بررسی پیامدهای واقعه هفده شهریور و تاثیر آن در روند پیروزی انقلاب اسلامی | ||
پژوهشنامه انقلاب اسلامی | ||
مقاله 3، دوره 8، شماره 29، اسفند 1397، صفحه 45-65 اصل مقاله (639.56 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/rjir.2019.17043.2498 | ||
نویسندگان | ||
احمد لعبت فرد* 1؛ طاهره ظفری2 | ||
1دانش آموخته دکتری تاریخ و مدرس گروه معارف اسلامی دانشگاه فرهنگیان یاسوج | ||
2کارشناسی ارشد تاریخ انقلاب اسلامی | ||
چکیده | ||
حوادث و رویدادهای بسیاری در فرایند انقلاب اسلامی رخ داده که معلول اراده ملت بوده و بر روند انقلاب تأثیر فراوانی داشته است، یکی از این حوادث واقعه هفده شهریور پنجاه و هفت است، که از مهمترین رخدادهای این مقطع از تاریخ سیاسی معاصر ایران بهشمار میرود، که هنوز تحلیلی منسجم پیرامون ارتباط و نتایج آن با انقلاب اسلامی انجام نشده است. بنابراین ضرورت انجام پژوهشی مستقل پیرامون موضوع واقعه هفده شهریور و پیامدهای آن، همچنان وجود دارد. این مقاله با استفاده از روش پژوهش های تاریخی مبتنی بر اسناد و مدارک آرشیوی، در صدد آن است که برای پرسش ذیل پاسخی مناسب بیابد و به بررسی و تبیین این موضوع و پرسش بپردازد، از اینرو علاوه بر بررسی و تبیین پیامدهای داخلی واقعه هفده شهریور به تبعات و تأثیرات آن بر روند پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته می شود. با توجه به یافته ها، این واقعه در ساختار سیاسی، اقتصادی و نظامی کشور دارای تأثیر بوده است و تزلزل در ارتش بهعنوان مهمترین رکن قدرت رژیم پهلوی، گسترش اعتصابات، فلج شدن اقتصاد و تحکیم رهبری امام خمینی(ره) از مهمترین پیامدهای آن می باشد و بر اساس یافته های حاصل از پژوهش، این رویداد عامل تدوام مبارزات مردم و تسریع سقوط رژیم گردید. | ||
کلیدواژهها | ||
انقلاب اسلامی؛ امام خمینی؛ میدان ژاله؛ هفده شهریور؛ جمعه سیاه؛ اعتصابات | ||
مراجع | ||
- آبراهامیان، یراوند (1389)، ایران بین دو انقلاب، چ 16، تهران: نی. - اخوان مفرد، حمیدرضا (1381)، ایدئولوژی انقلاب ایران، تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی. - آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره بازیابی 2555. - آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره بازیابی 499. - آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره بازیابی 884. - استمپل، جان دی (1377)، درون انقلاب ایران، ترجمه منوچهر شجاعی، چاپ 1، تهران: رسا. - افراسیابی، بهرام (1364)، ایران و تاریخ: از کودتا تا انقلاب، چ 1، تهران: زرین. - آموزگار، جهانگیر (1375)، فراز و فرو دودمان پهلوی، ترجمه اردشیر لطفیان، تهران: مرکز ترجمه و نشر کتاب. - آوری، پیتر؛ همیکی، گاوین؛ چالز، ملویی (1388)، تاریخ ایران به روایت کمبریج: از رضاشاه تا انقلاب اسلامی، ترجمه مرتضی ثاقبفر، چ1، تهران: جامی. - بازرگان، مهدی (1363)، انقلاب ایران در دو حرکت، چ 3، تهران: مؤلف. - باقی، عمادالدین (1381)، تولد یک انقلاب، تهران: سرایی. - باقی، عمادالدین (1382)، بررسی انقلاب ایران (با درآمدی پیرامون انقلاب معاصر)، چ2، تهران: سرایی. - براهنی، رضا (1358)، در انقلاب ایران چه شده است و چه خواهدشد، چ 1، بیجا، بینا. - بلانشه، پیر؛ بویر، کلر (1358)، ایران انقلاب: