مخالفت امام خمینی با نظام شاهنشاهی پهلوی از منظر قانون اساسی مشروطه؛ فرایند یک تحول | ||
پژوهشنامه انقلاب اسلامی | ||
مقاله 8، دوره 8، شماره 26، اردیبهشت 1397، صفحه 177-198 اصل مقاله (597.46 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/rjir.2017.12039.1968 | ||
نویسندگان | ||
حسن حضرتی1؛ مظفر شاهدی* 2 | ||
1دانشیار گروه تاریخ؛ دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی دوره دکتری تاریخ انقلاب اسلامی، پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی | ||
چکیده | ||
در پژوهش حاضر، تلاش شده است، با بهرهگیری از تکنیک یا الگوی «ردیابی فرایند» و بهشیوه بررسی تاریخی، روند مخالفت آیتالله خمینی با حکومت پهلوی، در چارچوب قانون اساسی مشروطه و متمم آن، طی سالهای دهه 1340 و پس از آن، مورد ارزیابی توصیفی- تحلیلی قرار گیرد. مسئله مورد بررسی، ردیابی فرایندی است که بهتحولی بنیادین در نگرش آیتالله خمینی نسبت بهقانون اساسی مشروطه و مشروعیتزدایی قطعی از حکومت پهلوی انجامید. در چارچوب پرسشهای اصلی و فرعی، مدعای پژوهش، جایگاه قانون اساسی مشروطه و متمم آن را، در مقاطع مختلف، در نزد آیتالله خمینی تبیین کرده و بهدلایلی خواهد پرداخت که، تحولی بنیادین در نگرش ایشان نسبت بهنظام مشروطه و ضرورت از میان برداشتن حکومت پهلوی، ایجاد نمود. مسئله مورد بررسی، ردیابی فرایندی است که بهتحولی بنیادین در نگرش آیتالله خمینی نسبت بهقانون اساسی مشروطه و مشروعیتزدایی قطعی از حکومت پهلوی انجامید. در چارچوب پرسشهای اصلی و فرعی، مدعای پژوهش، جایگاه قانون اساسی مشروطه و متمم آن را، در مقاطع مختلف، در نزد آیتالله خمینی تبیین کرده و بهدلایلی خواهد پرداخت که، تحولی بنیادین در نگرش ایشان نسبت بهنظام مشروطه و ضرورت از میان برداشتن حکومت پهلوی، ایجاد نمود. در چارچوب پرسشهای اصلی و فرعی، مدعای پژوهش، جایگاه قانون اساسی مشروطه و متمم آن را، در مقاطع مختلف، در نزد آیتالله خمینی تبیین کرده و بهدلایلی خواهد پرداخت که، تحولی بنیادین در نگرش ایشان نسبت بهنظام مشروطه و ضرورت از میان برداشتن حکومت پهلوی، ایجاد نمود. | ||
کلیدواژهها | ||
قانون اساسی؛ حکومت مشروطه؛ آیتالله خمینی؛ رژیم پهلوی؛ حکومت اسلامی | ||
مراجع | ||
- احمدی، حسن (1390)، تاکتیکهای مبارزاتی امام خمینی(ره)، چ 1، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. - احمدیمیانجی، علی (1380)، خاطرات فقیه اخلاقی آیتالله احمدیمیانجی، چ 1، بهکوشش عبدالرحیم اباذری، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی - اصفهانی، حاجآقانورالله (1384)، رساله مکالمات مقیم و مسافر: رسالهای در حکومت و اندیشه سیاسی، چ 1، بهکوشش موسی فقیهحقانی، تهران: مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران. - آقابخشی، علی و افشاری، مینو (1375)، فرهنگ علوم سیاسی، چ 2، تهران: مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران. - آلاسحاق، علی (1385)، خاطرات آیتالله علی آلاسحاق، چ 1، بهکوشش محمدرضا شمسا و طاهره مهروزیان، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. - بهبهانی، شهریار (1387)، زندگی سیاسی و اجتماعی سید عبدالله بهبهانی، چ 1، تهران: امید فردا. - بهشتیسرشت، محسن (1391)، زمانه و زندگی امام خمینی(ره)، چ 1، تهران: پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی. - تکمیلهمایون، ناصر (1374)، سیمای ملی مدرس، تاریخ معاصر ایران (کتاب نهم)، تهران: مؤسسه پژوهش و مطالعات فرهنگی. - جمی، غلامحسین (1384). خاطرات حجةالاسلاموالمسلمین غلامحسین جمی، چ 1، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. - حکمیزاده، علیاکبر (1322)، «اسرار هزار ساله». هفتهنامه پرچم، ش 12. - دهشیری، محمدرضا (1380). درآمدی بر نظریه سیاسی امام خمینی(ره)، چ 2، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. - دیلینی، تیم (1387)، نظریههای کلاسیک جامعهشناسی، چ 1، ترجمه بهرنگ صدیقی و وحید طلوعی، تهران: نی. - الرافعی، مصطفی (1391)، درآمدی بر دیدگاههای جامعهشناختی، سیاسی و فقهی امام خمینی(ره). ترجمه مالک عبدی، چ 1، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. - رجبی، محمدحسن (1369)، زندگینامه سیاسی امام خمینی(ره)، چ 1، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - شاهدی، مظفر (1392)، «نگاهی بهمبارزات و زندگی آیتالله سیدابوالقاسم کاشانی (از کودتای 28 مرداد تا رحلت)». فصلنامه تخصصی تاریخ معاصر ایران، س 17، ش 67- 68. - شاهدی، مظفر (1382)، حزب رستاخیز؛ اشتباه بزرگ، ج2، چ 1، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی. - شاهدی، مظفر (1393)، مبانی نظری و ریشههای تاریخی انقلاب اسلامی ایران، ج3، چ 1، تهران: پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی. - صلیبا، جمیل (1366)، فرهنگ فلسفی، چ 1، ترجمه منوچهر صانعیدرهبیدی، تهران: حکمت. - طالبان، محمدرضا (1387). «تأملی در تکنیک ردیابی فرایند در مطالعات انقلاب اسلامی ایران». متین، ش 40. - عبدی، علی، وکیل پایه یک دادگستری، سایت شخصی http://abdilawyer.com/ - فاضلاسترآبادی، محمد (1387)، خاطرات حجةالاسلام و المسلمین حاج شیخ محمد فاضلاسترآبادی، چ 1، بهکوشش محمدرضا احمدی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. - فردوسیپور، اسماعیل (1387)، خاطرات حجةالاسلام و المسلمین فردوسیپور، چ 1، بهکوشش فرامز شجاع حسینی و رحیم روحبخش، تهران: عروج. - فوزی، یحیی (1384)، اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)، چ 1، تهران: دفتر نشر معارف. - کاشانی، ابوالقاسم (1361- 1363)، مجموعهای از مکتوبات، سخنرانیها و پیامهای آیتالله کاشانی، ج 5. بهکوشش محمد ترکمان، تهران: چاپخش. - کدیور، محسن (1385)، سیاستنامه خراسانی: قطعات سیاسی در آثار آخوند ملامحمدکاظم خراسانی (صاحب کفایه)، چ 1، تهران: کویر. - کریمی، جعفر (1387)، خاطرات حضرت آیتالله سیدجعفر کریمی: بیست و پنج سال در کنار امام راحل قدسسره، چ 1. بهکوشش رسول جعفریان، قم: مورخ. - گرامی، محمدعلی (1381)، خاطرات آیتالله محمدعلی گرامی، چ 1، بهکوشش محمدرضا احمدی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. - ماهنامه فرهنگی- تاریخی یادآور (خرداد 1387). س 1. ش 1. - محلاتی، شیخاسماعیل (1386)، لئالیالمربوطه فی وجوبالمشروطه: در پرتو مشروطهخواهی (بررسی و متن لئالیالمربوطه فی وجوبالمشروطه)، چ 1، تهران: صمدیه. - محیطمافی، هاشم (1363)، مقدمات مشروطیت، چ 1، بهکوشش مجید تفرشی و جواد جانفدا، تهران: علمی و فردوسی. - مرکز بررسی اسناد تاریخی (1376). آیتالله سیدمحمدرضا سعیدی: یاران امام بهروایت اسناد ساواک، کتاب اول، چ 1، تهران: مرکز بررسی اسناد تاریخی. - موسویالخمینی، روحالله (1360)، ولایت فقیه «حکومت اسلامی»، تهران: امیر کبیر با همکاری نمایشگاه کتاب قم. - موسویالخمینی، روحالله (1385)، صحیفه امام: مجموعه آثار امام خمینی(ره)، ج 22، چ 4، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). - موسویالخمینی، روحالله (بیتا)، کشفالاسرار، بیجا: بینا. - موسویتبریزی، حسین (1384)، خاطرات آیتالله سیدحسین موسویتبریزی، چ 1، تهران: عروج. - نائینی، میرزامحمدحسین (1382)، تنبیهالامه و تنزیهالمله، چ 1، تصحیح و تحقیق: سیدجواد ورعی، قم: بوستان قم. - نجفی، موسی (1390)، حکم نافذ آقانجفی، چ 2. با همکاری علیرضا جوادزاده، تهران: مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 843 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 738 |