مطالعه ی مقایسه ای ابزارها و شیوه های بسیج و اعتراض در انقلاب اسلامی ایران و انقلاب روسیه | ||
پژوهشنامه انقلاب اسلامی | ||
مقاله 4، دوره 5، شماره 17، دی 1394، صفحه 51-73 اصل مقاله (695.63 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
علی مرشدی زاد1؛ عباس کشاورز شکری1؛ مهدیه رهنمای باغسرخ* 2 | ||
1دانشیار دانشگاه شاهد | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شاهد | ||
چکیده | ||
هدف این مقاله شناخت مقایسهای ابزارها و شیوههای بسیج و اعتراض در انقلاب اسلامی ایران و انقلاب روسیه است. روش مورد استفاده در این پژوهش مقایسهای و تحلیل اسنادی است. ابزارگردآوری اطلاعات فیشبرداری از کتب، پایاننامهها، مقالات و اسنادی است که اطلاعاتی در خصوص موضوع مربوطه دربردارند. شناخت ابزارها و شیوههای بسیج و اعتراض در انقلاب اسلامی ایران و انقلاب روسیه و مقایسهی دو انقلاب از این حیث، توسعه و ارتقای سطح آگاهیهای جامعه در این زمینه را در بر دارد و در جهت نشر معارف در زمینه انقلابها و شیوهی بروز آنها در جوامع یاری میرساند. بنابراین انجام پژوهشهای علمی در جهت توسعهی ادبیات نظری مربوط به این ابزارها و شیوهها دارای اهمیت و ضرورت است. سوالی که این مقاله در پی پاسخگویی به آن است اینگونه مطرح شده است که ابزارها و شیوههای بسیج و اعتراض در انقلاب اسلامی ایران و انقلاب روسیه چه تفاوتها و شباهتهایی با هم دارند. بر طبق یافتههای پژوهش بعضی از ابزارها و شیوههای بسیج مانند سخنرانی، اعلامیه و مطبوعات در انقلابهای دو کشور به صورت مشترک مورد استفاده واقع شدند و با یکدیگر تفاوتها و شباهتهایی داشتند. همینطور تعدادی از ابزارها و شیوههای اعتراض هم که شامل راهپیمایی، اعتصاب، شعار، تمرد و طغیان ارتش، حمله به اموال و اماکن، ترور، مبارزه مسلحانه، ارسال نامههای اعتراضآمیز، پرتاب اجسام به سمت پلیس و ضرب و شتم مسئولان رژیم بودند، در هر دو کشور در شرایط انقلابی مورد استفاده انقلابیون قرار گرفتند و دارای تفاوتها و شباهتهایی بودند. | ||
کلیدواژهها | ||
ابزارها و شیوههای بسیج؛ اعتراض سیاسی؛ انقلاب اسلامی؛ انقلاب روسیه؛ اعتصاب | ||
مراجع | ||
- آرون، ریمون (1354)، مراحل اساسی اندیشه در جامعهشناسی، ترجمه باقر پرهام، جلد 1، تهران: جیبی. - آزاده، ج (1359)، انقلاب روسیه، ترجمه م، سینا، تهران: انتشارات مازیار. - آلگار، حامد (1360)، انقلاب اسلامی ایران، ترجمه مرتضی اسعدی و حسین چیذری، تهران: انتشارات قلم. - احمدپور، بابک (1389)، سیر تحول ابزار و شیوههای بسیج و اعتراض از نهضت تنباکو تا انقلاب اسلامی ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شاهد. - اقدسی، مجیدرضا (1389)، انقلاب اسلامی ایران از دی 56 تا بهمن 57، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. - بازرگان، مهدی (1363)، انقلاب ایران در دو حرکت، تهران: چاپ نراقی. - باقی، عمادالدین (1373)، تحریر تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی ایران (مجموعه برنامه داستان انقلاب از رادیو بیبیسی)، قم: نشر تفکر. - برینتون، کرین (1363)، کالبدشکافی چهار انقلاب، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر نو. - بشیریه، حسین (1390)، انقلاب و بسیج سیاسی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. - بهشتیسرشت، محسن (1391)، زمانه و زندگی امام خمینی، تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی. - پزشک زاد، ایرج (1383)، مروری در تاریخ انقلاب روسیه، تهران: نشر قطره. - پناهی، محمدحسین (1381)، «شعارهای انقلاب اسلامی»، فصلنامه پژوهشی اندیشه انقلاب اسلامی، شماره 4، صص 220-213. - پناهی، محمدحسین (1383)، جامعهشناسی شعارهای انقلاب اسلامی، تهران: موسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر. - پناهی، محمدحسین (1385)، «ارزشهای جهاد و شهادت در شعارهای انقلاب اسلامی»، فصلنامه نامه علوم اجتماعی، سال پانزدهم، شماره ی 29، صص89-59. - پناهی، محمدحسین (1391)، نظریههای انقلاب: وقوع، فرایند و پیامدها. تهران: سمت. - تروتسکی، لئون (1387)، تاریخ انقلاب روسیه، ترجمه سعید باستانی، تهران: انتشارات نیلوفر. - تیلی، چارلز (1385)، از بسیج تا انقلاب، ترجمه علی مرشدی زاد، تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی. - دان، جان ام (1386)، انقلاب روسیه، ترجمهی سهیل سُمّی، تهران: انتشارات ققنوس. - دلاپورتا، دوناتلا و دیانی، ماریو (1390)، مقدمهای بر جنبشهای اجتماعی، ترجمه