ارزیابی پایداری ساختمان در 21 سری از خاکهای استان همدان به روش الک تر و رابطه آن با برخی ویژگیهای ذاتی خاک | ||
| پژوهش کشاورزی | ||
| مقاله 13، دوره 9، شماره 1، فروردین 1387، صفحه 171-182 اصل مقاله (179.61 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| چکیده | ||
| ساختمان خاک به طور مستقیم و غیرمستقیم بر بسیاری از ویژگیهای فیزیکی خاک از جمله نگهداری آب در خاک، هدایت هیدرولیکی، تهویه و دمای خاک موثر است. همچنین ساختمان با تاثیر بر مقاومت مکانیکی خاک و انتشار عناصر غذائی، بر رشد گیاه و تولید محصول اثر می‌گذارد. عوامل مختلفی مانند بافت، ماده آلی و کربنات کلسیم خاک بر پایداری ساختمان (خاکدانهها) موثرند. در این پژوهش اثر این عوامل بر پایداری مقدار خاکدانه‌های 21 سری از خاکهای استان همدان با استفاده از روش الک تر بررسی شد. از شاخص میانگین وزنی قطر (MWD) خاکدانهها برای بیان پایداری ساختمان خاک استفاده شد. سه زمان متفاوت (5، 10 و 15 دقیقه) الک‌کردن خاکدانهها در آب به منظور اعمال تنشهای مکانیکی-آبی در نظر گرفته شد. با توجه به پایداری ساختمانی ضعیف خاکهای مناطق خشک و نیمهخشک ایران، زمانهای کوتاه الک کردن خاکدانهها (یعنی 5 دقیقه)، برای تشخیص تغییرات پایداری ساختمان ناشی از ویژگیهای ذاتی مورد بررسی مناسبتر بود. در بین ویژگیهای موثر بر پایداری ساختمان خاک، بیشترین نقش مربوط به ماده آلی بود. به گونه‌ای که برای زمان 5 دقیقه، تاثیرگذاری مقدار ماده آلی (OM) بر پایداری خاکدانهها (5MWD)، حدود 18 برابر رس (Clay)و 26 برابر کربنات کلسیم (3CaCO) بود و معادله رگرسیونی آن به صورت زیر بهدست آمد: MWD5 (mm) = -0/267 + 0/449 OM% + 0/0245 Clay% + 0/0169 CaCO3% R2 = 84/8% ضرایب همبستگی جزئی بین درصد ماده آلی، رس و کربنات کلسیم خاک با مقدار MWD نشان داد که در تمامی زمانهای الک کردن، بیشترین ضریب همبستگی جزئی را مقدار رس خاک و پس از آن مقدار OM با MWD داشت. با افزایش زمان تکان دادن الک‌ها در آب، نقش درصد رس در پایداری خاکدانهها افزایش و نقش درصد ماده آلی و کربنات کلسیم کاهش یافت. بنابراین در خاکهای مورد بررسی، نقش ماده آلی و رس خاک در ایجاد خاکدانه‌های پایدار قابل توجه است. برای اندازهگیری پایداری تر خاکدانه‌های خاکهای مورد بررسی، زمانهای کوتاه تکان دادن (5 دقیقه) پیشنهاد میشود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پایداری ساختمان خاک؛ میانگین وزنی قطر؛ رس؛ ماده آلی؛ کربنات کلسیم | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,626 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 605 |
||