بررسی تأثیر سرمایه R&D داخلی، موجودی کالاهای سرمایهای وارد شده و سرمایه انسانی بر روی ارزش افزوده صنایع با فناوری بالا در ایران | ||
| فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران | ||
| مقاله 2، دوره 4، شماره 15، آبان 1394، صفحه 21-54 اصل مقاله (673.87 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| غلامحسین رهنمای قراملکی* 1؛ محمدعلی متفکرآزاد2؛ رضا رنج پور3 | ||
| 1کارشناس‌ارشد توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی دانشگاه تبریز | ||
| 2استاد گروه اقتصاد دانشگاه تبریز | ||
| 3استادیار گروه اقتصاد دانشگاه تبریز | ||
| چکیده | ||
| در این مطالعه با استفاده از روش اقتصادسنجی دادههای تابلویی، به بررسی تأثیر سرمایه R&D داخلی، موجودی کالاهای سرمایهای واردشده و سرمایه انسانی بر ارزش افزوده در صنایع با فناوری بالای ایران، طی دوره زمانی 1389-1374 پرداخته‌شده است. نتایج برآورد مدل تحقیق نشان میدهد که سرمایه R&D داخلی، موجودی کالاهای سرمایهای واردشده و سرمایه انسانی اثرات مثبت و معنیداری بر ارزش افزوده صنایع با فناوری بالا داشتهاند. لذا توصیه این تحقیق حمایت بیشتر دولت از فعالیتهای R&D داخلی است که از آن جمله میتوان به مشوقهای مالی مستقیم (کمکهـای مالی مستقیم دولت مثل یـارانهها) و مشـوقهای مالی غیرمستقیم (بخشش مالیاتی) اشاره کرد. همچنین دولت با ایجاد زیرساختهای لازم همچون قوانین و مقررات، تعریف، تضمین و اجرای حقوق مالکیت فکری، درجه رقابتی بودن اقتصاد و درجه باز بودن آن و... میتواند تأثیر مستقیمی بر مخارج و فعالیتهای R&Dو قابلیت اثرگذاری آن بر ارزش افزوده صنایع با فناوری بالا داشته باشد. همچنین با توجه به تأثیر مثبت موجودی کالاهای سرمایهای واردشده بر ارزش افزوده صنایع با فناوری بالا توصیه میشود که دولت تعامل با اقتصاد جهانی را هدف‌گذاری کرده و با اتخاذ سیاستهای مناسب، در جهت رفع تحریمهای اعمال‌شده علیه کشور گام بردارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| صنایع با فناوری بالا؛ R&D داخلی؛ موجودی کالاهای سرمایهای واردشده؛ سرمایه انسانی؛ دادههای تابلویی | ||
| مراجع | ||
|
آذربایجانی، کریم (1369)؛ الگوی اقتصادسنجی عوامل مؤثر بر بهرهوری صنایع کشور، طرح تحقیقاتی سازمان برنامه و بودجه استان اصفهان. امینی، علیرضا و حجازیآزاد، زهره (1387)؛ تحلیل نقش سرمایه انسانی و تحقیق و توسعه در ارتقای بهرهوری کل عوامل در اقتصاد ایران، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، سال دهم، شماره 35، 1-30. پورکاظمی، محمدحسین و لطفی مزرعهشاهی، احمد (1390)؛ شبیهسازی رشد اقتصادی ایران با استفاده از مدل رشد اوزاوا-لوکاس با به‌کارگیری کنترل بهینهی پویا، فصلنامه اقتصاد مقداری، سال هشتم، شماره 1، 147-172. جلائی، عبدالمجید؛ صادقی، زینالعابدین و اعمی بندهقرائی، حسن (1387)؛ بررسی کشش بین واردات کالاهای واسطهای، نیروی کار و سرمایه در ایران با رهیافت تابع هزینه ترانسلوگ، تحقیقات اقتصادی، شماره 82، 53-68. حسن‌زاده، علی و حیدری، حسن (1380)؛ بررسی نقش مخارج R&D در نرخ رشد اقتصادی، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، شماره 8، 60-78. زراء نژاد، منصور و انصاری، الهه (1386)؛ اندازهگیری بهرهوری صنایع در صنایع بزرگ استان خوزستان، فصلنامه بررسیهای اقتصادی، سال 4، شماره 4، 1-26. سایت بانک مرکزی http://tsd.cbi.ir/IntTSD/Display و http://www.cbi.ir/simplelist. سایت مرکز آمار ایران http://www.sci.org.ir/sites/industry/SitePages/industry.aspx. سبحانی، حسن و عزیز محمدلو، حمید (1387)؛ تحلیل مقایسهای بهرهوری عوامل تولید در زیر بخشهای صنایع بزرگ ایران، تحقیقات اقتصادی، شماره 82، 87-119. سلیمیفر، مصطفی؛ شعبانی، محمدعلی و ذبیحی، اعظم (1388)؛ نقش سرمایه انسانی در تولید صنایع استان خراسان شمالی (با تأکید بر صنایع بزرگ)، مجله دانش و توسعه، سال 16، شماره 26، 63-85. سند راهبرد توسعه صنعتی کشور (1385)؛ وزارت صنایع و معادن. شاهآبادی، ابوالفضل (1384)؛ منابع رشد بخش صنایع و معادن اقتصاد ایران، جستارهای اقتصادی، سال دوم، شماره 4، 55- 80. شاهآبادی، ابوالفضل و رحمانی، امید (1387)؛ نقش انباشت تحقیق و توسعه داخلی و خارجی بر رشد شاهآبادی، ابوالفضل و سجادی، حسن (1390)؛ منابع انتقال فناوری و رشد اقتصادی در ایران، پژوهش‌ها و سیاستهای اقتصادی، سال هفدهم، شماره 59، 33- 52. شاه میرزایی، علیرضا و همکاران (1383)؛ از سیاست اقتصادی تا سیاست صنعتی: نقد طرح استراتژی توسعه صنعتی کشور، کانون تحلیل‌گری سیاست صنعتی مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه صنعتی شریف، نشر استیری، تهران. صادقی، مسعود و عمادزاده، مصطفی (1382)؛ برآورد سهم سرمایه انسانی در رشد اقتصادی ایران طی سال‌های 1380-1345، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، شماره 17، 79-98. عاقلی کهنهشهری، لطفعلی (1385)؛ برآورد تابع تولید معادن کشور، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، سال ششم، شماره 1، 33- 50. فتحیانپور، مژگان (1380)؛ همایش بینالمللی مراکز تحقیق و توسعه صنایع، مجموعه مقالات سومین همایش بینالمللی مراکز تحقیق و توسعه صنایع و معادن، جامعه مراکز تحقیق و توسعه صنایع و معادن با همکاری نشر آتنا، تهران، 219-313. متفکرآزاد، محمدعلی و رهنمای قراملکی، غلامحسین (1392)؛ بررسی تأثیر فعالیتهایR&D بر ارزش افزوده در واحدهای تحقیق و توسعه ایران، فصلنامه سیاستگذاری اقتصادی، سال پنجم، شماره 9، 29-55. محمدزاده، پرویز و رهنمای قراملکی، غلامحسین (1389)؛ بررسی تأثیر موجودی سرمایه داخلی و خارجی بر ارزش افزوده در صنایع متوسط و بزرگ ایران، مجله سیاستگذاری اقتصادی، سال دوم، شماره 4، 173-204. محمدزاده، پرویز و رهنمای قراملکی، غلامحسین (1391)؛ بررسی تأثیر حجم سرمایه R&D داخلی و موجودی سرمایه خارجی بر ارزش افزوده در صنایع متوسط و بزرگ ایران، مجله پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، سال دوازدهم، شماره 4، 111-133. محمدزاده، پرویز؛ ممیپور، سیاب و فشاری، مجید (1389)؛ کاربرد نرم افزار Stata در اقتصادسنجی، نور علم و دانشکده علوم اقتصادی، تهران، جلد اول. مولایی، محمد (1384)؛ بررسی و مقایسه بهرهوری گروههای مختلف صنعتی کوچک و بزرگ ایران، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، سال هفتم، شماره 22، 157-176. مهرابی بشرآبادی، حسین و جاودان، ابراهیم (1390)؛ تأثیر تحقیق و توسعه بر رشد و بهرهوری در بخش کشاورزی ایران، اقتصاد و توسعه کشاورزی، سال بیست و پنجم، شماره 2، 172- 180. مهرگان، نادر؛ سپهبان قرهبابا، اصغر و لرستانی، الهام (1391)؛ تأثیر آموزش علم و فناوری بر رشد اقتصادی در ایران، فصلنامه پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، سال دوم، شماره 6، 71-93. نیلی، مسعود و همکاران (1382)؛ خلاصه مطالعات طرح استراتژی توسعه صنعتی کشور، دانشگاه صنعتی شریف و مؤسسه انتشارات علمی، تهران، چاپ دوم. واعظ، محمد؛ طیبی، کمیل و قنبری، عبدالله (1386)؛ نقش هزینههای تحقیق و توسعه در ارزش افزوده صنایع با فناوری بالا، فصلنامه بررسیهای اقتصادی، سال چهارم، شماره 4، 53- 72. وجدانیطهرانی، هدیه و افتخاری، عبدالرضا رکن‌الدین (1384)؛ سنجش اثربخشی سرمایهگذاریهای تحقیقاتی و فیزیکی بر ارزش افزوده بخش صنعت و معدن، فصلنامه مدرس، سال نهم، شماره 42، 245-264. Acemoglu, D.; Aghion, Ph. and Zilibotti, F. (2006); Distance to Frontier, Selection, and Economic Growth, Journal of the European Economic Association, Vol. 4, No.1, 37-74.
