بررسی نقش سرمایه فرهنگی – اجتماعی بر مشارکت شهروندان در نوسازی بافتهای فرسوده شهری (مطالعه موردی: شهر مشهد) | ||
| پژوهش های جامعه شناسی معاصر (علمی - پژوهشی) | ||
| مقاله 6، دوره 5، شماره 8، خرداد 1395، صفحه 123-143 اصل مقاله (713.73 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/csr.2016.1649 | ||
| نویسندگان | ||
| رحمت اله امیراحمدی1؛ مهرداد نوابخش* 2؛ حبیب الله زنجانی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات ،تهران،ایران | ||
| 2استاد گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران | ||
| 3هیات علمی بازنشسته دانشگاه تهران و دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| مشارکت در نوسازی بافتهای فرسوده تحت تأثیر عوامل مختلفی است که سرمایه فرهنگی و اجتماعی مهمترین پیش‌نیاز آن است. پژوهش حاضر که با هدف بررسی نقش سرمایه فرهنگی - اجتماعی بر مشارکت شهروندان در نوسازی بافت پیرامون حرم رضوی انجام شده به دنبال پاسخ به این سؤال است که چرا علیرغم تأکید فراوان بر مشارکت در برنامه‌های نوسازی، این مشارکت در بافت مورد نظر ضعیف است؟ چارچوب نظری تحقیق عمدتاً مبتنی بر نظریات بوردیو، پاتنام و کلمن است. روش انجام پژوهش پیمایش و ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامه است. نمونه‌گیری به روش خوشه‌ای و حجم نمونه 426 نفر از ساکنین بافت می‌باشد. یافته‌ها نشان می‌دهد؛ سرمایه فرهنگی و به‌ویژه سرمایه اجتماعی بر مشارکت ساکنان در پروژه‌های نوسازی تأثیر مثبت داشته است. شاخص تعهد اجتماعی، حس همیاری و انسجام اجتماعی بیشترین تأثیر را بر کنش مشارکتی ساکنین داشتهاند. علیرغم بالا بودن میزان سرمایه فرهنگی و اجتماعی در بین ساکنان و تأثیر مثبت این سرمایه‌ها بر کنش مشارکتی، میزان مشارکت ساکنان در پروژه‌های نوسازی بافت پیرامون حرم رضوی ضعیف می‌باشد که این امر بیشتر به مسأله اعتماد مرتبط است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سرمایه فرهنگی؛ سرمایه اجتماعی؛ مشارکت؛ بافت فرسوده؛ مشهد | ||
| مراجع | ||
|
ازکیا، مصطفی و غفاری، غلامرضا (1380)، «بررسی رابطه اعتماد و مشارکت در نواحی روستایی کاشان»، نامه علوم اجتماعی، شماره 17: 3-31. بیرو، آلن (1366)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، تهران: کیهان. پولاد ساز، کیارش و اخوان، نسرین (1394)، ابعاد فرهنگی - اجتماعی مؤثر بر توانمندسازی بافت فرسوده، همایش ملی بافتهای فرسوده و تاریخی شهری، دانشگاه کاشان. تراسبی، دیوید (1382)، اقتصاد و فرهنگ، ترجمه کاظم فرهادی، تهران: نشر نی. توسلی، غلامعباس (1384)، «مفهوم سرمایه در نظریات کلاسیک و جدید»، نامه علوم اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران. شماره 26: 1-32. جنکینز، ریچارد (1385)، پی یر بوردیو، ترجمه ل. جوافشانی و دیگری، تهران: نشر نی. حاتمی‌نژاد، حسین؛ پوراحمد، احمد و عیوضلو، داوود (1393)، «واکاوی ظرفیت سرمایه اجتماعی محلات شهری در ساماندهی بافتهای فرسوده منطقه 9 شهرداری تهران»، مجلهآمایشجغرافیاییفضا، سال چهارم، شماره 13: 65-92. حسینزاده، میکائیل (1388)، «بررسی رابطهی سرمایه‌ی