به نام خدا، ترجمه قاسم صنعوى، تهران: سحاب کتاب. - بینا (1357) الف، روزنامه اطلاعات، شماره 15706. - بینا (1357) ب، روزنامه کیهان، شماره 10639، 28/11/1357. - بینا (1357) ج، روزنامه کیهان، شماره 10708، 15/6/1358. - بینا (1357) د، روزنامه رستاخیز، شماره 1010، 16/6/1357. - بینا (1357)، روزنامه کیهان، شماره 13239. - بینا (1376)، تصمیم شوم: جمعه خونین (مشروح مذاکرات شورای امنیت ملی و هیئت دولت در 16 شهریور و مشروح مذکرات امنیت ملی در 18 شهریور 57)، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. - بینا (1381)،انقلاب به روایت اسناد ساواک، ج 10 و 11، تهران: مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. - بینا (1383)، امام خمینی در آینه اسناد (شهربانی)، ج 5، چ 1، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. - بینا (1384)،رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک امیرعباس هویدا، ج 2، تهران: مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، - بینا (1387)، روزشمار انقلاب اسلامی،ج 5، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، تهران: حوزه هنری. - بینا (1390)، رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک شاپور بختیار، تهران: مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. - پارسونز، آنتونی؛ سولیوان، ویلیام (1373)، خاطرات دو سفیر، ترجمه محمود طلوعی، تهران: علم. - پرهام، سیروس (1357)، انقلاب و مبانی رهبری امام خمینی، تهران: امیر کبیر. - پهلوی محمدرضا (1380)، پاسخ به تاریخ، به کوشش شهریار مامان، چ 4، تهران: البرز. - پهلوی، فرح (1382)، دختر یتیم، ج 2، تهران: بهآفرین. - ثابتی، پرویز (1390)، در دامگه حادثه (بررسی علل و عوامل حکومت شاهنشاهی)، به کوشش عباس قانعیفر، آمریکا: شرکت کتاب. - خانجانی گلوندانی، حسین (1379)، تاریخ رویداد ایران: خاطرات حسن خانجانی گلواندی، رشت: ناشر. - خلیلی، اکبر (1375)، گام با گام باانقلاب، ج1، چ 1، تهران: حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی. - خلیلی، منصور (1388)، محرم 1357 به روایت اسناد ساواک، چ 1، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. - دفرونزو، جمیز (1379)، انقلاب اسلامی ایران از چشم اندازی نظری، ترجمه حمیرا مشیر زاده، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران. - راجی، پرویز (1381)، در خدمت تخت طاووس، حسن کامشاد، تهران: طرح نو. - راعی گلوجه، سجاد (1384)، «اشتباه بزرگ شریف امامی: نقش مهاجرت امام خمینی در سقوط رژیم پهلوی»،ماهنامه زمانه، ش 42-41 ، - رجبلو، علی (1379)، «تأملی نظری بر مفهوم انقلاب،»، در: عبدالوهاب فراستی، رهیافت های نظری بر انقلاب اسلامی (مجموعه مقالات)، بیجا، معارف. - رنجبران، مهدی و هاشمی، سیدعلی (1387)، تاریخ شفاهی کمیتههای انقلاب اسلامی، چ 1، تهران: مرکز اسناد نقلاب اسلامی. - روح الامینی فاطمه؛ شاهرخی، سعید (1390)، انقلاب اسلامی در کرمان، چ 1، کرمان: سازمان اسناد و کتابخانه ملی منطقه جنوب شرق کرمان. - زاهدی، اردشیر (1381)،25 سال در کنار پادشاه: خاطرات اردشیر زاهدی، به کوشش ابوالفضل اتابای، تهران: عطای. - زونیس، ماروین (1370)، شکست شاهانه، ترجمه اسماعیل زند و بتول سعیدی، تهران: