برآورد و تحلیل اثرات بازگشتی مستقیم ناشی از بهبود کارایی مصرف سوخت در بخش حملونقل جادهای ایران | ||
فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران | ||
مقاله 7، دوره 6، شماره 21، اردیبهشت 1396، صفحه 149-172 اصل مقاله (763.71 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/aes.2017.1801 | ||
نویسندگان | ||
سهراب دل انگیزان* 1؛ آزاد خانزادی2؛ مریم حیدریان3 | ||
1دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه رازی کرمانشاه | ||
2استادیار گروه اقتصاد دانشگاه رازی | ||
3کارشناسارشد اقتصاد انرژی دانشگاه رازی | ||
چکیده | ||
بهبود کارایی مصرف سوخت یکی از مهمترین سیاستهای مؤثر بر کنترل مصرف سوخت است و در کنار خود مسئلهای به نام اثرات بازگشتی را به همراه دارد. اثرات بازگشتی حالتی است که طی آن کاهش انتظاری در مصرف سوخت (به دنبال بهبود کارایی و کاهش قیمت مؤثر آن) به علت قانون تقاضا خنثی میشود. این مطالعه به صورت تجربی و کمی برآورد اثرات بازگشتی مستقیم در بخش حملونقل جادهای ایران با استفاده از اطلاعات استانهای کشور از 1383 تا 1393 را هدف قرار داده است. ابزار برآورد استفاده از روش گشتاورهای تعمیمیافته و مدل مورد استفاده بهرهگیری از محاسبه کشش قیمتی تقاضای سوخت در نظر گرفته شده است. نتایج نشان میدهد که اثرات بازگشتی مستقیم ناشی از بهبود کارایی مصرف بنزین و نفتگاز به ترتیب، 6 و 2 درصد بوده است. به عبارتی 6 و 2 درصد از صرفهجوییهای بالقوه، دوباره مصرف شده و 94 و 98 درصد مابقی ذخیره شده است. این نتیجه بر کم کشش بودن تقاضای سوخت نسبت به قیمت و لزوم توجه به سیاستهای غیرقیمتی در کنار سیاستهای قیمتی دلالت دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
اثرات بازگشتی مستقیم؛ بهبود کارایی مصرف سوخت؛ حملونقل جادهای؛ استانهای ایران | ||
مراجع | ||
اسماعیلنیا، علیاصغر و اختیاری نیکجه، سارا (1391). «بررسی میزان اثرات بازگشتی بهبود راندمان خودروها بر مصرف سوخت»، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، 9(34)، 213-185. ترازنامه انرژی، وزارت نیرو، دفتر برنامهریزی کلان برق و انرژی، http://pep.moe.gov.ir/ خوشکلام خسروشاهی، موسی (1393). «اثرات بازگشتی ناشی از بهبود کارآیی مصرف بنزین و گازوئیل در ایران با تأکید بر بخش حمل و نقل: رویکرد مدل تعادل عمومی قابل محاسبه»، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، 3(11)، 158-131. خوشکلام خسروشاهی، موسی (1394). «اثرات بازگشتی مربوط به بخشهای اقتصادی و خانوارها در نتیجه ارتقاء کارایی مصرف گازوئیل»، فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، 23(74)، 54-31. دلانگیزان، سهراب؛ خانزادی، آزاد و حیدریان، مریم (1393). «بررسی اثرات تغییر قیمت سوخت بر تولید گازهای گلخانهای در بخش حملونقل جادهای ایران؛ رویکرد حداقل مربعات پایدار (RLS)»، فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسیهای اقتصادی سابق)، 11(4)، 77-47. سالنامههای آماری حملونقل جادهای کشور، وزارت راه و شهرسازی، سازمان راهداری و حملونقل جادهای، http://www.rmto.ir/Pages/homepage.aspx شرزهای، غلامعلی و ابراهیمزادگان، ههژار (1390). «برآورد اثر بازگشت افزایش کارآیی انرژی در ارتباط با مصرف خانوارها و انتشار دیاکسیدکربن در ایران»، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، 8(30)، 61-33. فطرس، محمدحسن؛ صحرایی، راضیه و یاوری، معصومه (1393). «برآورد تابع تقاضای انرژی بخش حملونقل جادهای ایران، 1392-1357». فصلنامه سیاستهای راهبردی و کلان، 2(7)، 42-23. مزرعتی، محمد (1387). مدلسازی تقاضای انرژی در بخش حملونقل، تهران: انتشارات پارس پیدورا. منظور، داود؛ آقابابایی، محمدابراهیم و حقیقی، ایمان (1390). «تحلیل اثرات بازگشتی ناشی از بهبود کارآیی در مصارف برق در ایران: الگوی تعادل عمومی محاسبهپذیر»، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، 28، 23-1. Baltagi, B. (2005). Econometric Analysis of Panel Data, Third ed., John Wiley & Sons Ltd, London.