محمدتقی دلفروز، تهران: کویر. - دفتر ادبیات انقلاب اسلامی (1376)، روزشمار انقلاب اسلامی، تهران: انتشارات سوره. - دفتر ادبیات انقلاب اسلامی (1379)، روزشمار انقلاب اسلامی، تهران: انتشارات سوره. - رئیسنیا، رحیم (1357)، عزیر و دو انقلاب، تهران: انتشارات چاپار. - سوروکین، پیتیریم (بیتا)، اوراق خونین انقلاب اکتبر، ترجمه هوشنگ مستوفی، تهران: خوشه. - سمتی، محمدهادی (1375)، «نظریه بسیج منابع و انقلاب اسلامی»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 35، صص 176-135. - شجاعی زند، علیرضا (1383)، «نقش و عملکرد دین در وضعیت انقلابی، بررسی تطبیقی انقلاب فرانسه و ایران»، مجله جامعه شناسی ایران، دورهی پنجم، شماره 3، صص 66-28. - فایجس، اورلاند (1390)، تراژدی مردم، ترجمه احد علیقلیان، جلدهای اول و دوم، تهران: نشر نی. - قاسمپور، داوود (1385)، دههی سرنوشتساز، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. - قرهباغی، عباس (1368)، اعترافات ژنرال، تهران: نشر نی. - طلوعی، محمود (1370)، داستان انقلاب، تهران: نشر علم. - علیاکبری بایگی، علیاکبر (1384)، تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی ایران از مهاجرت امام خمینی به پاریس تا پیروزی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. - کارمایکل، جوئل (1363)، تاریخ انقلاب روسیه، ترجمه هوشنگ امیر مکری، کرمانشاه: رازی. - کلیموف، یوری (1358)، حزب بلشویک و انقلاب دموکراتیک روسیه، ترجمه جعفر جهانبخش، تهران: صلح. - کوهن، آلوین استانفورد (1369)، تئوریهای انقلاب، ترجمه علیرضا طیب، تهران: قومس. - گرین، توماس اچ (1387) جنبشهای انقلابی معاصر، ترجمه رشید شایگانپور، اهواز: رسش. - گزاویه کوکن، فرانسوا (1369)، انقلاب روسیه، ترجمه عباس آگاهی، مشهد: آستان قدس رضوی. - لوکزامبورگ، رزا (بیتا)، اعتصاب تودهای حزب سیاسی، ترجمهی رهرو، تهران: انتشارات یاشار. - محمدی، منوچهر (1378)، «انقلاب اسلامی در میان انقلاب های بزرگ جهان»، فصلنامه کتاب نقد، سال چهارم، شماره سیزدهم، صص 49-34. - محمدی، منوچهر (1382)، انقلاب اسلامی در مقایسه با انقلابهای فرانسه و روسیه، تهران: دفتر نشر معارف. - مرکز اسناد انقلاب اسلامی (1374)، اسناد انقلاب اسلامی، جلد چهارم، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. - مرکز بررسی اسناد تاریخی (1386)، انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، تهران: مرکز بررسی اسناد وزارت اطلاعات. - مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) (1381)، ایدئولوژی، رهبری و فرآیند انقلاب اسلامی (مجموعه مقالات کنگره بینالمللی تبیین انقلاب اسلامی)، جلد اول، تهران: نشر عروج. - نجاتی، غلامرضا (1371)، تاریخ سیاسی 25 ساله ایران (از کودتا تا انقلاب)، جلد دوم، تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا. - نواختیمقدم، امین و میرزانژاد، مرتضی (1392)، «بررسی نقش رسانههای گرم و سرد بر پایهی نظریه مک لوهان در روند تسریع پیروزی انقلاب اسلامی»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، سال دهم، شماره 32، صص 214-178. - مشیرزاده، حمیرا (1375)، «مروری بر نظریههای انقلاب در علوم اجتماعی»، مجله راهبرد، شماره 9، صص 156-107. - مشیرزاده، حمیرا (1381)، درآمدی نظری بر جنبشهای اجتماعی، تهران: پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی. - میرصمدی، فائقهالسادات و فتاحپور، حسین (1389)، «امام(ره) از اعتصابهای خودجوش حمایت کرد»، هفتهنامه پنجره، شماره 68، آبان 1389. - هزاوهای، سیدمرتضی و باوربان، فریده (1393)، «واکاوی استراتژی مبارزاتی امام خمینی (ره) در فرآیند انقلاب اسلامی»، فصلنامه پژوهشنامه انقلاب اسلامی، سال سوم، شماره دهم، صص 94-71. - یحییپور، ایرج (1388)، «نقش ارتش در انقلاب اسلامی، مطالعهی موردی- همافران»، فصلنامه مطالعات تاریخی – نظامی، سال اول و دوم، شمارههای پنجم و ششم، صص 174-149. - Gamson, William. (1975). The Strategy of Social Protest. Homewood: The Dorsey Press.
- Abrahamian, Ervand. (1980). “Structural Causes of the Iranian Revolution,” MERIP Reports, No. 87, Iran's Revolution: The Rural Dimension (May, 1980), pp. 21-26.
- Wilson, John. (1973). Introduction to social Movements. New York: Basic Books. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,874 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,751 |