مبانی، نتایج و تمایزات روش شناسی اصولی اندیشه سیاسی امام خمینی | ||
پژوهشنامه انقلاب اسلامی | ||
مقاله 5، دوره 5، شماره 14، فروردین 1394، صفحه 89-108 اصل مقاله (534.58 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
مریم السادات حسینی* | ||
محقق مرکز اسناد انقلاب اسلامی | ||
چکیده | ||
امام خمینی(ره) به عنوان اندیشمندی انقلابی و مؤسس نظامیبدیع بر مبنای اصول و بنیان های محوری تفکر اسلامیو شیعی، صاحب اندیشه و نظرگاه سیاسی خاص و متمایزی نسبت به اسلاف فقیه و اندیشمند خویش بوده اند. تمایزی که موجبات تفکر، طرح و برنامه عملی جدیدی در حوزه اندیشه و سیاست شیعی را فراهم نمود. یکی از حوزه ها و مصادر تعین بخش این تمایز، حوزه روش شناختی است. در این میان، روش شناسی اجتهادی به عنوان مسیر و اسلوب فهم و اکتشاف احکام، نقش و اهمیت بسزایی دارد. این در حالیست که، دانش اصول الفقه و علم اصول به عنوان ابزار و روش سامان مند اجتهاد و استنباط، متدولوژی فقه سیاسی است و تببین مبانی و مؤلفه های آن در نظرگاه فقهی و سیاسی امام، ضروری و تعیین کننده بنیان ها و پایه های تفکر سیاسی ایشان است. از اینرو در این مقاله با روشی تحلیلی بر مبنای نظریات اجتهادی و اصولی امام در کتب و منابع دست اول به تبیین مبانی و تمایزات روش شناسی اصولی ایشان می پردازیم. در این مسیر ابتدا نظرگاه و تعریف خاص امام از علم اصول و اهمیت ایشان به منابع عرفی و عقلی این علم و مبانی کلامیروش اصولی ایشان پرداخته و سپس به چند مورد از قواعد اصولی به عنوان نتایج و تأثیر این روش شناسی اصولی نظر می افکنیم. آنچنانکه این قواعد اصولی با نظریه پردازی بدیع و جدید امام دراین حوزه، پیامدهای تأثیرگذاری بر ساحت سیاست و نظریه حکومتی ایشان بر جای نهاده اند. | ||
کلیدواژهها | ||
امام خمینی(ره)؛ روش شناسی اصولی؛ قواعد اصولی؛ اندیشه سیاسی | ||
مراجع | ||
- بجنوردی، سیدحسین، (1379)، منتهی الاصول، تهران: عروج - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، (1379)، مؤلفههای اندیشه سیاسی امام خمینی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی - حیدریبهنوییه، عباس (1387)، «گزارشی اجمالی از رساله اجتهاد و تقلید امام خمینی»، علوم سیاسی، شماره 5 - خمینی، روحالله (1414ق)، مناهج الاصول، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی - خمینی، روحالله (1420ق)، الرسایل العشره، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی - خمینی، روحالله (1385ق)، الرسایل، قم: اسماعیلیان - خمینی، روحالله (1379)، البیع، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). - خمینی، روحالله (1378)، صحیفه امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). - خمینی، روح الله، (1376)، اجتهاد و تقلید، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). - خمینی، روح الله، (1384)، ولایت فقیه، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). - خمینی، روح الله، (1362)، طلب و اراده، سیداحمد فهری، تهران: مرکز انتشارات علمی و فرهنگی. - خمینی، روحالله (1372)، انوارالهدایه فی التعلیقه علی الکفایه، قم: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). - رحیمینژاد، اسماعیل (1374)، «بررسی تطبیقی قاعده عطف به ماسبق نشدن قوانین جزایی»، مفید، شماره 4. - سبحانی، شیخ جعفر (1424ق)، تهذیب الاصول تقریر درس اصول امام خمینی، تهران: عروج. - شهید ثانی (1380)، الروضه البهیه، قم: دار الفکر. - صفری، محسن، (1387)، «شریعت اسلامی و استدلال عقلی از منظر امامیه»، فصلنامه حقوق، دوره 38، شماره 2. - صدر، محمدباقر (1408ق)، اقتصادنا، قم: المجمع الاسلامیالشهید الصدر. - طباطبایی، سیدمحمدحسین (1341)، اجت هاد و تقلید در اسلام و شیعه، تهران:شرکت سهامی انتشار. - عباس حسن، حسن (1383)، ساختار منطقی اندیشه سیاسی اسلام، مصطفی فضایلی، قم: بوستان اندیشه. - کاظمی، محمد علی (1417ق)، فوائد الاصول تقریر درس مرحوم نائینی، قم:موسسه النشر الاسلامی. - گلشنآبادی، محمد (1388)، روزنامه رسالت، شماره 6895 - مبلغی، احمد، (1384)، «امام خمینی و منابع علم اصول 3»،نشریه فقه کاوشی نو در علم فقه،شماره 43 - مبلغی، احمد، (1383)، «عنصر عرفمحوری در روش اصول امام خمینی(ره)»، نشریه فقه کاوشی نو در علم فقه، شماره 41. - مبلغی، احمد (1386)، «امام خمینی(ره) و منابع علم اصول 4»، نشریه فقه کاوشی نو در علم فقه، شماره 45. - مطهری، مرتضی (1377)، آشنایی با علوم اسلامی، قم: صدرا. - نایینی، محمدحسین (1376)، فواید الاصول، قم: جامعه مدرسین. - همراه با دایره المعارف فقه اسلامی (1384)، «اباحه1»، فصلنامه فقه اهل بیت فارسی، شماره 41. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,203 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,933 |