طبقه بندی و تحلیل باستان‌شناسانه اشیاء سرخ‌دم لری | ||
| پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
| مقاله 4، دوره 8، شماره 18، آذر 1397، صفحه 63-82 اصل مقاله (1.61 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nbsh.2018.15734.1713 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم دولتی1؛ کاظم ملازاده* 2 | ||
| 1دانشجوی دکترای باستان شناسی دانشگاه بوعلی سینا | ||
| 2دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه بوعلی سینا | ||
| چکیده | ||
| محوطه‌ی سرخ‌دم لری در 10 کیلومتری جنوب‌شرق شهر کوهدشت در استان لرستان واقع شده است. این محوطه در سال 1317 ه.ش. و در جریان بررسی هیأت هلمز به‌سرپرستی اریک اشمیت شناسایی و مورد کاوش قرار گرفت. براساس داده‌های باستان‌شناسی به‌دست آمده، محوطه دارای 3 لایه‌ی استقراری است؛ دوره‌ی اصلی استقراری در این محوطه (لایه‌ی 2) شامل مجموعه معماری بزرگی است که «معبد» نامیده شده است. به‌هنگام کاوش بر سطح کف فضاهای معماری، زیر کف و داخل تعدادی از دیوارها، در مجموع حدود 1804 شئ کشف و ثبت شد. فراوانی اشیاء به‌دست آمده و تنوع فوق‌العاده‌ی آن‌ها بستر بسیار مناسبی برای مطالعه‌ی جامع اشیاء مزبور و ارتباط آن‌ها با بنای مکشوف را فراهم ساخت. با وجود فراوانی اشیای به‌دست آمده، تاکنون این اشیاء به‌صورت علمی معرفی و مطالعه نشده‌اند؛ لذا با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش تلاش شده گونه‌شناسی و تحلیل علمی در این ارتباط صورت گیرد. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی و با تکیه به اطلاعات کتابخانه‌ای و بررسی میدانی صورت گرفته و درپی پاسخ به پرسش‌های پیشِ‌رو است؛ آیا ساختمان محوطه‌ی سرخ‌دُم لری معبد است؟ آیا اشیای به‌دست آمده ماهیت آئینی و نذری دارند؟ از نظر گونه‌شناسی و جنس اشیاء به‌دست آمده مفهوم خاصی را به‌نمایش می‌گذارند؟ مطالعه‌ی صورت گرفته نشان می‌دهد که اشیاء سرخ‌دم لری از نظر گونه‌شناسی شامل انواع: زیورآلات، مُهرها، سنجاق‌ها، ابزارآلات، ظروف، پیکرک‌ها، جنگ‌افزارها و اشیای متفرقه‌ی دیگر می‌شود. از نظر آماری نیز زیورآلات بیشترین حضور را داشته و از نظر ماده مورد استفاده برای ساخت، مفرغ بیشترین حجم را به خود اختصاص می‌دهد. همچنین مطالعه‌ی صورت گرفته بر روی جامعه‌ی آماری و توزیع و پراکندگی اشیاء در داخل بنا، نشان می‌دهد که اشیاء مورد بحث، ماهیت نذری داشته و بنای به‌دست آمده معبد مهمی برای طبقات مختلف جامعه به‌شمار می‌آمده است و تاریخی از 1200 تا 700 ق.م. را پوشش می‌دادند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| معبد سرخ دم لری؛ مفرغ های لرستان؛ عصر آهن لرستان؛ هزاره ی اول لرستان | ||
| مراجع | ||
|
- استروناخ، دیوید؛ و رف، مایکل، 1390، نوشیجان 1: بناهای بزرگ دوره ماد. ترجمه‌ی کاظم ملازاده، همدان: انتشارات دانشگاه بوعلی‌سینا. - دلیران‌نیا، مریم، 1387، «معرفی، مطالعه و بررسی اشیای فلزی سرخ‌دم لری»، پایان‌نامه‌ی مقطع کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تهران (منتشر نشده). - دهقان، ناهید، 1382، «بررسی مهرهای به‌دست آمده از کاوش‌های سرخ‌دم لری موجو - ملکزاده، مهرداد، 1391، «نگاره‌شناسی و نشانه‌شناسی مفرغ‌های لرستانی برپایه یافته‌های کاوش باستان‌شناختی سنگتراشان خرم‌آباد»، رساله‌ی مقطع دکتری دانشگاه تربیت‌مدرس (منتشر نشده). - عبدی، کامیار، 1388، «گزارش توصیفی دومین فصل از کاوش‌های باستان سرخ دم لری-کوهدشت»، پژوهشکده‌ی باستان‌شناس (منتشر نشده) - Danti, M. D., 2013, “The Late Bronze and Early Iron age in Northwestern Iran”, in: Ancient Iran, ed by D.T.Potts, oxford, pp: 327-376
- Dyson. R. H & Muscarella, O. W., 1989, “Constructing the Chropology and Historical Implications of Hasanlu IV”, Iran, No 27. pp: 1-27
- Muscarella, O. W., 1981, “Surkh Dum at the Metropolitan Museum of Art: a mini – report”, Journal of Field Archaeology, Vol. 8, No. 3, pp. 327-359.
- Razmjou, Sh., 2005, “Religion and Burial Customs”, In Forgotten Empire: The world of Ancient Persia, ed by: John Curtis and Nigel Tallis, The British Museum Press, pp. 150-180
- Schmidt, E. F.,1938, “The Second Holmes Expedition to Luristan,” Bulletin of the American Institute for Persian Art and Archaeology 6, pp. 205-16.
- Schmidt, E. F.; Van Loon, M.N., & Curvers, H. H.,1989, The Holmes Expeditions to Luristan, Text. Chicago: Oriental Institute Publication 108.
- Van Loon, M. N., 1967, (No Title) in: Bibliotheca Orientalis XXIV. P. 23-25
- Young, C., 1969, Excavations at Godin Tepe. First progress Report, The Royal Ontario Museum Art and Archaeology, Occasional 17, Toronto.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,250 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,331 |
||