بازنمایی جایگاه «امنیت انسانی» در سیرة حکومتی امام علی(ع) بر مبنای فرامین حکومتی | ||
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه | ||
مقاله 3، دوره 4، شماره 15، آذر 1395، صفحه 41-58 اصل مقاله (667.25 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2016.1639 | ||
نویسنده | ||
محمدحسن الهی زاده* | ||
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه بیرجند | ||
چکیده | ||
امروزه مقولة «امنیت انسانی» مورد توجه سازمانها و مجامع بینالمللی بوده و مصوبات فراوانی در این خصوص وجود دارد. گرچه تاکنون تعریف جامع و مورد اتفاقی از امنیت انسانی ارائه نشده است، ولی همه صاحبنظران متفقاند که موضوع «امنیت انسانی»، در ارتباط میان حکومتها و مردم بوده و حداقل دو پدیده «رهایی از ترس» و «رهایی از احتیاج» را شامل میشود. بر اساس آموزههای دین اسلام، انسان خلیفة خداوند در زمین بوده و از کرامت ذاتی برخوردار است. علاوه بر قرآن، در سیرة نظری و عملی نبی مکرم اسلام(ص) و علی(ع) و سایر امامان همام(ع) به شأن و جایگاه والای انسان بهویژه تأمین امنیت او توجه شده است. با وجود آثار و پژوهشهای متعدد و گوناگون در خصوص جایگاه انسان در نزد پیشوایان دین، تاکنون در موضوع «امنیت انسانی» پژوهشی صورت نگرفته است. از اینرو در مقاله حاضر با هدف تبیین جایگاه «امنیت انسانی» در نزد حضرت علی(ع)، به بررسی این مقوله در سیرة حکومتی (سه بعد توزیعی، رویهای و مراودهای) ایشان پرداخته شده است. اساسیترین مأخذ در این زمینه نامههای امام(ع) به کارگزاران و مأموران حکومتی است که در نهجالبلاغه و دیگر کتب تاریخی آمده است. برای دستیابی به این هدف، از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بهره گرفته شده است. یافته پژوهش نشان میدهد که در فرامین حکومتی حضرت، تأمین «امنیت انسانی» زیرساخت و اساس هر نوع فعالیت پایدار حکومت است که موجب جلب اعتماد عمومی خواهد شد. | ||
کلیدواژهها | ||
امنیت انسانی؛ امام علی(ع)؛ سیرة حکومتی؛ قدرت؛ رویه؛ مراوده | ||
مراجع | ||
- نهجالبلاغه. (1385). گردآوری: سید محمد رضی. ترجمه: محمد دشتی. چاپ دوم، قم: گلستان ادب. - باقرزاده، محمدرضا. (1387). «حقوق بنیادین بشر در عهدنامه مالک اشتر». مجموعه مقالات همایش مالک اشتر نخعی. 457-505. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. - بیضون، ابراهیم. (1379). رفتارشناسی امام علی در آیینه تاریخ. ترجمه علیاصغر محمدی سیجانی. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. - تاجبخش، شهربانو. (1388). «امنیت انسانی: نگاهی به گذشته پیش از نگاه به آینده». مجموعهمقالاتهمایشبینالمللیامنیتانسانیدرغربآسیا: دیدگاهها و نقدها. ویراسته محمدرضا مجیدی و احمد خامسان. 19-54. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی. - کر، پائولین. (1387). «امنیت انسانی». فصلنامهمطالعاتراهبردی. سال یازدهم، شماره سوم، 601-626. - پورعزت، علیاصغر. (1387). مختصات حکومت حقمدار. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. - جاوید، محمدجواد. (1387). «از حق و عدالت تا انصاف با رعیت؛ تأملی بر حقوق شهروندی در عهدنامه مالک اشتر». مجموعه مقالات همایش مالک اشتر نخعی. 507-532. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. - دلشاد تهرانی، مصطفی. (1379). دولت آفتاب. تهران: دریا. - عزیزی، ستار. (1392). «مطالعة تطبیقی قواعد بنیادین حقوق بشردوستانه در «نهجالبلاغه» و «گزارش قواعد عرفی حقوق بینالمللی بشردوستانه». فصلنامه پژوهشنامه نهجالبلاغه. سال اول، شماره اول، 85-95. - علیخانی، علیاکبر. (1377). «کرامت انسانی در سیرةی سیاسی امام علی (ع)». فرهنگ. شماره 27 و 28: 215-228. - کینگ، گری و موری، کریستوفر. (1383). «بازاندیشی در امنیت انسانی»، ترجمه مرتضی بحرانی، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 1، 25-26. - مجیدی، اصغر. (1386). حقوق مردم در گفتار و سیرة امیرمؤمنان علی(ع). قم: مشهور. - منطقی، محسن. (1387). «مدیریت ارتباطات در فرمان مالک اشتر». مجموعه مقالات همایش مالک اشتر نخعی. 533-561. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. - یزدانفام، محمود. (1388). «دولتهای شکننده و امنیت انسانی». فصلنامه مطالعات راهبردی. شماره چهارم، 5-36. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,152 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,591 |