بررسی نقش دولت در کاهش تأخیر پروژه‌های عمرانی در چارچوب مدل‌های مشارکت عمومی-خصوصی در ایران | ||
| فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران | ||
| مقاله 7، دوره 8، شماره 31، آبان 1398، صفحه 175-199 اصل مقاله (841.22 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/aes.2019.6692.1822 | ||
| نویسندگان | ||
| حسین صادقی سقدل* 1؛ مهدی نصرتی2؛ لطفعلی عاقلی3؛ قهرمان عبدلی4 | ||
| 1دانشیار گروه علوم اقتصادی دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 2دانشجوی دکتری اقتصاد سلامت دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 3دانشیار پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 4استاد گروه اقتصاد دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| پروژه‌های عمرانی بخش عمومی با تأخیرهای زیادی به اتمام میرسند و درعین‌حال تعداد زیادی طرح نیمه‌تمام در کشور وجود دارد. یکی از راه‌های غلبه بر این موضوع استفاده از مدل‌های مشارکت عمومی-خصوصی است که در برنامه ششم توسعه در ایران موردتوجه قرار گرفته است. اما موفقیت این مدل‌ها نیازمند ایفای صحیح نقش دولت است. در این مقاله، در قالب یک الگوی نظری و تحلیلی، ریسک‌های ناشی از عدم‌تخصیص اعتبارات عمرانی بر تأخیر طرح‌های زیرساختی بررسی شده است. نتیجه مطالعه این است که در مدل‌های مشارکت عمومی-خصوصی، لازم است سرمایهگذاری به‌صورت کامل توسط بخش غیردولتی صورت گیرد. آورده بخش دولتی صرفاً منوط به شروع دوره باشد که میتواند در قالب تأمین زمین و یا واگذاری طرح‌های نیمه‌تمام و یا موارد مشابه باشد و منوط به تخصیصهای سنواتی عمرانی نباشد. در این حالت برای دولت بهینه است که به‌جای این‌که به‌طور مشارکت مستقیم در سال‌های ساخت پروژه سرمایهگذاری و هزینه کند، از طریق دستمزد، خرید خدمات و هزینههایی که از طریق بودجه جاری در سال‌های بعد مشارکت خواهد کرد، در سرمایهگذاری مشارکت داشته باشد و به‌جای سرمایهگذاری در زیرساختها، به‌عنوان خریدار خدمت عمل کند. بدین ترتیب بودجه و اعتبار موردنیاز از بخش عمرانی (تملک داراییهای سرمایهای) به بخش جاری بودجه (هزینهای) منتقل میشود. همچنین، هزینه فرصت تأخیر در بهره‌برداری از طرح‌های زیرساختی محاسبه شده است. این چارچوب محاسباتی میتواند به‌عنوان یکی از معیارهای واگذاری و قیمتگذاری طرح‌های دولتی در قالب مدل مشارکت عمومی-خصوصی مدّنظر قرار گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مشارکت عمومی-خصوصی؛ سرمایهگذاری؛ زیرساخت‌های اجتماعی؛ دولت | ||
| مراجع | ||
|
ابوحمزه، داریوش و زمانی، رضا. (1395). «مبانی نظری ناکارآمدی و هزینه های مازاد طرح‌های عمرانی و سازوکاری برای افزایش کیفیت اجرا در ایران»، مجلس و راهبرد، دوره 23، شماره 88، 106-69. اسدزاده، احمد؛ پناهی، حسین و پورپرتوی، میرطاهر. (1391). «مشارکت بخش دولتی و خصوصی در احداث انبار نفت: مطالعه موردی احداث انبار نفت در نکا». مجموعه مقالات همایش ملی مشارکت عمومی-خصوصی در توسعه زیرساخت، تهران: انتشارات مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، چاپ دوم. امیری، حسین و صمدیان، فرزانه. (1396). «تأثیر ادوار سیاسی بر طرح‌های عمرانی: مطالعه موردی استان‌های ایران»، تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، 8(30)، 42-7. اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران. (1395). ﺑﺮرﺳﯽ وﺿﻌﯿﺖ ﻃﺮحﻫﺎی ﻋﻤﺮاﻧﯽ، کمیسیون اﺣﺪاث و ﺧﺪﻣﺎت ﻓﻨﯽ و ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ. اﻧﺘﺸﺎرات دﺑﯿﺮﺧﺎﻧﻪ ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﻫﺎی ﺗﺨﺼﺼﯽ اﺗﺎق اﯾﺮان، شماره گزارش 029556. باقری، محمود. (1391). «ساختار حقوقی مطلوب برای تأمین مالی زیرساختها»، مجموعه مقالات همایش ملی مشارکت عمومی-خصوصی در توسعه زیرساخت. تهران: انتشارات موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، چاپ دوم. بانک مرکزی ایران. «گزیده آمارهای اقتصادی: بخش مالی و بودجه»، سال‌های مختلف. توکلی، احمد. (1386). «با طرح‌های ناتمام عمرانی چه کنیم؟»، پژوهشنامه اقتصادی، 7(3)، 42-15. حیدری، کیومرث. (1391). بررسی مشارکت عمومی-خصوصی در صنعت آب و برق، مجموعه مقالات همایش ملی مشارکت عمومی-خصوصی در توسعه زیرساخت. تهران: انتشارات مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، چاپ دوم. سازمان برنامه و بودجه(1392). «گزارش نظارت پروژه‌های ملی عمرانی: 1391-1388. مندرج در :https://www.mporg.ir سبحانی، حسن و بیگدلی، وحید. (1391). «تبیین رابطه اسراف و انتخاب طرح‌های عمرانی با رویکرد انتخاب عمومی»، مجلس و راهبرد، 19(71)، 180-149. عاقلی، لطفعلی؛ صادقی، حسین و نظری قوجق گل، جمال. (1394). «مدل سازی روابط دولت و پیمانکار در شرایط کمبود اعتبارات عمرانی با استفاده از نظریة بازی‌ها (مطالعه موردی: پروژه‌های انرژی)»، تحقیقات اقتصادی، 50(3)، 684-659. عبدی، صادق. (1391). مقایسهتطبیقیروش‌هایقراردادیتأمینمالیپروژه‌هایزیربناییباتأکیدیبر قراردادهایمشارکتبخشدولتی-خصوصی. مجموعه مقالات همایش ملی مشارکت عمومی-خصوصی در توسعه زیرساخت. تهران: انتشارات مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، چاپ دوم. کشفی، سیدحمیدرضا؛ امیرحسین رقیمی؛ کامران اسماعیلی و مرتضی برفی (۱۳۹۰). تأمین مالی پروژه های آب و فاضلاب با استفاده از تسهیلات بانک توسعه اسلامی (IDB). سومین همایش ملی ارتقای توان داخلی با رویکرد رفع موانع تولید در شرایط تحریم، تهران، مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه صنعتی شریف، مندرج در: https://www.civilica.com مپنا (1386). نیروگاه جنوب اصفهان: اولین نیروگاه خصوصی ایران براساس روش B.O.T، به سفارش شرکت نیروگاه جنوب اصفهان. مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی. (1393). گزارش ارزیابی طرح‌های عمرانی. مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی. (1394). بررسی لایحه بودجه 1395: طرح تملک داراییهای سرمایهای Alfen, H. W., Kalidindi, S. N., Ogunlana, S., Wang, S., Abednego, M. P., Frank-Jungbecker, A., Jan, Y.C.A., Ke, Y., Liu, Y., Singh, L. and Zhao, G. (2009). Public-private partnership in infrastructure development case studies from Asia and Europe. Weimar: Verlag der Bauhaus-Universität.
Andersen, A. (2000). Value for money drivers in the private finance initiative. Arthur Andersen and Company.
Baldwin, J. R. and Dixon, J. (2008). Infrastructure Capital: What is It, where is It, how Much of it is There?. Statistics Canada.
Barr, D.A. (2007). “Ethics in public health research: a research protocol to evaluate the effectiveness of public-private partnerships as a means to improve health and welfare systems worldwide”. American Journal of Public Health, 97(1), 19-25.
Bennett, J., and Iossa, E. (2006). “Building and managing facilities for public services”. Journal of Public Economics, 90, 2143-2160.
Delmon, J. (2017). Public-private partnership projects in infrastructure: an essential guide for policy makers. Cambridge University Press.
Engel, E., Fischer, R. and Galetovic, A. (2008). The basic public finance of public-private partnerships. Cowles foundation discussion paper no. 1618.
Engel, E. M., Fischer, R. D., and Galetovic, A. (2010). “The economics of infrastructure finance: Public-private partnerships versus public provision”, EIB papers, 15(1), 40-69.
Engel, E., Fischer, R., & Galetovic, A. (2014). “Finance and public-private partnerships”. Financial flows and infrastructure financing, 193-223.
EPEC (European PPP Expertise Center). (2011). The Non-Financial Benefits of PPPs: A Review of Concepts and Methodology. Available from: https://www.eib.org/attachments/epec.
Foster infrastructure. (2012). Best Practice in Design of Public Private Partnerships (PPPs) for Social Infrastructure, particularly in Health Care and Education. www.fosterinfrastructure.com
Gatti, S. (2012). Project finance in theory and practice: designing, structuring, and financing private and public projects. Academic Press.
Guasch, J. L., Laffont, J. J., and Straub, S. (2003). Renegotiation of Concession Contracts in Latin America. World Bank Working Paper No. 3011.
Guasch, J. L. (2004). Granting and Renegotiating Infrastructure Concessions: Doing it Right. World Bank Institute Development Studies. The World Bank.
Habets, J. (2010). Incomplete Contracts and Public-Private-Partnerships. Erasmus University, Rotterdam.
Hammami, M., Ruhashyankiko J. F., and Yehoue, E. B. (2006). Determinants of public-private partnerships in infrastructure. Working Paper No 06/99, International Monetary Fund.
HM Treasury. (2006). “Value for Money Assessment Guidance”. In: www.hm-treasury.gov.uk/ppp_vfm_index.htm
Iossa, E. and Martimort, D. (2008). “The Simple Microeconomics of Public-Private Partnerships”, CEIS Working Paper
Iossa, E. and Martimort, D. (2015). “The simple microeconomics of public‐private partnerships”. Journal of Public Economic Theory, 17(1), 4-48.
Iossa, E., Spagnolo, G. and Vellez, M. (2007). Contract Design in Public-Private Partnerships, Report for the World Bank
Lopez, H. (2008). The Social Discount Rate: Estimates for Nine Latin American Countries. Policy Research Working Paper No. 4639, The World Bank.
Martimort, D. and Pouyet, J. (2006). Build It or Not: Normative and Positive Theories of Private-Public Partnerships. Mimeo IDEI.
Australia, I. (2008). “National PPP guidelines volume 4: Public sector comparator guidance”. http://www.infrastructureaustralia.gov.au/public_j>rivate/ppp_policy_guidelines.Aspx
Yescombe, E.R. (2009). Public Private Partnership: principle of policy and finance. Elsevier. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 831 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 766 |
||