برآورد اقتصاد سایه و فرار مالیاتی با در نظر گرفتن عوامل رفتاری | ||
| فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران | ||
| مقاله 6، دوره 7، شماره 27، مهر 1397، صفحه 141-167 اصل مقاله (1.02 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/aes.2018.16132.2633 | ||
| نویسندگان | ||
| معصومه مطلبی1؛ محمد علیزاده* 2؛ سجاد فرجی دیزجی3 | ||
| 1دانشجوی دکترای اقتصاد دانشگاه لرستان | ||
| 2استادیار گروه اقتصاد دانشگاه لرستان | ||
| 3استادیار گروه اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس | ||
| چکیده | ||
| در بیشتر کشورهای درحال‌توسعه وجود فساد بالا و عدم اطمینان به وجود یک سیستم مالیاتی عادلانه باعث عدم تبعیت مالیاتی می‌گردد که ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. هدف اصلی این پژوهش برآورد اقتصاد سایه و فرار مالیاتی با در نظر گرفتن عوامل رفتاری طی دوره 94-1346 در اقتصاد ایران می‌باشد. برای این منظور در ابتدا مدل‌های مختلف برآورد شده و از بین آنها مدل نهایی با رویکرد علل چندگانه-آثار چندگانه (MIMIC) انتخاب می‌گردد. سپس با استفاده از اطلاعات جانبی و کالیبره‌کردن سری زمانی اندازه نسبی اقتصاد سایه و اندازه مطلق اقتصاد سایه و در نهایت فرار مالیاتی ناشی از آن محاسبه می‌شود. نتایج نشان می‌دهد که روحیه مالیاتی و بار مالیات بر واردات از علل اصلی پیدایش اقتصاد سایه هستند. بنابراین برعکس کشورهای توسعه‌یافته متغیر روحیه مالیاتی باعث افزایش اقتصاد سایه و فرار مالیاتی ناشی از آن می‌شود که نشان‌دهنده عدم‌تبعیت مالیاتی در ایران می‌باشد. همچنین، افزایش حجم اقتصاد سایه بیشترین اثر را بر شاخص مخارج خانوار و شاخص مصرف انرژی دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اقتصاد سایه؛ فرار مالیاتی؛ عوامل رفتاری؛ روحیه مالیاتی؛ مدل علل چندگانه - آثار چندگانه | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
ابراهیمی دستگردی، فاطمه (1386). بررسی و اندازه‌گیری اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی در ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان. ابونوری، اسمعیل و نیک‌پور، عبدالحامد (1393). «اثر شاخص‌های بار مالیاتی بر حجم اقتصاد پنهان در ایران»، فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، شماره 17، 90-75. امین‌خاکی، علی‌رضا (1390)، برآورد فرار مالیاتی و عوامل تعیین‌کننده آن در اقتصاد ایران، رساله مدرک دکتری، دانشگاه مازندران. رهبر، فرهاد و سلیمی، احسان (1394). «نقش انضباط مالی دولت و صندوق توسعه ملی در کاهش بیماری هلندی در اقتصاد ایران»، فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات اقتصاد کاربردی ایران، 14: 243-219. زراء‌نژاد، منصور و ابراهیمی، صلاح (1392). «قاچاق کالا در ایران و رابطه آن با اقتصاد رسمی: آزمون علیت گرنجر (1386-1353)»، دو فصلنامه بررسی‌های حقوقی، 4: 50-13. سالاری‌شهری، الهام (1389). بررسی رابطه بین اقتصاد زیرزمینی، نرخ مالیات و نرخ بهره در ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز. صامتی، مجید؛ سامتی، مرتضی و دلائی میلان، علی (1388). «برآورد اقتصاد زیرزمینی در ایران به‌روش MIMIC»، مجله مطالعات اقتصاد بین‌الملل، 35: 114-89. عرب‌مازار یزدی، علی (1380). اقتصاد سیاه در ایران، رساله مدرک دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی. علیزاده، هانیه و غفاری، فرهاد (1392). «برآورد اندازه اقتصاد زیرزمینی در ایران و بررسی عوامل مؤثر بر آن»، فصلنامه علوم اقتصادی، 25: 69-31. فطرس، محمدحسن و دلائی میلان، علی (1395). «بررسی اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی در چارچوب مدل‌های تعادل عمومی پویای تصادفی (DSGE)»، فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 25: 80-61 . کلانتری، خلیل (1392). مدل‌سازی معادلات ساختاری در تحقیقات اجتماعی-اقتصادی، چاپ دوم، ناشر: فرهنگ صبا. مرادی، مهدی؛ رستمی، امین و تقی‌زاده، رضا (1392). «بررسی عوامل مؤثر بر فرار از پرداخت مالیات با تأکید بر عوامل فرهنگی»، پژوهشنامه مالیات، 18: 201-181. هادیان، ابراهیم و تحویلی، علی (1392). «شناسایی عوامل مؤثر بر فرار مالیاتی در اقتصاد ایران»، فصلنامه برنامه و بودجه، 2: 58-39. Abraham, M., Lorek, K., Richter, F., Wrede, M. (2016). Collusive tax evasion and social norms, International Tax Public Finance, Published online: 08 July 2016.
