Vol. 50: 761-764.
Cassidy, M. (2019). “When Your Occupation Is Poverty”. https://tcf.org/content/commentary/when-your-occupation-is-poverty/?agreed=1
Fields, G.S. (2019). Self-employment and poverty in developing countries. IZA World of Labor.
Ghazouani, S., Goaied, M. (2001). “The determinants of urban and rural poverty in Tunisia”. Economic Research Forum for the Arab Countries, Iran & Turkey.
Green, A., Lee, N., Sissons, P. (2017). “Growth sectors: data analysis on employment change, wages and poverty”, Cardiff: Public Policy Institute for Wales.
Islam, R. (2004). “The Nexus of Economic Growth, Employment and Poverty Reduction: An Empirical Analysis”.Recovery and Reconstruction Department International Labour Office, Geneva.
Lanjouw, P. (2001). “Nonfarm employment and poverty in rural El Salvador”, World Development, 29(3), 529-547.
Lanjouw, P. & Murgai, R. (2009). “Poverty decline, agricultural wages, and non-farm employment in India: 1983–2004”. World Bank policy research Working Paper, 4858.
Muller, C. (2000). “The Statistical Association of Price Indices and Living Standards”. CREDIT, University of Nottingham. Mimeo.
Ravalion, M. (1996). “Issues in Measuring and Modeling Poverty”, Economic Journal, 106, 1328-1343.
Ourac, N. (2014). “Urban IDPs and Poverty: Analysis of the Effect of Mass Forced Displacement on Urban Poverty in Bosnia and Herzegovina”, Croatian Economic Survey, 17(1), 47-70.
Pearce, D. (1987). The Feminization of Poverty: A Second Look, Institute for Women's Policy Research.
Rowe, A. (1991). “The Feminization of Poverty: An Issue for the 90’s”. Yale Journal of Law & Feminism, 4(1), 73-79.
Ruben, R., Van Den Berg, M. (2001). “Nonfarm employment and poverty alleviation of rural farm households in Honduras”, World Development, 29(3), 549-560.
Sissons, P., Green, A.E. & Lee, N. (2017). “Linking the sectoral employment structure and household poverty in the United Kingdom”, Work, employment and society, 0950017017722939.
Todaro Smith, S.C. (2006). “Economic Development”, 9th Edn; Harlow.
Townsend, P. (1962). “The meaning of poverty”. The British Journal of Sociology, 13(3), 210-227. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 713 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,695 |