
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,045 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,291,013 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,403 |
خواجه عسکر: گورستانی از هزاره ی چهارم پیش از میلاد در جنوب شرق ایران از داده های مشهود تا بوده های مفقود | ||
پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
مقاله 3، دوره 4، شماره 6، فروردین 1393، صفحه 47-64 اصل مقاله (4.98 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
حکمت الله ملاصالحی1؛ مژگان شفیعی* 2؛ بهمن فیروزمندی شیره جینی1؛ نادر علیدادی سلیمانی3؛ نصیر اسکندری4 | ||
1دانشیار دانشگاه تهران | ||
2کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه تهران | ||
3سازمان میراث فرهنگی کشور | ||
4دانشگاه لیون 2 | ||
چکیده | ||
مناطق جنوبشرق ایران در نیم قرن اخیر کانون پژوهشها و دستاوردهای مهم باستانشناختی در سطح ملی و بینالمللی بودهاند. کشف بقایای متعلق به مراکز شهری عصر مفرغ بهویژه شهرسوخته یا تمدن حوزه هیرمند و هامون در استان سیستان و بلوچستان، شهداد و جیرفت یا تمدن حوزه هلیلرود در استان کرمان همه مهر تاییدی است بر اهمیت باستانشناختی، تاریخی و فرهنگی این مناطق. با اینهمه دانش ما در رابطه با فرهنگهای پیش از عصر مفرغ این منطقه- به ویژه هزارهی چهارم پ.م.- همچنان اندک و به قوت خود باقی است. طی کاوش نجات بخشی گورستان خواجهعسکر بم در سال 1389، اطلاعات بسیار ارزندهای از هزارهی چهارم پ.م منطقه بهدست آمد. پروژهی خواجهعسکر، کاوش در گورستانی در روستای خواجهعسکر بم است که پیش از شروع کاوش بیش از 15 گور آن بهوسیله بیل مکانیکی تخریب شده و تنها اشیای تدفینی آن که شامل 15 شی سالم سفالی و گلی میشد، بهدست آمده بود. در نتیجهی کاوش باستانشناسی در این گورستان، تعداد 9 گور شناسایی و 53 شیء تدفینی بهدست آمد. اشیاء تدفینی این گورستان شامل: ظروف سفالی، سنگی، گلی و مهرههای گلی و سنگی، یک سر پیکان فلزی و همچنین صدف میشوند. با توجه به گاهنگاری مقایسهای بین دادههای سفالی بهدست آمده از این گورستان با محوطههای استقراری جنوبشرق ایران و پاکستان مانند: تل ابلیس، محطوط آباد، شاهیتمب و مهرگاره میتوان گفت که گورستان خواجهعسکر بم مربوط به فرهنگ علیآباد (دوره ابلیس IV) بوده است و قدمتش به هزارهی چهارم پ.م. باز میگردد. نوشتار حاضر برآنست تصویری شفاف از گورستان خواجهعسکر ارایه و با توجه به اشیاء تدفینی بهدست آمده، تاریخنسبی برای گورستان پیشنهاد دهد. همچنین سعیبر آن شده تا گورستان مذکور را در ارتباط با فرهنگهای هزارهچهارم پ.م. جنوبشرق ایران مورد تحلیل قرار دهد.. | ||
کلیدواژهها | ||
جنوب شرق ایران؛ گورستان خواجه عسکر؛ شیوه های تدفین؛ فرهنگ علی آباد ( ابلیس IV) | ||
مراجع | ||
چوبک، حمیده، 1383، تسلسل فرهنگی جازموریان-شهر قدیم جیرفت در دوره اسلامی، پایان نامه دکتری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس(منتشر نشده).
رهبر، مهدی 1370، کنارو در پیوند با تمدنهای جنوب شرقی ایران، مجله میراث فرهنگی، انتشارات میراث فرهنگی، سال دوم، شماره 3 و 4، ص 60-75.
علیدادی سلیمانی، نادر، 1390، گزارش کاوش نجات بخشی گورستان خواجه عسکر بم، آرشیو پژوهشکده باستان شناسی(منتشر نشده).
Beale, T.W. and Lamberg-Karlovsky, C.C. (ed.) 1986. Excavations at Tepe Yahya, Iran 1967-1975. The Early Periods, American School of Prehistoric Research Bulletin, Vol. 38, Peabody Museum of Archaeology and Ethnology, Cambridge.
Caldwel, J.R, 1967, Investigations at Tal-i Iblis. Springfield: Illinois State Museum Society, Preliminary Reports 9.
Hakemi. A, 1977, Shahdad: Archaeological Excavations of a Bronze Age Center in Iran. Instituto Italiano per il Medio ed Estremo Oriente, Centro scavi e richerche archeologiche, Reports and Memoirs 27. Rome: Oxford & IBH.
Madjidzade, Y., 2008, Excavations at Konar Sandal in the region of the Jiroft in Halil Basin: First preliminary report (2002-2008), IRAN, Vol. 46, PP. 69-103.
Mutin. Benjamin, 2013, Ceramic traditions and interactions on the south-eastern Iranian Plateau during the fourth millennium BC, In C. Petrie (ed) Ancient Iran and Its Neighbours: Local Developments and Long-range Interactions in the 4th Millennium BC. The British Institute of Persian Studies, Archaeological Monographs Series III, pp 253-276.
Piperno, M., and M. Tosi, 1975. “The Graveyard of Shahr-i Sokhta, Iran.” Archaeology 28: 186-197.
Prickett, M.E., 1986, Settlement during Early Periods of Tepe Yahya. In Beale, T.W. and Lamberg-Karlovsky, C.C. (eds) 1986. Excavations at Tepe Yahya, Iran 1967-1975. The Early Periods, American School of Prehistoric Research Bulletin, Vol. 38, Peabody Museum of Archaeology and Ethnology, Cambridge, pp 215-246.
Sajjadi .M.S, F. Foruzanfar, R. Shirazi, S. Baghestani, 2003, Excavations at Shahre-i Sokhta. First Preleminary Report on the Excavations of the Graveyard 1997-2000, Iran, Vol.41, pp 21-97.
Sajjadi, S.M.S., 1987. Prehistoric Settlements in the Bardsir Plain, South-Eastern Iran, East and West 37: 11-129.
Salvatori, S., and M. Vidale. 1982. “A Brief Surface Survey of the Protohistoric Site of Shahdad (Kerman, Iran): Preliminary Report.” Rivista di Archeologia 6: 5-10.
Sarraf M.R., 1981, Die Keramik von Tell-i Iblis und ihre zeiltiche und räumliche Beziehung zu den anderen iranischen und mesopotamischen Kulturen. Archäologische Mitteilungen aus Iran, vol. 7.
Stien, Sir.M.A., 1937. Archaeological Reconnaissances in North-Western India and South-Eastern Iran. London: Macmillan.
Thornthon, CP., 2009. The emergence of complex metallurgy on the Iranian Plateau: Escaping the Levantine Paradigm: Journal of World Prehistory22(3): 301-329
Vidale, M and F. Desset, 2013, Mahtoutabad (KSS, Jiroft). Preliminary Evidence of Occupation of a Halil Rud Site in the early 4th Millennium BC, In C. Petrie (ed) Ancient Iran and Its Neighbours: Local Developments and Long-range Interactions in the 4th Millennium BC. The British Institute of Persian Studies, Archaeological Monographs Series III, pp 233-252. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,870 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,818 |