فرهنگی و هویت اجتماعی در بین دانشجویان تبریز»، فصلنامه مطالعات ملی، 37، سال دهم، شماره 1: 49-74. حسینی، سید امیرحسین؛ علمی، زهرا و شارع پور، محمود(1386)، «رتبه بندی سرمایه اجتماعی در مراکز استان های کشور»، فصلنامه رفاه اجتماعی، شماره 26: 59-84. حسینی، سیدجواد (1387)، مشارکت پایدار مردمی در نوسازی بافت فرسوده شهری، جلد اول، تهران: انتشارات سخنگستر. خواجه شاهکوهی، علیرضا؛ مدانلو جویباری مسعود و صمدی، رضا (1392)، «بررسی نقش سرمایه اجتماعی در نوسازی بافتهای فرسوده شهری جویبار»، مجله جغرافیا و آمایش شهری- منطقه‌ای، شماره هشتم. 26-15. خوشفر، غلامرضا (1387)، تأثیر سرمایه اجتماعی بر مشارکت سیاسی، پایان‌نامه دکتری جامعه‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران. رهنما، مجید (1377)، مشارکت، نگاهی نو به مفاهیم توسعه، ویراستار ولفانگ زاکس، نشر مرکز. سلیمی، فاطمه (1389)، «مشارکت اجتماعی در مدرسه»، نشریهی رشد آموزش علوم اجتماعی، دوره 13، شماره 3: 58-64. شایان، حمید؛ تقی‌لو، علی‌اکبر و عنابستانی، علی‌اکبر (1390)، «بررسی و تحلیل عوامل بازدارنده مشارکت مردم در توسعه روستایی با تأکید بر روش عقلائی»، نشریه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری. دانشگاه تبریز. شماره 38: 75-100. عارفی، مهیار (1380)، بهسویرویکرددارایی- مبنابرای توسعهاجتماعمحلی، ترجمه نوین تولایی، هنرهای زیبا، شماره 10. 22-33. عالی‌پور، امین و بیابانی مقدم، حمیدرضا (1390)، «نقش سرمایه اجتماعی در تسریع و تسهیل جریان نوسازی در بافت فرسوده شهرها با بررسی نمونه موردی محله خانی‌آباد تهران»، مجموعه مقالات اولین کنفرانس اقتصاد شهری ایران، 2-3 آذرماه، مشهد، ایران، 67-94. موسوی، میرنجف؛ حیدری، حسن و باقری کشکولی، علی (1391)، «بررسی نقش سرمایه اجتماعی در نوسازی و بهسازی بافتهای فرسوده مطالعه موردی شهر سردشت»، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، سال چهارم، شماره 15: 105-122. نوابخش، مهرداد (1392)، «ضرورت احیاء سرمایه اجتماعی در توسعه فضاهای شهری»، مجله علمی-پژوهشی مطالعات توسعه اجتماعی ایران، دوره پنجم. شماره 4: 7-18. نوابخش، مهرداد و فدوی، جمیله (1387)، «بررسی ابعاد سرمایه اجتماعی و نقش آن در توسعه شهری»، پژوهش‌نامه علوم اجتماعی، سال دوم، شماره 1: 25-47. نعمتی لیمایی، مه‌لقا (1389)، تبیین ارتقاء کیفی نوسازی شهری با اتکا بر نقش سرمایه‌ی اجتماعی، مطالعه موردی: بهشتی محله قائم‌شهر. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز. Bourdieu, P. (1986), The forms of capital. John Richardson (Ed.) Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education (New York, Greenwood)
Bouse, j. and wellman, B. (2005), Personal relationships: on and off the hnternet university press.
Ulldemolins, J. R. (2014), Culture and authenticity in urban regeneration processes: Place branding in central Barcelona”. Urban Stud published. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 5,387 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,686 |
||