رسانه، درونیسازی هنجارها و تصور از بدن: مورد مطالعه دانشجویان دانشگاه گیلان | ||
پژوهش های جامعه شناسی معاصر (علمی - پژوهشی) | ||
مقاله 1، دوره 6، شماره 10، شهریور 1396، صفحه 1-27 اصل مقاله (805.94 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/csr.2017.10953.1145 | ||
نویسندگان | ||
محمدامین کنعانی* 1؛ فاطمه رزاقی2 | ||
1استادیار گروه جامعهشناسی دانشگاه گیلان | ||
2کارشناس ارشد جامعهشناسی | ||
چکیده | ||
تصور از بدن بهعنوان پدیده مورد توجه در سالهای اخیر تحت تأثیر زمینههای فرهنگی و فناورانه قرار دارد. پژوهش حاضر بهدنبال بررسی رابطهی رسانه و درونیسازی هنجارها با تصور از بدن در میان دانشجویان دانشگاه گیلان است. چارچوب نظری مبتنی بر آرای تامپسون، کش و فمینیستها بوده و با استفاده از روش پیمایش در نمونهی 400 نفری صورت گرفته است. در این پژوهش از مقیاسهای استاندارد نگرش فرهنگی اجتماعی نسبت به ظاهر تامپسون و هینبرگ و مقیاس استاندارد تصور از بدن توماس کش استفاده شده است. یافتهها نشان دادند که بین متغیرهای میزان مصرف رسانه و درونیسازی هنجارهای رسانهای و هنجارهای اجتماعی و فرهنگی و تصور از بدن رابطهی معناداری وجود دارد. ولی بین متغیرهای جمعیتشناختی از قبیل پایگاه اقتصادی اجتماعی، سن و وضع تأهل با متغیر تصور از بدن رابطهی معناداری مشاهده نشد. ضرایب تأثیر استاندارد مدل رگرسیونی نشان دادند که قویترین پیشبینیکنندههای متغیر وابسته (تصور از بدن) بهترتیب متغیرهای درونیسازی هنجارهای رسانهای، درونیسازی هنجارهای فرهنگیاجتماعی، مصرف رسانهای و فشار هنجاری از جانب مردان میباشند؛ بنابراین، رسانهها به تنهایی در تصویرسازی از بدن نقش نداشته و معیارها و ارزشهای فرهنگی جامعه نیز در این مسئله سهیم هستند. پیوند بین رسانهها بهعنوان عامل مدرن با ارزشها و هنجارهای فرهنگی جامعه بهعنوان عامل سنتی با نقش تقویت کننده رسانهها در درونی سازی معیارهای زیبایی ترکیب شده و قالب جدیدی از ارزشهای فرهنگی و اجتماعی را شکل داده است. | ||
کلیدواژهها | ||
تصور از بدن؛ مصرف رسانهای؛ درونیسازی هنجارهای رسانهای؛ درونیسازی هنجارهای فرهنگی | ||
مراجع | ||
آزاد ارمکی، تقی و چاوشیان، حسن (1381)، «بدن به مثابه رسانه هویت». مجله جامعهشناسی ایران، دوره چهارم، شمارهی 4: 57-75. امامی غفاری، مهدیه؛ ملکی، امیر و زاهدی، محمدجواد (1394)، «تصور از بدن و پذیرش اجتماعی آن (مطالعهای تجربی در میان دانشجویان دختر دانشگاه پیان نور تهران)»، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 4(4): 571-591. بنت، اندی (1386)، فرهنگ و زندگی روزمره، ترجمهی لیلا جوافشانی، حسن چاوشیان، انتشارات اختران. بودریار، ژان (1390)، جامعهی مصرفی (اسطورهها و ساختارها)، ترجمهی پیروز ایزدی، انتشارات ثالث. تامپسون، جان (1390)، «جنبههای انتقال فرهنگی، ترجمهی ضیا تاجالدین»، نشریهی نامهی فرهنگ، شمارهی 20: 138-143. ذکایی، محمدسعید (1387)، جامعهشناسی جوانان ایران، مؤسسهی انتشارات آگه. ریاحی، محمداسماعیل (1390)، «بررسی تفاوتهای جنسیتی در میزان رضایتمندی از تصور از بدن»، فصلنامهی زن در توسعه و سیاست، 9(3): 50-33. رسولزاده اقدم، صمد؛ عدلیپور، صمد؛ میرمحمدتبار، سید احمد و افشار، سیمین (1394)، «تحلیل نقش رسانههای اجتماعی در گرایش به سبک زندگی نوین در بین جوانان ایرانی». دو فصلنامه پژوهشهای جامعهشناسی معاصر، سال چهارم. شماره 6: 33-60. رضایی، احمد؛ اینانلو، مینا و فکری، محمد (1389)، «مدیریت بدن و ارتباط آن با عوامل اجتماعی در بین دختران دانشگاه مازندران»، مطالعات راهبردی زنان، 12(47): 141-170. سفیری، خدیجه؛ سید میرزایی، محمد و آذری ایدگر، حکیمه (1392)، «بررسی جامعهشناختی مقایسه مدیریت بدن بین زنان و مردان». فصلنامه زن و جامعه. سال چهارم. شماره 3: 47-62 عمید، حسن (1382)، فرهنگ فارسی عمید. انتشارات امیرکبیر، جلد دوم، ص 19. فتحی، سروش و رشتیانی آذر (1392). «اندامهای مشابه در جهان مشابه؛ بررسی نقش جهانیشدن در مدیریت بدن». مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال پنجم، شماره سوم: 79-88 قاسمی، سمیه (1389)، عوامل مؤثر بر گرایش افراد به جراحی زیبایی با تأکید بر جنسیت (مطالعهی موردی زنان و مردان 18-55 سالهی شهر تهران)، پایاننامهی کارشناسی