Aghion, P. and Howitt, P. (2006); Appropriate Growth Policy: A Unifying Framework, Journal of the European Economic Association, Vol.4, No.3, 269-314.
Aghion, P. and Howitt, P. (1992); A Model of Growth Through Creative Destruction, Econometrica, Vol. 60, No. 2, 323-351.
Akkoyunlu, A.; Mihci, S. and Arsalan, H. (2006); The Custom Union with EU and Impact on Turkey’s Economic Growth, 8th ETSG (European Trade Study Group) Annual Conference-Vienna, (http://www.etsg.org/ ETSG2006/ papers/ akkoyunlu. pdf).
Awokus, T.O. (2007); Causality between Exports, Imports, and Economic Growth: Evidence frome Transition Economics, Economic Letters, Vol. 94, 389-395.
Bernstein, J. I. and Mohnen, P. (1998); International R&D Spillovers between U.S. and Japanese R&D Intensive Sectors, Journal of International Economics, Vol. 44, No. 2, 315-338.
Coe, D. T. and Helpman, E. (1995); International R&D spillovers, NBER Working Paper, No. W 4444, (http://ssrn.com/abstract=227321).
Dieppe, A. and Mutl, J. (2013); International R&D Spillovers Technology Transfer vs. R&D Synergies, European Central Bank Working Paper, No. 1504.
Dulleck, U. and Foster, N. (2008); Imported Equipment, Human Capital and Economic Growth in Developing Countries, Economic Analysis & Policy, Vol. 38, No. 2, 233-250.
Eaton, J. and Kortum, S. (2001); Trade in Capital Goods, NBER Working Paper, No. 8070.
Evenson, R. E. and Singh, L. (1997); Economic Growth, International Technological Spillovers and Public Policy: Theory and Empirical Evidence from Asia, Center Discussion paper, No.777, (http://www.econ.yale.edu /growth_pdf/cdp777.pdf).
Global R&D Report (2008); R&D Magazine, 1-9.
2013 Global R&D Funding Forecast (2012); R&D Magazine (www.rdmag.com).
Greene, W.H. (2002); Econometric Analysis, Fifth Edition, Prentice-Hall Inc., USA.
Grossman, G. M. and Helpman, E. (1991); Quality Ladders in the Theory of Growth, Review of Economic Studies, Vol. 58, No. 1, 43-61.
Hall, J. and Scobie, G. M. (2006); The Role of R&D in Productivity Growth: The Case of Agriculture in New Zealand: 1927 to 2001, New Zealand Treasury Working Paper, No. 06/01.
Hasan, R. (2000); The Impact of Imported and Domestic Technologies Productivity: Evidence from Indian Manufacturing Firms, East-West Center Working Papers, No. 6. (http://www.eastwestcenter.org/ fileadmin/stored/pdfs/ECONwp006.pdf)
Hasan, R. (2002); The Impact of Imported and Domestic Technologies on the Productivity of Firms: Panel Data Evidence from Indian Manufacturing Firms, Journal of Development Economics, Vol. 69, 23-49.