نور. - سمتی، محمد هادی (1379)، «نظریه بسیج منابع و انقلاب اسلامی»، در:عبدالوهاب فراستی، رهیافتهای نظری بر انقلاب اسلامی (مجموعه مقالات)، تهران: معارف، 1389. - سمیعی، احمد (1367)، سی و هفت سال، چ4، بیجا: شباویز. - شمس آبادی، حسن (1388)، «بررسی قیام 17 شهریور در مشهد»، مجله 15 خرداد، شماره 20. - شوکراس، ویلیام و همکاران (2009)، معمای شاه مات، ترجمه بهرام افراسیابی، هاروارد: اسناد مرکز مطالعات خاورمیانه و دانشگاه هاروارد. - طحان، محمد (1386)، تاریخ شفاهی قیام هفده شهریور 1357، تهران: مرکزانقلاب اسناد اسلامی. - عظیمی، بیتا (1388)، شاه در آینه شاه، تهران: نگاه معاصر. - فردوست، حسین (1379)، ظهور و سقوط پهلوی، تهران: اطلاعات. - فرمانفرمائیان، ابوالبشیر (1391)، ریشههای تاریخی و حقوقی انقلاب اسلامی ایران، تهران: تالیا. - فوکو، میشل (1357)، ایرانیها چه رؤیایی در سر دارند، ترجمه حسین معصومی همدانی، تهران: هرمس. - قلیپور، جعفر (1382)، مواضع امام خمینی در برابر نظام سیاسی پهلوی و نهادهای آن،تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. - گری سیک (1384)، همه چیز فرو می ریزد، ترجمه علی بختیارزاده، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. - لدین، مایکل؛ سوئس ویلیام (1363)، کارتر و سقوط شاه، ناصر ایرانی، چ3، تهران: امیرکبیر. - محسنیانراد، مهدی (1375)، انقلاب مطبوعات و ارزشها، چ1، تهران: سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی. - مسعود انصاری، احمدعلی (1388)، پس از سقوط، خاطرات احمدعلی مسعود انصاری، چ7، تهران: مؤسسه پژوهشهای سیاسی. - موسوی خمینی، روح الله (1379)، صحیفه امام، ج3 و 4، مؤسسه تنظیم آثار امام خمینی، تهران: عروج. - میلانی، عباس (1380)، ابوالهول ایرانی: امیر عباس هویدا و معمای انقلاب، برگردان عبدالرضا هوشنگ مهدوی، چ1، تهران: پیکان. - میلانی، محسن (1383)، شکلگیری انقلاب اسلامی، ترجمه مجتبی عطارزاده، چ 3، تهران: گام نو. - نراقی، احسان (1385)، از کاخ تا زندان اوین، ترجمه سعید آذری، چ 6، تهران: رسا. - نشست تخصصی 17 شهریور: «کالبد شکافی یک واقعه» (1384)، سخنرانان: رخشنده اولادی، هدایتالله بهبودی، مهدی توکلی، عبدالمجید معادیخواه، چ2، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای معاصر. - هادیان، ناصر (1379)، «نظریه تدا اسکاچپول و انقلاب اسلامی ایران»، در: عبدالوهاب فراتی، رهیافتهای نظری بر انقلاب (مجموعه مقالات)، بیجا، معارف، 1389. - هارنی، دزموند (1377)، روحانی و شاه، ترجمه کاوه باسمنجی و کاووس باسمنجی، تهران: کتابسرا. - هایزر، رابرت (1365)، مأموریت مخفی هایزر درتهران: خاطرات ژنرال هایزر، ترجمه سید محمدحسین عادلی، چ1، تهران: رسا. - هنت، پال (1365)، کشیشهای انگلیسی در دوران انقلاب اسلامی، ترجمه حسین ابوترابیان، چ2، تهران: اطلاعات. - هوشنگ مهدوی، عبدالرضا (1372)، انقلاب ایران به روایت رادیو بیبیسی، چ1، تهران: طرح نو. - هیکل، محمدحسنین (1366)، ایران روایتی که ناگفته ماند، تهران: الهام. - یگانه، محمد (1384)، خاطرات محمد یگانه، به کوشش حبیب لاجوردی، مصاحبهکننده ضیاء صدقی، تهران: ثالث. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 794 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 492 |