اصول و مبانی اخلاقی سیاست در دیدگاه امام علی(ع) | ||
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه | ||
مقاله 1، دوره 4، شماره 14، شهریور 1395، صفحه 1-18 اصل مقاله (385.77 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2016.1572 | ||
نویسنده | ||
محمد مولوی* | ||
استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره) | ||
چکیده | ||
اارتباط اخلاق و سیاست همواره مورد توجه دانشمندان، سیاستمداران، فیلسوفان و مدیران جوامع بوده است. برخی برآنند که باید اخلاق تابع سیاست باشد، گروهی دیگر معتقدند که باید سیاست بر اساس موازین اخلاقی تنظیم شود و دسته سوم نیز به جدایی بین آنها باورمندند. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای به بررسی و تحلیل این مسئله از نگاه امام علی(ع) بهعنوان الگوی سیاست و اخلاق پرداخته است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که از نظر امام علی(ع)، سیاست باید تابع اخلاق باشد. در دیدگاه امام(ع)، سیاستِ مبتنی بر اخلاق دارای اصولی است که با رعایت آنها پیشرفت جوامع را به ارمغان میآورد. برخی از این اصول عبارتاند از: رعایت عدالت و انصاف بین مردم، پرهیز از دنیادوستی و دنیاپرستی، رعایت رفق و مدارا در رفتار با مردم، تناسب مقامها با توجه به میزان برخورداری از فضایل اخلاقی، حاکم نمودن اخلاق بر سیاست، وفاداری به پیمان و شعارهای حکومتی، برخورد صادقانه با مردم و پرهیز از فریبکاری با آنان. | ||
کلیدواژهها | ||
امام علی(ع)؛ اخلاق؛ سیاست؛ مدیریت؛ حکومت | ||
مراجع | ||
- قرآن کریم. - نهج البلاغه. (1388ش). ترجمۀ حسین انصاریان قم: دارالعرفان. - نهجالبلاغه. (1414 ق). تحقیق: صبحی صالح. قم: انتشارات هجرت. - ابن أبی الحدید، عبدالحمید بن هبة الله. (1404 ق). شرح نهجالبلاغه. تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم. قم: کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی. - ابن شعبه حرانی، حسنبنعلی. (1404 ق). تحف العقول. تحقیق: علیاکبر غفاری. قم: جامعه مدرسین. - ابن منظور، محمدبنمکرم. (1414 ق). لسان العرب. بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع. - الهامینیا، علیاصغر. (1385 ش). اخلاق سیاسی. تهران: موسسه تحقیقات و نشر معارف اهلالبیت. - الهامی، داود. (1374 ش). صحابه از دیدگاه نهجالبلاغه. قم: انتشارات هجرت. - آقایی، بهمن و بابایی، علیرضا. (1369 ش). فرهنگ علوم سیاسی. تهران: نشر ویس. - آمدی، عبدالواحد. (1366 ش). تصنیف غررالحکم و دررالکلم. تحقیق: مصطفی درایتی. قم: دفتر تبلیغات. - آمدی، عبدالواحد. (1410 ق). غررالحکم و دررالکلم. تحقیق: سید مهدی رجائی. قم: دار الکتاب الاسلامی. - برزگر، محمدعلی. (1384 ش). اخلاق و سیاست در اندیشه و رفتار سیاسی امام علی(ع). قم: زمزم هدایت. - جزائری، سید محمدعلی. (1382 ش). دروس اخلاق اسلامی. قم: انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه. - حائری، سید محسن. (1386 ش). اندیشههای اقتصادی در نهجالبلاغه. ترجمه: عبدالعلی آلبویه لنگرودی. چاپ دوم، تهران: بنیاد نهجالبلاغه. - حکیمی، محمدرضا و برادران. (1380 ش). الحیاة. ترجمه: احمد آرام. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. - خسروپناه، عبدالحسین. (1384 ش). جامعه علوی در نهجالبلاغه. قم: انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم. - خوانساری، محمدبنحسین. (1366 ش). شرح غررالحکم و دررالکلم. تحقیق: جلالالدین حسینی. تهران: دانشگاه تهران. - درخشه، جلال. (1378 ش). مواضع سیاسی حضرت علی(ع) در قبال مخالفین. بیجا: شرکت چاپ و نشر بینالملل سازمان تبلیغات اسلامی. - دهخدا، علیاکبر. (1372 ش). لغتنامه دهخدا. تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران. - دیلمی، احمد و آذربایجانی، مسعود. (1380 ش). اخلاق اسلامى. قم: دفتر نشر و پخش معارف. - زمخشری، محمودبنعمر. (1979 م). اساس البلاغه. بیروت: دار الصادر. - شایستهنژاد، علیاکبر. (1385 ش). نغمهای از ملکوت. تهران: دانشگاه شهید رجایی. - صافی گلپایگانی، لطفالله. (1375 ش). الهیات در نهجالبلاغه. چاپ دوم. قم: دفتر انتشارات اسلامی - صدوق، محمدبنعلی. (1398 ق). التوحید. تحقیق: هاشم حسینی. قم: جامعه مدرسین. - طاهری، ابوالقاسم. (1384 ش). راهنمای آموزش و پژوهش در نهجالبلاغه. چاپ دوم. قم: دفتر نشر معارف. - طبرسی، فضلبنحسن. (1412 ق). مکارم الاخلاق. چاپ چهارم. قم: شریف رضی. - عالم، عبدالرحمن. (1376 ق). بنیادهای علم سیاست. تهران: نشر نی. - علوی لنگرودی، سید کاظم. (1390 ق). تربیت عقلانی در نهجالبلاغه. یزد: انتشارات دانشگاه یزد. - فراهیدى، خلیلبنأحمد. (1409 ق). العین. چاپ دوم. قم: نشر هجرت. - قربانی، زینالعابدین. (1388 ش). حقوق از دیدگاه نهجالبلاغه در کاوشی در نهجالبلاغه (مجموعه مقالات)، تهران: بنیاد نهجالبلاغه، 369ـ399. - کریمیان، علی. (1389 ش). ریزشها در حکومت علوی. قم: ادیان. - کلینی، محمدبنیعقوب. (1407 ق). الکافی. تحقیق: علیاکبر غفاری و محمد آخوندی. تهران: دار الکتب الاسلامیه. - لیثی واسطی، علیبنمحمد. (1376 ش). عیون الحکم و المواعظ. تحقیق: حسین حسنی. قم: دارالحدیث. - محمدی اشتهاردی، محمد. (1381 ش). آیات قرآن و گفتار پیامبر(ص) در نهجالبلاغه. چاپ چهارم. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. - مرتضوی، سید محمد. (1384 ش). مروری بر نهجالبلاغه. بیجا: خیر البریه. - مطهری، مرتضی. (1390 ش). جاذبه و دافعه علی(ع). چاپ هفتاد و هفتم. تهران: صدرا. - معینی نیا، مریم. (1385 ش). سیره اداری امام علی(ع). چاپ دوم. تهران: شرکت چاپ و نشر بینالملل. - نراقی، مهدی. (1376 ش). جامع السادات. ترجمه: سیدجلالالدین مجتبوی. تهران: انتشارات حکمت. نوری، حسین. (1408 ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل. قم: مؤسسه آلالبیت علیهمالسلام. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,908 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,058 |