Allingham, M., A. Sandmo. (1972). “Income Tax Evasion: a Theoretical Analysis”, Journal of Public Economics, 1(3-4): 323-338.
B nabou, R., Tirole, J. (2006). “Incentives and Prosocial Behavior”, American Economic Review, 96: 1652-1678.
Dell’Ano, R. (2009). “Tax Evasion, Tax Morale and Policy Maker’s Effectiveness”, The Journal of Socio-Economics, 38: 988-997.
Dell’Ano, R., Antonio, M.G., Pardo, A.A. (2007), “Shadow Economy in three Different Mediterranean Countries: France, Spain and Greece. A MIMIC Approach”, Empirical Economics, 33: 51-84.
Frey, B.S., Weck-Hannemann, H. (1984). “The Hidden Economy as an Unobserved Variable”, European Economic Review, 26(1): 33-53.
Gemmel, N., Hasseldine, J. (2012). “The Tax Gap: a Methodological Review”, Advances in Taxation, 20: 203-231.
Georgiou, G.M. (2007). Measuring the Size of the Informal Economy: a Critical Review, Working Paper Series, Central Bank of Cyprus, Nicosia, 12.
Giles, D.E.A. (1999). “Modeling the Hidden Economy and the Tax-Gap in New Zealand”, Empirical Economics, 24: 627-640.
Giles, D.E.A., Tedds, L.M. (2002). Taxes and the Canadian Underground economy, Canadian Tax Paper, VOL. 106. Canadian Tax Foundation, Toronto.
Jackson, B., Milliron, V. (1986). “Tax Compliance Research: Findings, Problems, and Prospects”, Journal of Accounting Literature, 5: 125-165.
Lisi, G., Pugno, M. (2011). “Tax Morale, Entrepreneurship, and the Irregular Economy”, AUCO Czech Economic Review, 5: 116-131.
Mickiewicz, T., Rebmann, A., Sauka, A. (2012). To Pay or not to Pay: Entrepreneur’s Attitudes towards Tax Evasions (Summary), Frontiers of Entrepreneurship Research, 32, Article 10.
Mróz, B. (2002). Gospodarka Nieoficjalna w Systemie Ekonomicznym, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa, P. 20.
Mróz, B. (2012). “The Shadow Economy and Systemic Transformation: the Case of Poland, in Pickhardt, M. and Prinz, A. (Eds), Tax Evasion and the Shadow Economy”, Edvard Elgar, Cheltenham, 127-155.
Picur, R.D., Riahi_Belkaui, A. (2006). “The impact of bureaucracy, Corruption and tax compliance”, Review of Accounting and Finance, 5: 174-180.
Raczkowski, K. (2014). Intellectual capital management in tax administration and country’s economic growth determined by competitive taxation, in Raczkowski, K. and Sulkowski, L.(Eds), Tax Management and Tax Evasion, Peter Lang, Frankfurt, 45-61.
Richardson, G. (2006). “Determinants of Tax Evasion: a Cross-Country Investigation”, Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 15: 150-169.
Richardson, G. and Sawyer, A.J. (2001). “A Taxonomy of the Tax Compliance Literature: Further Findings, Problems and Prospects”, Australian Tax Forum, 16: 137-320.
Schneider, F. (2010). “The Influence of Public Institutions on the Shadow Economies: an Empirical Investigation for OECD Countries”, Review of Law and Economics, 441-468.
Schneider, F., Buehn, A. (2017). “Shadow Economy: Estimation Methods, Problems, Results and Open questions”, Open Access, Open Economics 2017, 1-29.
Schneider, F., Buehn, A., Montenegro, C. (2010). “New Estimates for the Shadow Economies All Over the World”, International Economic Journal, 24(4): 43-61.
Schneider, F., Eneste, D. H. (2000). “Shadow Economies: Size, Causes and Consequences”, Journal of Economic Literature, 38(1): 77-114.
Schneider, F., Raczkowski, K., Mróz, B. (2015). “Shadow Economy and Tax Evasion in the EU”, Journal of Money Laundering Control, 18: 34-51.
Schneider, F., Williams, C.C. (2013). The Shadow Economy, the Institute of Economic Affairs, London, 27-28.
Trugler, B. (2007). Tax Morale and Tax Compliance: a Theoretical and Empirical Analysis, Cheltenham, UK: Edward Elgar
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,241 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,100 |
||