Herrerías, M. J. (2012); Capital Goods Imports and Long-Run Growth in China, China Policy Institute Working Paper, No. 1.
International R&D Comparisons, (2010); National Science Foundation (www.nsf.gov/statistics seind10/pdf/c04.pdf).
Jones, C. I. (1995); R&D-Based Models of Economic Growth, Journal of Political Economy, Vol. 103, No. 4, 759-784.
Kondo, M. (2001); Technology Acquisition and Mastering for Development, UNIDO Industrial Development Forum (General Conference of UNIDO), Ninth Session-Vienna, (http://www.unido.org/fileadmin/import/userfiles/timminsk/ 9gcforumkondo.pdf)
Lee, J. W. (1995); Capital Goods Imports and Long-Run Growth, Journal of Development Economics, Vol. 48, No. 1, 91-110.
Lucas, R. E. (1988); On the Mechanics of Economic Development, Journal of Monetary Economic, Vol. 22, 3-42.
Mazumdar, J. (2001); Imported Machinery and Growth in LDCs, Journal of Development Economics, Vol.65, No.1, 209-224.
Minetaki, K. and Takemura, T. (2010); The Productivity and Human Capital in the Japanese Software Industry: The View of Service Innovation, American Journal of Economics and Business Administration, Vol.2, No.1, 73-77.
Monte, A.D. and Papagni, E. (2003); R&D and the growth of firms: empirical analysis of a panel of Italian firms, Research Policy, Vol. 32, 1003-1014.
Park, W.G. and Brat, D. A. (1996); Cross-Country and Growth: Variations on a Theme of Mankiw-Romer-Weil, Eastern Economic Journal, Vol. 22, No. 3, 345-359.
Romer, D. (2006); Advanced Macroeconomics, Third Edition, McGraw-Hill Companies, USA.
Romer, P. M. (1990); Endogenous Technological Change, Journal of Political Economy, Vol. 98, No. 5, S71-S102.
Safdari, M., Mehrizi, M.A. and Elahi, M. (2012); Effects of Imported Technology on Economic Growth in Iran, African Journal of Business Management, Vol.6, No. 24, 7120-7125.
Shahrivar, R.B. and Jajri, I.B. (2012); Investigating the Interaction between FDI and Human Capital on Productivity Growth, Research Journal of International Studies, No.23, 76 -93.
Singh, L. (2004); Domestic and International Knowledge Spillovers in Manufacturing Industries in South Korea, Economic and Political Weekly, 498-505.
Snowdon, B. and Vane, H. R. (2005); Modern Macroeconomics, Edward Elgar Publishing, USA.
Sultan Qadri, F. and Waheed, A. (2011); Human Capital and Economic Growth: Time Series Evidence from Pakistan, Pakistan Business Review, No.1, 815-833.
Svensson, R. (2008); Growth through Research and Development-What Does the Research Literature Say? VINNOVA-Swedish Governmental Agency for Innovation Systems, (http://www.vinnova.se/ upload/EPiStorePDF/vr-08-19.pdf).
Sylwester, K. (2001); R&D and Economic Growth, Journal of Development Economics, Vol. 13, No. 4, 71-84.
Teixeira, A. C. and Fortuna, N. (2010); Human Capital, R&D, Trade and Long -Run Productivity. Testing the Technological Absorption Hypothesis for the Portuguese Economy, 1960 –2001, Research Policy, Vol.39, No.3, 335-350.
Temple, J. and Voth, H. J. (1998); Human Capital, Equipment Investment, and Industrialization, European Economic Review, Vol.42, No.7, 1343-1362.
Tsang, W. K.; Yip, S. L. and Toh, M. H. (2008); The Impact of R&D on Value added for Domestic and Foreign Firms in a Newly Industrialized Economy, International Business Review, Vol.17, No.4, 423–441.
Tseng, C.Y. (2008); Internal R&D Effort, External Imported Technology and Economic Value Added: Empirical Study of Taiwan's Electronic Industry, Applied Economics, Vol. 40, No. 8, 1073-1082.
Wieser, R. (2001); R&D and Productivity: Empirical Evidence at the Firm Level, WIFO Working Paper, No. 158.
Yanbing, W. (2008); Indigenous R&D, Technology Imports and Productivity: Evidence from Industries across Regions of China, Economic Research Journal, Vol.53, No.8, 78-61.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,605 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,118 |
||