ارشد. کرمی، محمدتقی و جمالی، سحر (1394)، «تجربهها و انگیزههای دختران از مدیریت بدن در شهرستان رضوانشهر»، مطالعات راهبردی زنان، 18(69): 137-173. کوهی نصرآبادی، محسن؛ واحدیان، مرتضی و غیوری ثالث، ساعده (1394)، «عوامل مؤثر بر خودآرایی زنان در سبک زندگی مدرن (مورد مطالعه: شهر کاشان) (1394)»، فصلنامه جامعهشناسی سبک زندگی، 1(1): 137-175. مختاری، مریم و عنایت، حلیمه (1388). «نظریه مبنایی جامعهپذیری دوران کودکی و تصور بدنی زنان: بررسی زنان تحت عمل جراحی زیبایی بینی در شهر شیراز». مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، 7(1): 7-30. مختاری، مریم و عنایت، حلیمه (1390)، «نقش نگرشهای جنسیتی در پیدایش تصور بدنی زنان». فصلنامه زن در توسعه و سیاست، 9(3): 67-87. مقیمیان، مریم؛ سلمانی، فاطمه و آذربرزین، مهرداد (1391)، «بررسی ارتباط رضایت از تصویر ذهنی از جسم و رشتهی تحصیلی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجفآباد». فصلنامهی پژوهش رفتاری، 7(25): 71-64. موحد، مجید؛ محمدی، نورالله و حسینی، مریم (1390). «مطالعهی رابطهی بین رسانهها و تصور از بدن و عزت نفس با عمل و تمایل به آرایش»، فصلنامهی مطالعات زنان، 9(2): 160-133. Bayer, K. (2004), The anti-aging trend: Capitalism, Cosmetics & mirroring the spectacle, communication, culture and technology program. Georgetown University.
Cash, T. F. (2000), The Multidimensional Body-Self Relations Questionnaire Users’ Manual. Available from the author at www.body-images.com.
Cash, T. F. (2002), Beyond traits: Assessing body image states. In T.F. Cash & T. Pruzinsky (Eds.), Body Images: A Handbook of Theory, Research, and Clinical Practice (pp. 163-170). NY: Guilford Press.
Cepance, D. (1999), Facial cosmetic surgery: voices, Women's choices. University of Manitoba
E.Van. Vorden, K. (2012), Media effect on body image: examining media exposure in broader context of internal and other social factor. University of central Florida, American communication Journal.
Gordon, M. K. (2008), Media Contributions to African American Girls Focus on Beauty and Appearance: exploring the consequences of sexual objectifications. Psychology of Women Quarterly. 32(3): 245-256.
Grogan, S. (2000), Body Image, in Jane M. Ussher Ed. Women’s Health, Leicester: The British Psychological Society: 356-363.
Haliwell, E.; Helen, M. and Tischer, I. (2011), Are contemporary media Images which seem to display women as sexually empowered actually harmful to women? Psychology of women Quarterly.
Heinberg, L. J.; Thompson, J. K. and Stormer, S. (1995), Development and validation of the sociocultural attitudes towards appearance questionnaire. Int. J. Eat. Disord., 17: 81–89. doi:10.1002/1098-108X(199501)17:13.0.CO;2-Y.
Lodewyk, K. R. (2009), Fostering Critical Thinking in Physical Education Students, Journal of physical education, recreation& Dance. Volume 80, Issue 8, 12-18.
Lodewyk, K. R. and Philip, S. (2016), Associations between anxiety, self-efficacy, and outcomes by gender and body size dissatisfaction during fitness in high school physical education Physical Education and Sport Pedagogy Vol. 21 , Iss. 6.
Sepulveda, Ana R. and Calado M. (2012), Westernization: The Role of Mass Media on Body Image and Eating Disorders, in Ignacio Jáuregui-Lobera Relevant Topics in Eating Disorder. Avalabel at: www.intechopen.com
Thompson, j.kedin, Heinberg.j. Leslie (1999), the media influence on body image, Disturbance & eating disorder. Journal of social issues:339-353
Yanover, T. (2008), eating problem, body Image disturbances, and academic achievement, Us National library of medicine national Institutes of health.41 (2): 184-7.v | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 7,894 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,964 |