Bentzen, J. (2004). “Estimating the Rebound Effect in US Manufacturing”. Energy Economics, 26, 123-134.
Berkhout, P. H. G.; Muskens, J. C. and Velthuijsen, J. W. (2000). “Defining the rebound effect”, Energy Policy, 28(6-7), 425-432.
Blair, R. D.; Kaserman, D. L. and Tepel, R. C. (1984). “The Impact of Improved Mileage on Gasoline Consumption”. Economy Inquiry, 22 (April), 209-217.
Brookes, L. G. (1978). “Energy Policy, the Energy Price Fallacy and the Role of Nuclear Energy in the UK”, Energy Policy, 6 (2), 94-106.
Brookes, L. G. (1990). “The Greenhouse Effect: the Fallacies in the Energy Efficiency Solution”, Energy Policy, 18 (2), 199-201.
Greening, L. A.; Greene, D. L. and Difiglio, C. (2000). “Energy Efficiency and Consumption – the Rebound Effect - a Survey”, Energy Policy, 28(6-7), 389-401.
Hanley, N. D.; McGregor, P. G.; Swales, J. K. and Turner, K. (2006). “The Impact of a Stimulus to Energy Efficiency on the Economy and the Environment: A Regional Computable General Equilibrium Analysis”, Renewable Energy, 31, 161-171.
Hernandez, A. D. and Pifarre, F. (2009). “Short Run Scenarios and Policies Whereby Economy-Wide Rebound Effects Might be Mitigated”, Working Paper. Preliminary Version.
Khazzoom, J. D. (1980). “Economic Implications of Mandated Efficiency in Standards for Household Appliances”, Energy Journal, 1(4), 21-40.
Li, K. and Lin, B. (2015). “Heterogeneity in rebound effects: Estimated results and impact of China’s fossil-fuel subsidies”, Applied Energy, 149, 148-160.
Linn, J. (2013). “The Rebound Effect for Passenger Vehicles”, Resources for the Future, Washington, DC 20036.
Lovins, A. B. (1998). “Further comments on Red Herrings”, Letter to the New Scientist, No. 2152,
Mizobuchi, K. (2008). “An Empirical Study on the Rebound Effect: Considering Capital Costs”. Energy Economics, 30, 2486-2516.
Saunders, H. D. (1992). “The Khazzoom-Brookes postulate and neoclassical growth”. The Energy Journal, 13 (4), 131.
Semboja, H., (1994). “The Effects of Energy Taxes on the Kenyan Economy: A CGE Analysis”, Energy Economics, Volume16, (3), 205-215.
Schipper, L. and Grubb, M. (2000). “On the rebound? Feedback between Energy Intensities and Energy Uses in IEA Countries”, Energy Policy, 28(67), 367-88.
Sorrell, S. and Dimitropoulos, J. (2007). “The rebound effect: Microeconomic definitions, limitations and extensions”, Ecological economics, 65, 636-649.
Sorrell, S.; Dimitropoulos, J. and Sommerville, M. (2009). “Empirical estimates of the direct rebound effect: A review”, Energy Policy, 37, 1356-1371.
Wang, H.; Zhou, D. Q. and Zha, D. L. (2012). “Direct rebound effect for passenger transport: Empirical evidence from Hong Kong”, Applied Energy, 92, 162-167.
Wang, Z.; Han, B. and Lu, M. (2016). “Measurement of energy rebound effect in households: Evidence from residential electricity consumption in Beijing, China”. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 58, 821-861.
Wheaton, W. C. (1982). “The Long-Run Structure of Transportation and Gasoline Demand”, Bell Journal of Economics, 13(2), 439-54.
Zhang, Y. J.; Peng, H. R.; Liu, Z. and Tan, W. (2015). “Direct energy rebound effect for road passenger transport in China: A dynamic panel quantile regression approach”. Energy Policy, 87, 303-313. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,673 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,506 |