بررسی حسن‌تعبیر در زبان فارسی: رویکردی گفتمانی | ||
| پژوهش های زبان شناسی تطبیقی | ||
| مقاله 4، دوره 6، شماره 12، مهر 1395، صفحه 55-67 اصل مقاله (513.66 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/rjhll.2016.1727 | ||
| نویسندگان | ||
| سجاد موسوی* 1؛ ابراهیم بدخشان2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| 2استادیار زبان شناسی، دانشکده ادبیات و زبان های خارجی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف مقالۀ حاضر، بررسی سازوکارهای ساخت معنای حسن تعبیری در زبان فارسی با استناد بر رویکرد گفتمانی کرسپوفرناندر (2005) است.از این منظر، حسن تعبیر پدیده‌ای دو وجهی است: ابتدا، به عنوان فرایندی که بر روی مفاهیم تابو و ناخوشایند (مانند ممنوعیت‌های مربوط به مسائل جنسی و مباحث مربوط به مرگ) اعمال میشود؛ ثانیاً، به عنوان مجموعه شیوه‌های گفتمانی‌ای در نظر گرفته میشود که برای قالب‌ریزی رفتارهای کلامی‌ای که با ملاحظات و اصول ادب سازگاری ندارند به کار می‌رود. در این رویکردحسن تعبیر در واکنش به ممنوعیت اجتماعی مورد استفاده قرار میگیرد و هدف اصلی حسن تعبیر، حفظ روابط بین فردی است.با توجه به تحلیل رفتار داده‌های زبان فارسی مهمترین سازوکارهای حسن تعبیری در زبان فارسی عبارتند از: جایگزینی واژگانی و راهبردهای حسن تعبیری گفتمانی که شامل شگردهای کاهنده، عبارات شبه-امری، افعال وجهی تعدیلگر، قیدهای کاهنده، غیرشخصی سازی، ساختار نفی، تضمن مکالمه ای و شگردهای تلطیفی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حسن تعبیر؛ رویکرد گفتمانی؛ جایگزینی واژگانی؛ راهبرد گفتمانی؛ زبان فارسی | ||
| موضوعات | ||
| پژوهش های توصیفی زبان شناسی | ||
| مراجع | ||
|
- انوشه، حسن و دیگران (1381)، فرهنگنامۀ ادب فارسی. جلد دوم: اصطلاحات، مضامین و موضوعات ادب فارسی، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - انوری، حسن و دیگران (1381)، فرهنگ بزرگ سخن. هشت جلدی. تهران: سخن، 1381. - بدخشان، ابراهیم و موسوی، سجاد (1393)، بررسی زبان‌شناختی به‌گویی در زبان فارسی، فصلنامه جستارهای زبانی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس، دوره 5، شماره 1، (پیاپی 17)، بهار 1393، 1-26. - حسینی، سید محمد (1388)، ادب و قدرت: نشانگرهای زبانی مخالفت در جلسات دفاع از پایان‌نامه، مجله پژوهش‌های زبان‌شناسی، سال اول، شماره اول، اصفهان: دانشگاه اصفهان. - داد، سیما (1378)، فرهنگ اصطلاحات ادبی (واژه‌نامه، مفاهیم و اصطلاحات ادبی فارسی/ اروپائی)، تهران: انتشارات مروارید. - شریفی، محمد (1387)، فرهنگ ادبیات فارسی، تهران: انتشارات معین. - شعیری، حمیدرضا (1388الف)، از نشانه‌شناسی ساختگرا تا نشانه- معناشناسی گفتمانی، فصلنامۀ تخصصی نقد ادبی، س2، ش8، تهران: دانشگاه تربیت مدرس، 33-51. - شعیری، حمیدرضا (1388ب)، مبانی نظری تحلیل گفتمان رویکرد نشانه- معناشناختی، پژوهشنامه فرهنگستان هنر، شماره 12. 55-72. - شمیسا، سیروس (1389)، معانی، چاپ دوم از ویرایش دوم، تهران: نشر میترا. - فراروی، جمشید (1389)، فرهنگ طیفی (تزاروس فارسی)، نسخه رقومی شورای عالی اطلاع رسانی. - Akbari, Z. (2006), "The Realization of Politeness Principles in Persian". Karen Linguistics Issues.
- Allan, K. & K., Burridge. (1991), Euphemism and Dysphemism: Language Used as Shield and Weapon. New York: Oxford University Press.
- Casas Gomez, M. (2009), "Towards A New Approach to the Linguistic Definition of Euphemism". Language Sciences, Vol. 31: 725-739.
- Crespo Fernández, E. (2005), "Euphemistic Strategies in Politeness and Face Concerns". Pragmalingüística 13: 77-86.
- Munteano, M.B. (1953), "Les implications esthe´tiques de l’euphe´misme en France au XVIIIesie`cle". Cahiers de l’AssociationInternationale.des E´ tudesFranc_aises 3–5, 153–166.
- Redfern, W.D. (1994), "Euphemism". In: The Encyclopedia of Language and Linguistics. Oxford .Volume 3, S. 1180-1181.
- Wardaugh, R. (1986), An Introduction to Sociolinguistics. Blackwell, Oxford.
- Warren, B. (1992), "What Euphemisms Tell Us about the Interpretation of Words". StudiaLinguistica, 46(2), 128-172. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,164 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,949 |
||