بررسی روش‌های ترجمة استعاره‌های مبتنی بر طرحوارة حرکتی در نهجالبلاغه | ||
| فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه | ||
| مقاله 3، دوره 4، شماره 14، شهریور 1395، صفحه 35-54 اصل مقاله (644.64 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2016.1578 | ||
| نویسنده | ||
| شیرین پورابراهیم* | ||
| دانشیار گروه زبانشناسی دانشگاه پیام نور | ||
| چکیده | ||
| ترجمة استعاره و چالش‌های آن همواره از مسائل ترجمه و ترجمة متون مذهبی بوده است. در این مقاله، با اتخاذ رویکرد معنی‌شناسی شناختی به ترجمه، می‌خواهیم بدانیم کدام نوع از انواع ده‌گانة ترجمة استعاره توسط الهرّاسی (2000) در ترجمه‌های نهجالبلاغه کاربرد بیشتری دارد و چگونه می‌توان به تبیین دلایل کاربرد این شیوه یا شیوه‌ها پرداخت. همچنین، ترجمه‌های انگلیسی و فارسی نهجالبلاغه چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارند. به این منظور، کلیة استعاره‌های طرحوارة تصوری حرکتی از بخش حکمت‌های نهجالبلاغه استخراج گردید و ترجمه‌های آنها در متون منتخب فارسی و انگلیسی مورد بررسی قرار گرفت. مشاهده شد که در ترجمه‌های نهجالبلاغه استعاره‌ها در همة موارد حفظ شده است و در اکثر موارد از شیوة سوم انتقال استعاری که همان حفظ تصور غنی متن مبدأ در متن مقصد است استفاده و هرگاه مترجم نتوانسته همان تصور غنی را منتقل کند، تصور غنی دیگری از همان طرحواره را حفظ کرده یا از روش‌های دیگر ترجمة استعاری سود جسته است. این امر نشان می‌دهد که ترجمة استعاره، اگر از دیدگاه شناختی به آن نگریسته شود، چالش‌های سابق را ندارد و این نظریه قادر است با اتکا به طرحوارة حرکتی، چالش‌ها و ناهماهنگی‌ها را از میان بردارد. همچنین، پنج ترجمة یاد‌شده توانسته‌اند استعاره‌ها را به‌خوبی در متن مقصد منعکس کنند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ترجمة استعاره؛ استعارة طرحوارة تصوری؛ تصور غنی؛ نهجالبلاغه | ||
| مراجع | ||
|
- نهجالبلاغه. (1372). ترجمة سید جعفر شهیدی. تهران: انتشارات آموزش انقلاب اسلامی. - نهجالبلاغه. (1379). ترجمة محمد دشتی. قم: مشهور. - بنیاد نهجالبلاغه. (1394).ترجمة نهجالبلاغه http://www.andisheqom.com/Files/nahjmatn.php - ادیبی‌مهر، محمد. (1386). تحلیل ارکان استعاره‌های پیچیدة نهجالبلاغه. چاپ نخست. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. - ایزدی، جمال. (1373). جلوه‌های مجاز در نهجالبلاغه (خطبه 1 تا 110). پایاننامه کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی. دانشگاه اصفهان. - ایمانیان، حسین و زهره نادری. (1392). «استعاره‌های جهتی نهجالبلاغه از بعد شناختی». فصلنامه پژوهشنامة نهجالبلاغه. س 1. ش 4، 73-92. - برانیمه، حبیب. (1389). بررسی روش‌شناسی ترجمة استعاره در خطبه‌های بیست و یکم تا پنجاهم نهجالبلاغه (ترجمه‌های فیض‌الاسلام، دشتی و شهیدی (ره). حیدر محلاتی. دانشگاه قم. - بیـات، حسین. (1389). تحلیل و بررسی تصاویر ادبی دنیا و آخرت در خطبه‌های نهجالبلاغه. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه بوعلی سینا. همدان. - پورابراهیم، شیرین و همکاران. (1388) «بررسی زبانشناختی استعارة جهتی بالا/پایین در زبان قرآن: رویکرد معنی‌شناسی شناختی». مجلة انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، ش 12، 55-81. - پورابراهیم، شیرین و همکاران. (1392). «بررسی معنی شناختی مکانی‌شدگی مفاهیم انتزاعی در زبان قرآن». ادب و زبان. س16. ش 34، 107-124. - پورابراهیم، شیرین. (1393). «مفهوم‌سازی زندگی در زبان قرآن». زبان‌پژوهی. س6. ش 10، 63-83. - پورابراهیم، شیرین و نعمتی، فاطمه. (1393). «مکانی‌شدگی مفهوم زمان در قرآن». در مجموعه مقالات نهمین همایش زبانشناسی ایران. ویراستة دکتر محمد دبیرمقدم. صص 355-366. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی. - حاجی قاضی استرآبادی، مریم. (1388). جلوه‌هایی از هنر تصویر‌آفرینی در نهجالبلاغه. محمدمهدی جعفری. دانشکدة علوم حدیث. - شیخاحمدی، سروه. (1388). ساختار استعاری حکمت‌های نهجالبلاغه. فـرزان سجـودی. دانشگـاه پـیام نور. - غلامی، مینا. (1388). استعاره در کلمات قصار نهجالبلاغه. مینا جیگاره. دانشگاه الزهرا. - کوچش، زُلتن. (1393). مقدمه‌ای کاربردی بر استعاره. ترجمة شیرین پورابراهیم. تهران: انتشارات سمت. - معین، محمد. (1382). فرهنگ فارسی. ج 2، تهران: انتشارات امیرکبیر. - نورمحمدی، مهتاب، فردوس آقاگلزاده و ارسلان گلفام. (1391). «تحلیل مفهومی استعاره‌های نهجالبلاغه (رویکرد زبانشناسی شناختی)». مجلة انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، ش 21، 155-192. - نورمحمدی، مهتاب. (1387). تحلیل مفهومی استعاره‌های نهجالبلاغه (رویکرد زبانشناسی شناختی). فردوس آقاگلزاده. دانشگاه تربیت مدرس. - وفایی، کاظم. (1389). بررسی روش‌شناسی ترجمة استعاره در خطبه‌های اول تا بیست نهجالبلاغه از سه ترجمه آقایان فیض الاسلام، شهیدی و دشتی. محمدرضی مصطفوی نیا. دانشگاه قم. - ولیزاده، محسن. (1387). نقد و بررسی ترجمه‌های حکمت‌های نهجالبلاغه (بیست ترجمه از دویست حکمت اول). محمدمهدی جعفری. دانشکدة علوم حدیث. - Pazargadi, Alaeddin. (Translator)(2001). Nahjul-Balagha (The Style of Eloquence): The Written and Spoken Words of Imam Ali, Successor to the Prophet Muhammad (Collected by Sharif Razi in Arabic. Tehran: Rahnama Publications.
- Reza, Sayyed Ali. (2011). Nahjul Balaghah Imam Ali bin Abi Talib's Sermons, Letters and Sayings as Compiled by Sayyed Shareef ar-Razi. Vol. 1 Qum: Ansarian Publication.
- Agha Golzadeh, Ferdows and Shirin Pourebrahim. (2013). «Death Metaphor in Religious Texts: A Cognitive Semantics Approach«. International Journal of Humanities. 2. 4. 61-78.
- Al-Harrasi, Abdulla. (2000). Metaphor in (Arabic-into-English) Translation, with Specific Reference to Metaphorical Concepts and Expressions in Political Discourse. Unpublished PhD thesis, Aston University, Birmingham.
- Baker, Mona. (1998b). «Translation Studies«, in Mona Baker (ed.), Routledge Encyclopedia of Translation Studies. London and New York: Routledge. 77-280.
- Dagut, Menachem. (1976) «Can 'Metaphor' Be Translated?«. Babel, XXII. 1: 21-33.
- Evans, Vyvyan, and Melanie Green. (2006). Cognitive Linguistics: An Introduction, Edinburg: Edinburg University Press.
- Johnson, Mark. (1987). The Body in the Mind: The Bodily Basis of Meaning, Imagination, and Reason. Chicago and London: Chicago University Press.
- Lakoff, George and Mark Johnson. (1980) Metaphors We Live by. Chicago: Chicago University Press.
- Schäffner, Christina and Shuttleworth, Mark (2013). «Metaphor in Translation: Possibilities for Process Research«. Target, 24. 3: 93-106.
- van den Broeck, Raymond. (1981). «The limits of Translatability Exemplified by Metaphor Translation«. Poetics Today 2. 73-87.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,513 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,206 |
||